Η Σμύρνη και τα προάστια της..(2o μέρος)

Δεύτερη ημέρα του ταξιδιού μας και ξεκινάμε από …

Το Αλσαντζάκ είναι μία περιοχή στο βόρειο άκρο της προκυμαίας της Σμύρνης και πρόκειται για την παλιά ελληνική συνοικία Πούντα.

Σήμερα είναι μία πανέμορφη περιοχή, όπου προσφέρονται εκλεκτά εστιατόρια και μπαρ, με θέα το Αιγαίο Πέλαγος

Η περιοχή περιλαμβάνει πολλά διατηρητέα κτίρια και εκκλησίες, μοναδικής αρχιτεκτονικής.

Περιπλανόμενοι στα σοκάκια, θα δείτε πολύ σημαντικά κτίρια της πόλης, όπως

το Μουσείο Ατατούρκ,

το Μουσείο Ιστορίας και Τέχνης,

το Μητροπολιτικό Μουσείο Σμύρνης,

το Μουσείο Σιδηροδρόμων κ.ά.

Κοντά στο Αλσαντζάκ υπάρχει το Kulturpark, ένα τεράστιο συγκρότημα εγκαταστάσεων με πάρκα και συχνά φιλοξενεί διάφορες καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

Εντός της συνοικίας βρίσκεται ο σιδηροδρομικός σταθμός του Αλσαντζάκ, ένα κτίσμα του 1858 σε αποικιακό στυλ, απ’ όπου αναχωρούν τα τρένα για το Αϊδίνιο, το Ντενιζλί και την Προύσα.

Πέργαμος

Χτισμένη ανάμεσα στους παραπόταμους του Κάικου, του Σεληνούντα και του Κητείου,

η αρχαία Πέργαμος ήταν μία ασήμαντη πόλη, μέχρι την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, γεγονός που σηματοδότησε την ανάπτυξή της.

Το 293 π.Χ. ο βασιλιάς Λυσίμαχος ασφάλισε στο οχυρό του λόφου του τους θησαυρούς του και ανάθεσε την φύλαξή τους στον στρατηγό Φιλέταιρο.

Μετά το θάνατο του Λυσίμαχου, ο Φιλέταιρος ίδρυσε με τα χρήματα του θησαυρού το κρατίδιο της Περγάμου και ο απόγονός του Άτταλος Α’,

χρησιμοποίησε το μεγαλύτερο μέρος του θησαυρού για τον εξωραϊσμό της πόλης και την ανέγερση ναών και κτιρίων, έργο το οποίο συνέχισε και ο διάδοχός του, Ευμένης Β’.

Όταν καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους, έγινε το μεγαλύτερο πολιτικό, εμπορικό και στρατιωτικό κέντρο της ρωμαϊκής επαρχίας της Ασίας.

Η βιβλιοθήκη της ήταν μία από τις μεγαλύτερες του κόσμου, μέχρι που ο Αντώνιος χάρισε τα βιβλία της στη βασίλισσα της Αιγύπτου, Κλεοπάτρα.

Μετά την επανάσταση των Περγαμηνών κατά των Ρωμαίων το 88 μ.Χ. και το 117 μ.Χ. η πόλη απογυμνώθηκε από τα μνημεία της και τα έργα τέχνης, που μεταφέρθηκαν στη Ρώμη.

Τον 7ο αιώνα έγινε βυζαντινή επαρχία και το 1401 καταστράφηκε ολοσχερώς από τον Ταμερλάνο και έμεινε ακατοίκητη έως το 1450

που ξαναχτίστηκε από τους Τούρκους στους πρόποδες του λόφου, όπου υπάρχει και σήμερα η σύγχρονη πόλη, που είναι πλέον διάσημη για τα χαλιά της.

Από την αρχαία Πέργαμο έχει διασωθεί η ακρόπολη επάνω στο λόφο που προσφέρει εκπληκτική θέα και περιλαμβάνει ερείπια ναών, ταφικά μνημεία και το αρχαίο θέατρο χωρητικότητας 10.000 ατόμων.

Σώζεται επίσης και το Ασκληπιείο της Περγάμου, που χτίστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ.

μεγαλύτερο μέρος των ευρημάτων από τις ανασκαφές που έχουν γίνει στην περιοχή φυλάσσεται στο Μουσείο Περγάμου στο Βερολίνο.

Κιρκιντζές

“Αν υπάρχει αυτό που λέμε παράδεισος το χωριό μας ο Κιρκιντζές, ήταν ένα δείγμα του.

Κοντά στο Θεό ζούσαμε ψηλά ανάμεσα σε κατάφυτα βουνά και ξαγναντεύαμε ολόκληρο τον καρπερό κάμπο της Εφέσσος που ήτανε δικός μας ίσαμε τη θάλασσα”

Αυτά τα λόγια ανήκουν στη Διδώ Σωτηρίου στο βιβλίο της “Ματωμένα Χώματα”.

Ο Κιρκιντζές σήμερα ονομάζεται Σιρίντζε (Sirince) και είναι χωριό 600 κατοίκων σε απόσταση 59 χιλιομέτρων νοτιοανατολικά της Σμύρνης και 18 χιλιόμετρα βορειανατολικά του Κουσάντασι.

Δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τη χρονολογία ίδρυσης του χωριού, ενώ για πρώτη φορά αναφέρεται από ταξιδιώτες της εποχής το 1747.

Ο Κιρκιντζές την εποχή εκείνη κατοικούνταν από Χριστιανούς Ορθόδοξους, που ωστόσο μιλούσαν μόνο τουρκικά.

Στα τέλη του 19ου αιώνα ο πληθυσμός του χωριού ξεπέρασε τους 4.000, ανάμεσά τους και λίγοι μουσουλμάνοι, που είχαν διοριστεί σε κρατικές θέσεις.

Υπάρχουν μαρτυρίες ότι το 1919 ο αριθμός των κατοίκων έφτασε τους 7.000 χιλιάδες και ήταν όλοι Χριστιανοί ορθόδοξοι, πληθυσμός που ωστόσο μειώθηκε στους 3.500 το 1921.

Το χωριό απαρτιζόταν από 4 συνοικίες, οι οποίες χωρίζονταν από ένα ρέμα:

τον Απάνω Μαχαλά,

τον Κάτω Μαχαλά,

το Ασακί τσαρσί

και το Γκοζλούκ Μαχαλεσί, όπου υπήρχαν και τα περισσότερα καταστήματα.

Ο τρόπος ντυσίματος των κατοίκων δε διέφερε και πολύ από εκείνον των Τούρκων, καθώς οι γυναίκες κάλυπταν το πρόσωπο τους και οι άνδρες οπλοφορούσαν .

Τα σπίτια τους δεν έμοιαζαν καθόλου με εκείνα των άλλων ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας, που είχαν επηρεαστεί από το νεοκλασικισμό και τη νησιώτικη αρχιτεκτονική,

αφού στον Κιρκιντζέ έβλεπες σπίτια καθαρά Οθωμανικά-Βαλκανικά, που θυμίζουν πολύ χωριά του Πηλίου.

Σήμερα τα σπίτια αυτά έχουν ελάχιστα ανακαινισθεί και στα σοκάκια του χωριού υπάρχουν διάφοροι μικροπωλητές που πουλάνε τοπικά προϊόντα.

Οι δύο χριστιανικοί ναοί Άγιος Πρόδρομος του 1805 και Άγιος Δημήτριος του 1849 είναι υπό αναστήλωση,

ενώ το παλιό ελληνικό δημοτικό σχολείο έχει μετατραπεί σε εστιατόριο.

Πύργος του Ρολογιού της Σμύρνης

Βρίσκεται στην πλατεία Konak, στην ομώνυμη περιοχή. Σχεδιασμένο από το Γάλλο αρχιτέκτονα Raymont Charles Père και αποτέλεσε δώρο του Γερμανού Αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β’

ως δώρο για τον εορτασμό των 25 χρόνων βασιλείας του Σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίντ Β’.

Είναι χτισμένο και διακοσμημένο με την οθωμανική αρχιτεκτονική, με ύψος 25 μέτρα,

ενώ τριγύρω του έχουν κατασκευαστεί 4 βρύσες, οι οποίες έχουν τοποθετηθεί στις 4 πλευρές του Πύργου.

Ο πύργος επίσης απεικονιζόταν σε παλιότερο χαρτονόμισμα των 500 λιρών.

Παρόμοιοι πύργοι είχαν χτιστεί και σε άλλες πόλεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας,

όπως το Βελιγράδι,

το Σαράγεβο,

τη Μπάνια Λούκα

και σε άλλες πόλεις των Βαλκανίων.

Παμούκαλε

Το Pamukkale, που στα τούρκικα σημαίνει “κάστρο από βαμβάκι”, είναι ένα αξιοθέατο φυσικής και αρχαιολογικής σημασίας,

που βρίσκεται στην περιοχή της Μικράς Ασίας, στη συμβολή των ποταμών Λύκου και Μαιάνδρου.

Ιαματικό νερό με άλατα ασβεστίου κυλάει στην περιοχή, όπου λόγω της θερμότητας,

εξαιτίας της ηφαιστειακής δραστηριότητας, τα άλατα διασπώνται, με αποτέλεσμα, διοξείδιο του άνθρακα να απελευθερώνεται στον αέρα και ασβέστιο να αποτίθεται στο έδαφος,

δημιουργώντας ένα μαγευτικό τοπίο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, πισίνες για ιαματικά λουτρά που διαδέχονται η μια την άλλη δημιουργώντας σκαλοπάτια και καταρράκτες.

Στο επάνω μέρος του λόφου,σε υψόμετρο 200 μέτρων, είναι χτισμένη και η αρχαία ελληνορωμαϊκή πόλη της Ιεράπολης.

Γνωστή από την αρχαιότητα τόσο για τα ιαματικά λουτρά της, τα οποία ιδρύθηκαν στο τέλος του 2ου αι. π.Χ. αλλά και για τα βαφεία που λειτουργούσαν στις πηγές.

Στην πόλη κόβονταν και νομίσματα, κάνοντάς μια από τις πλουσιότερες της περιοχής.

Λόγω του πλούτου της, λοιπόν, εκτός από το κέντρο λατρείας της θεάς Κυβέλης, διοργανώνονταν αγώνες,

τα Πύθια και τα Χρυσάντινα, και τελετές λατρείας προς τιμήν της Λητούς,του Απόλλωνα, του Ήλιου Λαβρηνού.

Η ηφαιστειακή δραστηριότητα της περιοχής είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα

στη σπηλιά του Pamukkale και το θάνατο ζώων που έμπαιναν στη σπηλιά,

με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να την ονομάσουν “πλουτώνειον άντρον” δηλαδή σπηλιά του Πλούτωνα

Στην Ιεράπολη λειτουργεί και μουσείο με ευρήματα από την εποχή του Χαλκού

καθώς και ελληνορωμαϊκά ευρήματα τόσο της ιεράπολης όσο και άλλων πόλεων της ευρύτερης περιοχής της κοιλάδας του ποταμού Λύκου.

Όλη η περιοχή, η αρχαία πόλη και τα λουτρά, έχουν μπει στον κατάλογο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO από το 1988.

Πηγές πληροφοριών:

Παπαδάκης, Γεώργιος, ”Τα τραγούδια της Σμύρνης”, τεύχος 200, Ιστορικά, Ελευθεροτυπία, Αθήνα, 28 Αυγούστου 2003.

Χατζηιωάννου, Μαρία – Χριστίνα, ”Εμπορικά Δίκτυα στη Σμύρνη”, τεύχος 203, Ιστορικά, Ελευθεροτυπία, Αθήνα, 18 Σεπτεμβρίου 2003.

Giles Milton, “Paradise Lost, Smyrna 1922”, Sceptre, London 2008.

Νάσιουτζικ, Παυλίνα, ”Σμύρνη: Ελληνικά Σχολεία και Αμερικάνοι”, τεύχος 200, Ιστορικά, Ελευθεροτυπία, Αθήνα, 28 Αυγούστου 2003.

Πηγές Φωτογραφιών: https://efkozani.gr/, https://makrakomi.com/

Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook