Η Σμύρνη και τα προάστια της.. (4ο μέρος)

Συνεχίζουμε το οδοιπορικό μας στα προάστια της Σμύρνης και πάμε για άλλα δυο…

Μπαϊρακλί – Bayraklı Ναύλοχον , Παλιά Σμύρνη

 

Το Μπαϊρακλί αποτελούσε προάστιο της Σμύρνης που βρισκόταν σε απόσταση 6 χλμ ΒΑ. αυτής επί της σιδηροδρομικής γραμμής Σμύρνης – Μενεμένης και πριν από τους σταθμούς Αγίας Τριάδας και Κορδελιού. στις πλαγιές του Σιπύλου.

ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 1922

Το 1853 υπήρχαν 700 οικογένειες Ελλήνων περίπου δηλαδή 4200 κάτοικοι. οι οποίοι έφτασαν το 1882 να είναι 20000. 

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΟΝΟΜΑΤΟΣ
Ο όρος “Παλιά Σμύρνη” χρησιμοποιείται για να περιγράψει την πόλη αυτή της Προϊστορικής από το 2000 π.Χ..και της Αρχαϊκής Περιόδου ,εως τον 4ο αιώνα π.Χ .
Χρησιμοποιούσαν την λέξη Σμύρνη αλλά και την λέξη Ναύλοχον λόγω των πλοίων και του ελλιμενισμού τους (ναύλοχος: -ον,’’ ὁ τὰς ναῦς ὑποδεχόμενος τόπος,’’ σταθμός πλοίων, λιμήν)
Η σύγχρονη ονομασία προέρχεται από την λέξη Μπαϊράκι τουρκικά (bayrak) και αυτή εκ παραφθοράς εκ της περσικής: Μπαϊράκ (= Σημαία), που σημαίνει μικρό λάβαρο, ή σημαία μικρή.

ΑΡΧΑΙA ΙΣΤΟΡΙΑ
Περιγράφοντας την ιστορία της Σμύρνης γράψαμε ότι έχει δημιουργηθεί πριν από 8500 χρόνια.
Η πρώτη εγκατάσταση ήταν στο Yeşilova Höyük και στο γειτονικό Yassıtepe του Μπουρνόβα
Η δεύτερη εγκατάσταση και πρώτος οργανωμένος οικισμός που έφθασε μέχρι την ακτή του κόλπου της Σμύρνης, δημιουργήθηκε αρχικά στην κορυφή του όρους Yamanlar, στα βορειοανατολικά του εσωτερικού κόλπου. Στην συνέχεια επεκτάθηκε στην κοιλάδα που δημιουργήθηκε από τα φερτά υλικά που έφεραν τα ρέματα που καταλήγουν στη θάλασσα κατά μήκος της ακτογραμμής,

Ο οικισμός αυτός αργότερα θα αποτελέσει και τον πυρήνα της τρίτης εγκατάσταση της «Παλαιάς Σμύρνης» ιδρύθηκε στις πλαγιές του ίδιου βουνού, σε ένα λόφο (τότε μια μικρή χερσόνησος που συνδέεται με την ηπειρωτική χώρα από ένα μικρό ισθμό) στην σημερινή συνοικία του Μπαϊρακλί (Bayraklı.).
Ο οικισμός του Μπαϊρακλί θεωρείται ότι έλαβε την μεγαλύτερη έκταση του στο τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ.
Η θέση του Μπαϊρακλί είχε τον έλεγχο της γύρω περιοχής , και ήταν ασφαλής γιατί η περιοχή του γειτονικού Βουρνόβα καλυπτόταν από νερά.
Ωστόσο, τον 13ο αιώνα π.Χ., οι εισβολές από τα Βαλκάνια και οι αποκαλούμενοι λαοί της θάλασσας κατέστρεψαν την Τροία VII και η Κεντρική και Δυτική Μ. Ασία ανάμεσα τους και η Σμύρνη..
Ο πρώτος γνωστός οργανωμένος οικισμός στη Σμύρνη βρισκόταν στο σύγχρονο Μπαϊρακλί, στη βόρεια πλευρά του κόλπου της Σμύρνης και αρκετά χιλιόμετρα βόρεια από το σύγχρονο κέντρο της πόλης. Σε εκείνον τον οικισμό βρισκόταν η πόλη της αρχαίας Σμύρνης από την Εποχή του Σιδήρου μέχρι την ύστερη Αρχαϊκή περίοδο
Στην αυγή της καταγεγραμμένης ιστορίας της Σμύρνης, (που ακολουθεί το 8ο αιώνα π.Χ.)ο Παυσανίας μιλά για «ένα λιμάνι που ονομάζεται με το όνομα του Τάνταλου και ένας τάφος του δεν είναι καθόλου ασαφής», που αντιστοιχεί στην περιοχή της πόλης και τα οποία έχουν τοποθετηθεί προσωρινά μέχρι σήμερα.

 

Μπουρνόβας

 Δήμος Μπουρνόβα

O.Δήημος Μπουρνόβα & (Με Μπουρνόβα ,Κουκλουτζάς, Μπουνάρβασι και το Ναρλήκιοϊ )Ο δήμος Μπουρνόβα εκτός τον κεντρικό οικισμό περιλάμβανε 3 ακόμη οικισμούς τον Κουκλουτζάς, το Μπουνάρβασι και το Ναρλήκιοϊ. Στη διοίκηση Βουρνόβα ανήκαν και τα τουρκικά χωριά Σικλάρι (3000 κάτοικοι), Ναλντουκιόι και Καβάκια Ντερές.

Ο Μπουρνόβας (Bornova στα τουρκικά) είναι προάστιο της Σμύρνης στις νοτιοδυτικές πλαγιές της οροσειράς του Σιπύλου και βρίσκεται στα βορειοανατολικά της πόλης σε απόσταση περίπου 6 χλμ.

 

ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 1922

Στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, οι κάτοικοι ήταν 3.000 με 4.000, ενώ τη δεκαετία του 1870 ήταν 6.000 με 8.000, σύμφωνα με τις διάφορες πηγές. Όλο το 19ο αιώνα, οι περισσότεροι κάτοικοι του Μπουρνόβα ήταν Έλληνες Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο πληθυσμός του ήταν περίπου 15.000, από τους οποίους οι μισοί ήταν Έλληνες,5 οι 5.000 μουσουλμάνοι, οι 2.000 Αρμένιοι και Εβραίοι και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι (κυρίως Άγγλοι).6

ΤΟ ΟΝΟΜΑ
Μπουρνόβας λεγόταν “Μπιρουναμπάντ Για την προέλευση του ονόματος “Μπιρουναμπάντ” υπάρχουν αρκετές θεωρίες, η μία πως προέρχεται από τον περσικό όρο “Μπιρούν” ο οποίος σημαίνει “εξωτερικός, έξω” και την κατάληξη “-αμπάντ” η οποία συναντάται και σε άλλες πόλεις του Ισλαμικού Κόσμου (π.χ. Ισλαμαμπάντ), ενώ μια άλλη υποστηρίζει ότι το όνομα “Μπιρουναμπάντ” αποτελεί παραφθορά του Βυζαντινού ονόματος του οικισμού ο οποίος ήταν “Πρινόβαρις”. Μία άλλη θεωρία υποστηρίζει πως η ονομασία του προέρχεται από τις Τουρκικές λέξεις burun και ova πού σημαίνουν το άκρο (μύτη) της πεδιάδας.

ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ
Ο παλιός οικισμός του Μπουρνόβα χωριζόταν σε τρεις συνοικίες (Χαβούζα, Σταθμός και Αγορά).

ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Στο τέλος του 19ο αιώνα, στο Μπουρνόβα υπήρχαν τρεις ελληνικές ορθόδοξες εκκλησίες, δύο καθολικές, μία προτεσταντική, μία αρμενική, δύο συναγωγές και δύο τζαμιά.

ΠΑΙΔΕΙΑ
Από το 1856 λειτουργούσε το κοινοτικό σχολείο Αρρένων του Β. Παπαδάκη. υπήρχαν στον Μπουρνόβα ένα τουρκικό κρατικό σχολείο, τρία δημοτικά (ένα αρρεναγωγείο, ένα παρθεναγωγείο και ένα νηπιαγωγείο) της ελληνικής ορθόδοξης κοινότητας, διάφορα ελληνικά ιδιωτικά σχολεία και τέσσερα άλλα ξένα σχολεία.
Στο τέλος του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού, η ελληνική κοινότητα του Μπουρνόβα διέθετε τρία σχολεία (ένα αρρεναγωγείο, ένα παρθεναγωγείο και ένα νηπιαγωγείο), τρεις εκκλησίες και τρία αθλητικά σωματεία

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
Από τον Μπουρνόβα ξεκίνησαν όλες οι αθλητικές δραστηριότητες στη Σμύρνη και ήταν το κέντρο του Αθλητισμού της πόλης. Είχε κατασκευαστεί και στάδιο πριν το 1900 και σε αυτό γίνονταν τα πρώτα χρόνια οι Πανιώνιοι Αγώνες. Επίσης, πριν το 1900 είχε τρεις αθλητικούς συλλόγους: τον Ορφέα, τον Ερμή και τον αγγλικό ΑΟ Μπουρνόβα
Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΙΚΗ ΖΩΗ
Ο Μπουρνόβας αναπτύχθηκε σταδιακά από τις αρχές του 18ου αιώνα· στη διάρκειά του, ο πληθυσμός αυξήθηκε και το χωριό γέμισε με καινούρια σπίτια. Τότε άρχισαν να εγκαθίστανται και οι πρώτοι Ευρωπαίοι έμποροι από τη Σμύρνη σε θερινές οικίες
Η κοινωνική ζωή των κατοίκων είχε ως κέντρο την Αγγλική Λέσχη και τα πέντε καφενεία Ελλήνων).
Στο τέλος του 19ου αιώνα, απέκτησε ένα θέατρο και λέσχες, ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα έναν κινηματογράφο

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Βασική απασχόληση η Γεωργία. Υπήρχαν πολλές καλλιέργειες στον κάμπο με αμπέλια (κυρίως ποικιλία σουλτανίνα), συκιές, αμυγδαλιές και διάφορα οπωροφόρα δέντρα (ροδακινιές, ροδιές, απιδιές κ.ά.). Σε μερικά χωράφια υπήρχαν και διπλές καλλιέργειες: το χειμώνα τα έσπερναν με σιτάρι, κριθάρι και καπνό και το καλοκαίρι φύτευαν ντομάτες και καλοκαιρινά λαχανικά.3
Στον Μπουρνόβα υπήρχε και σκάλα (αποβάθρα) μέχρι το 1865

ΔΙΩΞΕΙΣ
Στις 27 Αυγούστου 1922 ο Μπουρνόβας λεηλατήθηκε από τους τσέτες, ενώ σκοτώθηκαν και πολλοί κάτοικοί του.

 

 Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook