Σάββατο του Λαζάρου : Λαζαρίνες και λαζαράκια …

Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια
ήρθ’ η Κύριακή που τρων τα ψάρια.
Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι
ήρθε η μάνα σου από την Πόλη.

Σου’ φερε χαρτί και κομπολόι,
γράψε Θόδωρας, γραψέ Δημήτρης,
γράψε λέμονια και κυππαρίσι.

Οι κοτούλες σας αυγά γεννούνε
δως και μας και μας να τα χαρούμε
και του χρόνου να τα ξαναπούμε…

Αυτά είναι τα κάλαντα του Λαζάρου. Το Σάββατο του Λαζάρου  τα παιδιά γυρίζουν τα σπίτια και τραγουδούν τα ειδικά κάλαντα (Λαζαρικά) σε διάφορες παραλλαγές, που εξιστορούν την «εκ νεκρών έγερση» του Λαζάρου.

Τελειώνοντας το τραγούδι τους τα Λαζαράκια, όπως αποκαλούνται οι καλαντιστές της ημέρας, συνεχίζουν με ευχετικούς και επαινετικούς στίχους για το σπίτι και δέχονται ως φιλοδώρημα αυγά που τα τοποθετούν σ’ ένα στολισμένο καλαθάκι (σε κάποιες περιοχές φρούτα ή χρήματα).

Το Σάββατο του Λαζάρου θεωρείται μέρα του θανάτου και της ζωής.

Σε κάποια χωριά μάλιστα οι αγρότες δεν μαζεύουν τη σοδιά τους γιατί φοβούνται ότι οι καρποί της γης φέρουν τον θάνατο μέσα τους. O Λάζαρος είναι μια μορφή που εμπνέει σεβασμό στον ελληνικό λαό.

Τα κάλαντα του Λαζάρου   παλιότερα ήταν από τα πιο ζωντανά έθιμα και έδιναν ιδιαίτερο τόνο στις μικρές κοινωνίες Τα κάλαντα του Λαζάρου ήταν κυρίως γυναικεία και τα τραγουδούσαν κοπέλες διαφόρων ηλικιών ακόμα και κορίτσια τις παντρειάς που ονομάζονταν “Λαζαρίνες”.

Την παραμονή της γιορτής, οι Λαζαρίνες ξεχύνονταν στα χωράφια έξω από τα χωριά για να μαζέψουν λουλούδια που με αυτά θα στόλιζαν το καλαθάκι τους και την άλλη μέρα ντυμένες με τοπικές ενδυμασίες θα τραγουδούσαν τα κάλαντα του Λαζάρου.

Το έθιμα του Λαζάρου στα χρόνια της σκλαβιάς είχε κοινωνική σκοπιμότητα

Στις γυναίκες και ιδίως στα νέα κορίτσια που δεν έβγαιναν συχνά έξω από το σπίτι επειδή τα ήθη της εποχής και ο φόβος της αρπαγής τους από τους Τούρκους τις περιόριζαν,

δίνονταν κάποιες ελευθερίες: γίνονταν αλληλογνωριμίες και νυφοδιαλέγματα και σε λίγο καιρό ακολουθούσαν τα προξενιά, τα αρραβωνιάσματα και οι γάμοι.

0 λαός γιορτάζει την πρώτη Λαμπρή, την “Έγερση” του φίλου του Χριστού, του “αγέλαστου” Λάζαρου.

Ο φόβος και ο τρόμος για όσα γνώρισε στον άλλο κόσμο άφησαν τόσο βαθιά σημάδια στην ψυχή του Λάζαρου που, λέει η παράδοση, μετά την Ανάσταση του δε γέλασε παρά μόνο μια φορά.

Είδε κάποιον χωρικό στο παζάρι να κλέβει μια στάμνα και να φεύγει κρυφά.

“Βρε τον ταλαίπωρο, είπε. Για ιδές τον πώς φεύγει με το κλεμμένο σταμνί.
Ξεχνάει ότι κι αυτός είναι ένα κομμάτι χώμα, όπως και το σταμνί. Το ʽνα χώμα κλέβει τʼ άλλο. Μα δεν είναι να γελούν οι πικραμένοι;” και χαμογέλασε.

Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας για να απεικονίσουν την Ανάσταση του Λάζαρου, να συμβολίσουν δηλαδή τη Νίκη του Χριστού απέναντι στο θάνατο, αλλά παράλληλα και για να δηλώσουν την ανάσταση της φύσης, έφτιαχναν ένα ομοίωμα του Λάζαρου, τα λαζαράκια .

«Λαζαράκια για τον Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις», έλεγαν παλιά και λένε ακόμα στα ελληνικά χωριά μας.

Στα λαζαράκια δίνουμε το σχήμα ανθρώπου με τα χέρια σταυρωμένα όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Σύμφωνα με την παράδοση, όσα παιδιά έχει η κάθε οικογένεια τόσους «λαζάρηδες» πλάθουμε και στη θέση των ματιών βάζουμε δυο γαρίφαλα.

Στην Κω, μάλιστα,  η παράδοση ήθελε κάποτε τις αρραβωνιασμένες κοπέλες να φτιάχνουν ένα Λαζαράκι σε μέγεθος… μικρού παιδιού, να το γεμίζουν με πολλά βρώσιμα αγαθά, όπως έκαναν με τις κουλούρες του γάμου, και το έστελναν στον μελλοντικό σύζυγό τους.

Τα «Λαζαρούδια», όπως λέγονται σε κάποια μέρη, τα γέμιζαν οι νοικοκυρές με αλεσμένα καρύδια, αμύγδαλα, σύκα, σταφίδες, μέλι, πρόσθεταν πολλά μυρωδικά και τα έδιναν ζεστά στα παιδιά, που τρελαίνονταν με τη γεύση και τη μυρωδιά τους.

πηγή: agioritikovima.gr

Εδώ είναι η ομάδα μας στο Facebook και εδώ  η σελίδα μας!!