Γιαούρτι και οφέλη …..

To γιαούρτι, αν και πρόσφατη εξέλιξη στη Δυτική Ευρώπη, είναι μια από τις αρχαιότερες τροφές που γνωρίζει ο άνθρωπος. Υπήρξε βασικό τρόφιμο προϊόν στη νοτιοανατολική Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και τμήματα της Άπω Ανατολής, για χιλιάδες χρόνια.

Η γέννησή του στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.Προέκυψε από τυχαίο γεγονός: το περίσσιο γάλα, από το άρμεγμα των αιγοπροβάτων, αποθηκεύθηκε σε ένα πήλινο δοχείο και παρέμεινε εκεί επί αρκετές ώρες. Η υψηλή θερμοκρασία δεν άργησε να το μετατρέψει σε μία συμπαγή κρέμα. Υπήρξε βέβαια και ο τολμηρός ή ίσως ο περίεργος, που δοκίμασε το νέο προϊόν και διαπίστωσε ότι ήταν φαγώσιμο.

 Γρήγορα διαπιστώθηκε πως το γιαούρτι, εκτός από την ευχάριστη γεύση του, ήταν ένας υπέροχος τρόπος διατήρησης του γάλατος.

Πιστεύεται ότι η χρήση του γιαουρτιού εξαπλώθηκε από τη Μέση Ανατολή σε πιο μακρινές περιοχές με την εξέλιξη του εμπορίου και τη διεξαγωγή πολέμων, ενώ άλλα προϊόντα, συγγενή του γιαουρτιού, θα πρέπει επίσης να ανακαλύφθηκαν, ανεξάρτητα από άλλους λαούς, που χρησιμοποιούσαν το γάλα των ζώων στη διατροφή τους.
Μια Περσική εισβολή χρησίμευσε στην εισαγωγή του γιαουρτιού στην Ινδία, όπου πολύ γρήγορα έγινε δημοφιλές. Αναμιγμένη με μέλι, θεωρείτο ως τροφή των Θεών από τους γιόγκι, οι οποίοι, από το 500 ακόμη π.Χ. είχαν αναπτύξει αυστηρούς κανόνες για την κατανάλωση της τροφής και του ποτού.
Στον 7ο αιώνα μ.Χ. οι Βούλγαροι, ασιατικοί νομάδες, εγκαταστάθηκαν στα Βαλκάνια, φέρνοντας μαζί τους το γιαούρτι. Ο τεράστιος στρατός του Μογγόλου κατακτητή Τζένκινς Χαν χρησιμοποιούσε γιαούρτι για να διατηρεί το κρέας και τρεφόταν αποκλειστικά μ’ αυτήν, όπου δεν υπήρχε διαθέσιμη άλλη τροφή.

Η εισαγωγή του γιαουρτιού στη Δυτική Ευρώπη λέγεται ότι έγινε στο δέκατο έκτο αιώνα. Ο Γάλλος βασιλιάς Φραγκίσκος Α’, καταπονημένος σοβαρά από μια εντερική αρρώστια, ξαναβρήκε την υγεία του από έναν Κωσταντινοπολίτη Θεραπευτή, που κατέφθασε πεζός μ’ ένα κοπάδι πρόβατα και γίδια. Ο πρωτότυπος αυτός γιατρός παρασκεύασε γιαούρτι, που όταν το έφαγε ο μονάρχης δεν άργησε να θεραπευτεί. Φαίνεται πως αυτό το γεγονός στάθηκε η αιτία να ονομάζουν οι Γάλλοι το γιαούρτι “το γάλα της αιώνιας ζωής”. Στην πραγματικότητα, το γιαούρτι υπήρχε στα μοναστήρια της Δυτικής Ευρώπης πριν από τον 16ο αιώνα αλλά μπορεί να μην ήταν γνωστό στον πολύ κόσμο.

Οι αναφορές στο γιαούρτι αφθονούν στα γραπτά ντοκουμέντα των Αιγυπτίων Φαραώ και το προτιμούσαν ιδιαίτερα οι Ισραηλίτες.

Το γιαούρτι απολάμβαναν επίσης και οι Ρωμαίοι. Ο λόγιος και φυσιοδίφης Πλίνιος ο πρεσβύτερος, που έζησε στον 1ο μ.Χ. αιώνα, ήταν ένας από τους ενθουσιώδεις καταναλωτές του. Το γιαούρτι εκτιμούνταν πάρα πολύ και από τον μεσαιωνικό αραβικό κόσμο.

Ένα επιστημονικό βιβλίο που είδε το φως στη Δαμασκό, το 633, εξυμνεί τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Χωρίς αμφιβολία, το γιαούρτι, υπήρχε πολλά χρόνια πριν οι άνθρωποι γράψουν γι’ αυτό.

Το γιαούρτι μνημονεύεται από τον ιστορικό Ηρόδοτο τον 5ο αιώνα π.Χ. καθώς και από τον περίφημο γιατρό του 1ου-2ου π.Χ. αιώνα Γαληνό (το αναφέρουν ως τροφή που χαρίζει υγεία). 

Το γάλα που έχει υποστεί ζύμωση λέγεται «κουμίς» σε περιοχές της Νότιας Ρωσίας και της Κεντρικής Ασίας όπου και παρασκευάζεται από γάλα φοράδας.

Στη μέση Ανατολή ονομάζεται «λεμπέν» ή «λαμπάν»,

 στη Σκανδιναβία ονομάζεται «Ταϊπί»,

ενώ στις Βαλκανικές χώρες γνωστό είναι το κεφίρ.

Πώς μας ωφελεί;

Το γιαούρτι είναι πλούσιο σε πολύτιμα για τον ανθρώπινο οργανισμό θρεπτικά συστατικά: πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, ασβέστιο, φώσφορο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ενώ υπάρχουν και ικανοποιητικές ποσότητες μαγνησίου, καλίου και βιταμινών Α και D (ιδιαίτερα τα εμπλουτισμένα προϊόντα).

Οι πρωτεΐνες του γιαουρτιού είναι ανώτερες του γάλακτος, το ασβέστιο είναι περισσότερο διότι τα συστατικά περιέχονται σε συμπυκνωμένη μορφή ενώ οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β αυξάνονται με την επίδραση των βακτηριδίων και έτσι, σε σχέση με το γάλα, διευκολύνεται η εντερική απορρόφηση του ασβεστίου, φωσφόρου και μαγνησίου.

Το γιαούρτι συμβάλλει στην ανάπτυξη και σωματική διάπλαση των παιδιών. Η οξίνιση και τα ένζυμα του γιαουρτιού διευκολύνουν την πέψη και βελτιώνουν την αφομοίωση των συστατικών . Τα πολυάριθμα ζωντανά και ενεργά βακτήρια ασκούν θετική δράση στη μικροχλωρίδα του εντέρου και στην παραγωγή εντερικών αντισωμάτων.

Ως τροφή το γιαούρτι βοηθάει στην υψηλή πρόσληψη ασβεστίου και κατ’ επέκταση στην καλή υγεία των οστών. Επίσης, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και είναι ευεργετικό σε περιόδους ανάρρωσης αρρώστων. Ιδιαίτερα σε περιπτώσεις γαστρεντερίτιδας το γιαούρτι μπορεί να αντικαταστήσει το γάλα προσφέροντας τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες. Το παραδοσιακό γιαούρτι χωρίς ζάχαρη μπορεί να μειώσει την κακοσμία στόματος και τα επιβλαβή βακτηρίδια που ζουν στη γλώσσα και το σάλιο.

Τα είδη του ελληνικού γιαουρτιού

Με πέτσα.

Είναι το πιο κλασσικό και διαδεδομένο ελληνικό γιαούρτι. Το βρίσκουμε σε πήλινα ή πλαστικά κεσεδάκια και αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει είναι η πετσούλα, που δεν είναι άλλο από τα λιπαρά του γάλακτος που ανεβαίνουν στην επιφάνεια. Έχει συμπαγή υφή και χαρακτηριστική, υπόξινη γεύση.

Κλασικό χωρίς πέτσα.

Φτιάχνεται όπως το γιαούρτι με πέτσα, αλλά για να αποφευχθεί η δημιουργία της πετσούλας στην επιφάνεια ανακατεύεται διαρκώς κατά τη διάρκεια της παρασκευής. Το βρίσκουμε συνήθως σε πλαστικά και γυάλινα κεσεδάκια και έχει πλούσια βελούδινη υφή και ισορροπημένη γεύση.

Στραγγιστό.

Η διαδικασία παραγωγής του είναι ανάλογη με του κλασικού γιαουρτιού χωρίς πέτσα, αλλά πριν μπει σε πλαστικά κεσεδάκια μοιράζεται σε υφασμάτινα σακιά και κρεμιέται για τουλάχιστον 24 ώρες να στραγγίξει. Λόγω της απώλειας των υγρών του έχει πιο σφιχτή υφή σε σχέση με το κλασσικό γιαούρτι.

Σύμφωνα με το γάλα από το οποίο παράγεται, το γιαούρτι χωρίζεται επίσης σε:

Αγελαδινό, δηλαδή το γιαούρτι που παρασκευάζεται από γάλα αγελάδος.

Πρόβειο, από πρόβειο γάλα.

Κατσικίσιο, από κατσικίσιο γάλα.

Βουβαλινό, από βουβαλίσιο γάλα.

Φυτικό, από γάλα σόγιας, αμυγδάλου, ρυζιού, φουντουκιού ή καρύδας.

Τα επιδόρπια γιαουρτιού

Όσοι βρίσκουν το παραδοσιακό γιαούρτι πολύ ξινό για τα γούστα τους, σίγουρα προτιμούν τα δεκάδες επιδόρπια γιαουρτιού που κυκλοφορούν στην αγορά.

Η διαφορά τους σε σχέση με το κλασικό γιαούρτι είναι ότι στην πραγματικότητα περιέχουν ελάχιστη ποσότητα γιαουρτιού που ανακατεύεται με ανθόγαλα, σιρόπι, κρέμα και συχνά εμπλουτίζεται με τεχνητές γεύσεις και χρώματα, αλλά και με υλικά όπως φρούτα, σοκολάτα, μαρμελάδες, ξηρούς καρπούς και δημητριακά.

frozen yogurt

Τα τελευταία χρόνια τα frozen yogurts, τα παγωμένα γιαούρτια δηλαδή, έχουν μπει για τα καλά στην καθημερινότητά μας , αποτελεί Αμερικάνικη ανακάλυψη, ενώ το γιαούρτι που χρησιμοποιείται συχνά ενισχύεται με γλυκαντικά καθώς και με άλλα συστατικά όπως τεχνητά χρώματα και αρώματα.

Μπορεί να μην πρόκειται για 100% αυθεντικό γιαούρτι, ωστόσο δεν μπορούμε να μην παραδεχτούμε ότι είναι πολύ γευστικό.

Συνήθως το συνοδεύουν, όπως γλυκά κουταλιού, φρέσκα φρούτα, ζαχαρωτά και σιρόπι σοκολάτας που το κάνουν ακόμη πιο λαχταριστό.

Αυτό όμως που ως βασικό συστατικό έχει το γιαούρτι και θα υπάρχει πάντα χωρίς να υπάρχει υποκατάστατο είναι το …τζατζίκι!!

Η λέξη τζατζίκι που χρησιμοποιούμε σήμερα ευρέως στην ελληνική, έχει τούρκικη καταγωγή .Η πρώτη επίσημη αναφορά στο τζατζίκι έγινε τον 17ο αιώνα από τον Evliya Çelebi στο “Seyahatnâme”, ένα ταξιδιωτικό ημερολόγιο, μέσα στο οποίο περιγράφει το “cacik” ως ένα είδος βοτάνου που συνοδεύει τα τρόφιμα. 

Ο ίδιος, ως βοσκός είχε συχνά στην κατοχή του γιαούρτι το οποίο φρόντιζε να καρυκεύει με βότανα δημιουργώντας έτσι τον πρόγονο της Τουρκικής εκδοχής που γνωρίζουμε ακόμα και σήμερα. 

Άλλη εκδοχή, αλλά πολύ παρόμοια υποστηρίζει ότι το γιαούρτι αποτελούσε ανέκαθεν βασική τροφή για τους νομάδες της Κεντρικής Ασίας, ενώ το χρησιμοποιούσαν ευρέως σαν βάση την οποία εμπλούτιζαν με αγγούρι και την απολάμβαναν σαν κρύα πηχτή σούπα, που δρόσιζε και χόρταινε ταυτόχρονα. 

Μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδοχή αυτής της συνταγής είναι η ραΐτα με γιαούρτι, που εμπεριείχε δυόσμο, κύμινο και κόλιανδρο και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στις περιοχές της σημερινής Ινδίας και του Ιράν.

Στην Ελλάδα, το τζατζίκι έγινε γνωστό από τους Μικρασιάτες πρόσφυγες, με τα βασικά υλικά να είναι κυρίως 4: γιαούρτι, αγγούρι, σκόρδο και ελαιόλαδο. 

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι μπορούμε το γιαούρτι να το απολαύσουμε με πολλές μορφές και να το εμπλουτίσουμε με ότι ξεσηκώνει τους γευστικούς μας κάλυκες…

πηγή: http://food-isimo.blogspot.com/, https://www.mountaintaste.gr/

Εδώ είναι η ομάδα μας στο Facebook και εδώ  η σελίδα μας!!