Θεσσαλονίκη : Μπουγάτσα και Γκατό ντε Σαλονικέν

Μπουγάτσα

Οι παλαιότεροι στις προσφυγικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης θα θυμούνται τους πλανόδιους με τα καροτσάκια τους με το κάρβουνο από κάτω να διαλαλούν την πραμάτεια τους, «ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΟΓΑΤΣΑ»!!

Η μπουγάτσα που ξεκίνησε ως “φαγητό των φτωχών” έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο δημοφιλή εδέσματα όχι μόνο για τους Θεσσαλονικείς, αλλά και για τους τουρίστες. 

Γιατί ήταν το ”φαγητό των φτωχών”

Η μπουγάτσα πρωτοεμφανίστηκε στην περιοχή της Καππαδοκίας, στην Καισάρεια και σε όλα εκείνα τα μέρη. Ήταν σκέτο φύλλο και αποτελούσε το “φαγητό των φτωχών”, καθώς το έπαιρναν όλοι όσοι δούλευαν πολλές ώρες έξω από το σπίτι, διότι δεν χαλούσε και μπορούσαν να τρώνε συνεχώς. Αργότερα η μπουγάτσα πήγε στη Σμύρνη, την περίοδο της ακμής και του πλούτου και μπήκε στα σπίτια των ευκατάστατων, όπου άρχισαν να βάζουν και γέμιση. Τυρί και κρέμα, με κυρίαρχο το τυρί. Σέρβιραν επίσης και το σκέτο φύλλο με το απογευματινό τσάι”.

 Μπουγάτσα, «αλμυρή ή γλυκιά γέμιση πίτας, τυλιγμένη πολύ καλά και στεγανά μέσα στην ζύμη.». Μπουγάτσα είναι το φύλλο. Το φύλλο που ανοίγουμε στον αέρα και φτιάχνεται με ιδιαίτερη τεχνική. Η τυρόπιτα είναι άλλο πράγμα, έχει εντελώς διαφορετικό φύλλο. Η διαφορά της Μπουγάτσας από τις άλλες πίτες είναι ότι το φύλλο δεν ανοίγεται με την βοήθεια του αλευριού όπως οι κλασικές πίτες με το πλαστήρι, αλλά μόνο με την βοήθεια λαδιού και μαλακού φυτικού βουτύρου.

Η μπουγάτσα έγινε γνωστή και στην Πόλη, όπου μπήκε μέχρι και στα ανάκτορα. “Με τη Μικρασιατική καταστροφή, οι περισσότεροι πρόσφυγες και τεχνίτες πήγαν στη Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες, φέρνοντας μαζί και την τεχνική τους”.Το 1917 ιδρύεται η Συντεχνία των μπουγατσοποιών Θεσσαλονίκης και δυο χρόνια μετά συγκεντρώνει 51 μέλη, αριθμό διόλου ευκαταφρόνητο.

Μετά το 1922, η διάδοση της μπουγάτσας στον ελλαδικό χώρο επιταχύνεται και η τέχνη της εξελίσσεται. Σήμερα, παρά τη μεγάλη της ιστορική διαδρομή, η μπουγάτσα εξακολουθεί να είναι ένα καθημερινά επιθυμητό έδεσμα με αφοσιωμένους οπαδούς και, όπως φαίνεται, το μέλλον της διαγράφεται τόσο πλούσιο όσο και η γεύση της.

Γκατό ντε Σαλονικέν

Στην ελληνική κουλτούρα υπήρχε από παλιά ένα γλύκισμα από κρόκο αυγού, χτυπημένο με ζάχαρη και κακάο, που το έδιναν στα παιδιά πριν εμφανιστεί η Μερέντα, και αυτό ακριβώς είναι το Γκατό ντε Σαλονικέν

Το πιο παλιό γλυκό της πόλης Εμφανίστηκε τον προηγούμενο αιώνα, σχεδόν 100 χρόνια πριν η σοκολατόπιτα και το σουφλέ σοκολάτας γίνουν μόδα στην Ελλάδα. Το καταγράφει ο Τσελεμεντές το 1910 (το αναφέρει ως gateaux de Salonique), γιατί σερβιριζόταν στο Όλυμπος Νάουσα” και σε άλλα παλιά μαγαζιά ως τούρτα που κοβόταν σε 12 κομμάτια και ο πελάτης έπαιρνε μία φέτα, σαν πάστα. Είναι ένα γλυκό που εμφανίστηκε στο Ντορέ από τότε που άνοιξε, το 1908, και δείχνει τις επιρροές που είχε αυτή η κοσμοπολίτικη πόλη από Ανατολή και Δύση. Είναι επιρροή πιθανότατα της αγγλοσαξονικής κουλτούρας, με λίγο μπέρδεμα από τη γαλλική, γι’ αυτό και ονομάστηκε «γκατό».

Έτσι λοιπόν , πολλοί κρόκοι αυγών, ζάχαρη και πολλή σοκολάτα, χτυπημένα καλά και ψημένα για λίγη ώρα (μόλις 7 λεπτά), είναι το Γκατό ντε Σαλονικέν. Είναι ένα γλυκό που παίρνει το σχήμα της φόρμας ( φτιάχνετε και σε ατομική), αλλά όταν το κόψεις ξεχειλίζει, γιατί το εσωτερικό του παραμένει σε υγρή μορφή. Δεν έχει βούτυρο ούτε κανένα άλλο υλικό. Για να διατηρηθεί το σχήμα στο ψήσιμο αλείφουμε με μπόλικο βούτυρο τη φόρμα και την πασπαλίζουμε με αρκετό αλεύρι (πρέπει να είναι πάρα πολύ βουτυρωμένη για να κρατήσει το σχήμα της και πολύ αλευρωμένη).

Ελάτε στην παρέα μας στο Facebook