Γιώργος Τσιβελέκος: Ο «επιμένων έρωτας νικά».

Σήμερα στη γωνίτσα μας ήρθε ένας νεαρός κύριος, ο Γιώργος, και μας λέει ότι ο «επιμένων έρωτας νικά». Καλώς ήρθες, Γιώργο, στη «Γωνιά Χαλάρωσης» και να ευχηθούμε καλοτάξιδη αυτή η τόσο όμορφη και τρυφερή ποιητική συλλογή, που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2021.

Σας ευχαριστώ θερμά για το ενδιαφέρον και την πρόσκληση, το ζεστό καλωσόρισμα και τις ευχές σας! Βρίσκομαι με χαρά εδώ να απαντήσω στις ερωτήσεις σας!

Είναι η πρώτη σου ποιητική συλλογή και πρόσεξα ότι χωρίζεις τη συλλογή σε τέσσερα στάδια. Ποια είναι αυτά τα στάδια, πόσα είναι τα ποιήματα συνολικά; Δώσε μας μια εικόνα.

Πράγματι είναι η πρώτη μου ποιητική συλλογή και χωρίζεται σε τέσσερα κεφάλαια. Κάθε κεφάλαιο αντικατοπτρίζει και από ένα στάδιο μιας ερωτικής σχέσης.

Ξεκινάει με τα «ερωτικά καλέσματα», όπου το ποιητικό υποκείμενο βρίσκεται μόνο του σε μια «νεκρή γιορτή», σε μια «γαλέρα», σε μια «κλεψύδρα» και σε μια «αποβάθρα», για να χρησιμοποιήσω και τίτλους και στίχους των ποιημάτων μου, και προσκαλεί την αγαπημένη του με το «δισύλλαβο κάλεσμά» του,

την αναζητά στα «κύματα του ουρανού», στο «βουβό τηλέφωνο» και τη φαντάζεται να εισβάλλει λαθραία απ’ το παραθύρι του στον καύσωνα του καλοκαιριού σαν «χάδι αέρινο» και σαν «εμβληματική ουράνια μορφή» να κατεβαίνει από τα βουνά,

χαρίζοντάς του την «ανάσταση» που περίμενε, και εκείνος «σπάνια λουλούδια» και να κάθονται μαζί στη βεράντα για να απολαύσουν τη «λιακάδα» που έχει φτιάξει όσο την περίμενε και να γράψουν στο «κουδούνι» του μικρού σπιτιού τους, με τα δικά της καλλιγραφικά γράμματα, τα ονόματά τους και να νιώσουν τη «λύτρωση».

Συνεχίζει με τις επίμονες «προσπάθειες» που χρειάζεται να γίνουν για να στεριώσει η σχέση τους και να μην καταστραφεί και αναλογίζεται και τα δικά του λάθη. Προσπαθεί να επιστήσει την προσοχή της, να της εξηγήσει πως επρόκειτο για «παρεξήγηση» και πως «αξίζει να επιμένει κανείς στ’ όνειρο».

Στο τρίτο κεφάλαιο, πλέον, της δίνει τις «υποσχέσεις» που κάθε ερωτευμένος θα ήθελε να πραγματοποιηθούν και να έχει την τύχη να βιώσει. Πρόκειται για ξεχωριστά πράγματα, μα καθόλου παράλογα.

Τέλος, όταν καταφέρνουν να είναι «επιτέλους μαζί», στο τέταρτο κεφάλαιο, και να σμίξουν σαν τους «κοκκινολαίμηδες» και να νιώσουν το «πεταλούδισμα» του έρωτα και το «χάρισμα συναισθημάτων μαργαριταρένιων» με το «ανοιξιάτικο άρωμα» να γεμίζει τα στήθη τους και ο «πεθαμένος ποταμός» εμπρός τους να παίρνει και πάλι ζωή, θα προσπαθήσει να δώσει τον «ορισμό του έρωτα», θα αναγνωρίσει την «αξία της στιγμής»,

θα πείσει πως «τ’ άπιαστο του έρωτα», αν τρέξεις στον αέρα, πιάνεται, θα θυμηθεί την πρώτη φορά που αντίκρισε τον έρωτα και ήταν «Αύγουστος», θα αποδείξει πως τελικά η «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» δεν βγήκε αληθινή, πως το «όνειρο του έρωτα»

είναι αληθινό και πως με τη «νίκη» τους και τον «κύκλο της ζωής» που θα σχηματίσουν, θα κάνουν ένα νέο ξεκίνημα μετά «το τέλος του κόσμου», γιατί αυτοί, με την «ενάρετη αγάπη τους», θα έχουν επιβιώσει, θα έχουν «νικήσει την τραχιά σκληρότητα της επιτοίχιας πέτρας».

Όπως γίνεται φανερό, δεν πρόκειται απλώς για μια συλλογή 72 ποιημάτων, αλλά για μια ολόκληρη ποιητική ιστορία με αρχή, μέση και τέλος(;), για ένα ποιητικό ημερολόγιο, όπως έχει πει χαρακτηριστικά μια φίλη-συγγραφέας-αναγνώστρια.

Ο έρωτας και η λογική πάνε μαζί; Τι πιστεύεις;

Θα προσπαθήσω να είμαι σύντομος αυτήν τη φορά. Θα μεταφέρω ένα μικρό απόσπασμα από το ποίημα «ορισμός του έρωτα» που πιστεύω ότι δίνει την απάντηση: «Ρήξη μεταξύ λογικής και συναισθήματος, αλλά όχι μεταξύ θέλησης και βούλησης». Δηλαδή, για να καταστεί σαφές, λογική και συναίσθημα του έρωτα δεν πάνε μαζί. Μαζί, πάνε η επιθυμία και η δράση προς την εκπλήρωσή της όταν είναι κάποιος ερωτευμένος. Η λογική πάει μαζί με τον έρωτα όταν αυτός δεν είναι έρωτας, αλλά άλλη μία κοινωνική σύμβαση. Και τότε, φυσικά, επέρχεται η ρήξη μεταξύ θέλησης και βούλησης, με ό,τι δυστυχίες συνεπάγεται αυτό.

Βλέπουμε σήμερα μια κοινωνία, στην οποία η πλειοψηφία των ανθρώπων έχουν μπερδέψει λίγο τον έρωτα με τον ενθουσιασμό. Λέγονται πολύ εύκολα λέξεις οι οποίες σημαίνουν πάρα πολλά, αλλά έχουν χάσει το νόημά τους επειδή ακριβώς λέγονται πολύ εύκολα. Τι είναι αυτό, θεωρείς, που έκανε τον έρωτα και την αγάπη να χάσουν την έννοιά τους;

Θεωρώ πως ο έρωτας και η αγάπη δεν έχουν χάσει την έννοιά τους. Οι άνθρωποι έχουν χάσει απλώς τα συναισθήματά τους και έχουν ξεχάσει να κάνουν πράξη τα λόγια τους. Η έννοια του έρωτα και της αγάπης πιστεύω πως είναι συγκλονιστική όταν εννοείται και γίνεται πράξη. Η ποιητική μου συλλογή κλείνει με τους εξής στίχους: «Θέλουν προσοχή κι οι λέξεις, ξέρεις. Οι απαρχές των πράξεων». Δηλαδή, τα λόγια δεν είναι πανάκεια, αλλά ούτε και αμελητέα. Με γνώμονα αυτά, πρέπει να ακολουθούν και οι πράξεις που θα τα κάνουν να σημαίνουν. Εξάλλου, πριν πράξεις, σκέφτεσαι, και η σκέψη δεν είναι τίποτα άλλο παρά λέξεις, και οι έννοιες που φέρουν οι λέξεις, δε χάνονται εύκολα. Απλώς, πλέον, δε νιώθονται. Εκεί έγκειται το πρόβλημα, δυστυχώς.

Πότε «ξύπνησε» ο ποιητής Γιώργος;

Ο ποιητής Γιώργος δεν «ξύπνησε» ποτέ από μόνος του. Τον «ξύπνησε» η ποίηση. Όπως έχω ξαναπεί, εγώ επεδίωκα να γράψω ένα μυθιστόρημα και πράγματι έχω γράψει κατά την εφηβεία μου ένα, το οποίο έχω αφήσει στη μέση και ελπίζω όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή να συνεχίσω. Δε σκόπευα να γράψω ποίηση λοιπόν, αλλά εντελώς ξαφνικά συνέβη στην ηλικία των 21 μου χρόνων. Είναι σαν να ήρθε η ποίηση από το πουθενά και να μου είπε πως ήθελε να γράψω κάτι αποκλειστικά για εκείνη και εγώ απλώς υπάκουσα. Φυσικά, έκτοτε έγινε συνήθεια, λάτρεψα την ποίηση και οφείλω να της αναγνωρίσω πως με βοήθησε να βρω τον εαυτό μου σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής μου και οπόταν κανένας άνθρωπος δεν το έκανε, εκτός από την οικογένειά μου. Επίσης, οφείλω να την ευχαριστήσω και να δηλώσω ευγνώμων και για τους «ωραίους» ανθρώπους που έφερε κοντά μου κατόπιν. Ανθρώπους ευγενικούς που δε βιάζονται να βγάλουν γρήγορα συμπεράσματα για τον άλλο, που δεν παρεξηγούν εύκολα, που δεν κρύβουν τις ευαισθησίες τους και, κυρίως, την ανθρωπιά τους. Έχω να το λέω πως δεν ενώνει μόνο η μουσική, αλλά και τα βιβλία.

Ευαίσθητος ποιητής, απόφοιτος του τμήματος Κοινωνιολογίας, μεταπτυχιακές σπουδές στην εγκληματολογία, την εικονογράφηση και τη δημιουργική γραφή… Πάρα πολλά σε σχέση με την ηλικία σου και συγχαρητήρια… Προέκυψαν από εσωτερική ανάγκη μάθησης;

Μάλλον, η οποία αποδεικνύεται αστείρευτη, καθώς, παρόλο που εσείς τα βρίσκετε πολλά, εγώ τα θεωρώ λίγα και θέλω να κάνω κι άλλα πράγματα. Η αλήθεια όμως είναι πως ο χρόνος είναι πιεστικός και, δυστυχώς, δε μου επιτρέπει να τα ακολουθήσω όλα.

Ελεύθερος χρόνος υπάρχει και τι είναι αυτό που σου αρέσει να κάνεις για να χαλαρώσεις;

Αν στα παραπάνω προσθέσουμε και τη χειρωνακτική εργασία που κάνω, γίνεται φανερό πως δεν απομένει και πολύς ελεύθερος χρόνος. Ωστόσο, πάντα βρίσκω χρόνο για ανάγνωση, ειδικά το καλοκαίρι. Η ανάγνωση βιβλίων είναι κάτι που με χαλαρώνει και ταυτόχρονα με κρατάει δημιουργικό και με βοηθάει να εξελίσσομαι, θεωρώ. Εξάλλου, καλός συγγραφέας είναι εκείνος που είναι πρώτα καλός αναγνώστης.

Έχεις ασχοληθεί με άλλο λογοτεχνικό είδος ή θα ήθελες να ασχοληθείς στο μέλλον;

Όπως προείπα, έχω ασχοληθεί με το μυθιστόρημα. Επίσης, έχω γράψει διηγήματα, ένα εκ των οποίων έχει συμπεριληφθεί στην ψηφιακή συλλογή διηγημάτων «Ταξίδια από χαρτί», η οποία είναι διαθέσιμη στην Ανοικτή Βιβλιοθήκη. Ένα άλλο έχει διακριθεί σε λογοτεχνικό διαγωνισμό. Ακόμα, έχω ασχοληθεί με το παιδικό μυθιστόρημα. Έχω γράψει δύο παιδικά μυθιστορήματα, τα οποία όμως επεξεργάζομαι ακόμη. Ελπίζω, λοιπόν, κάποια στιγμή, να συζητάμε και για κάποιο από αυτά τα είδη αποκλειστικά. Σε κάθε περίπτωση, όπως αγαπώ να διαβάζω τη λογοτεχνία εν γένει, έτσι αγαπώ και να δοκιμάζομαι σε όλα τα είδη της.

Πες μου την άποψή σου γιατί πιστεύεις ότι οι αναγνώστες διαβάζουν λιγότερο ποίηση από άλλα είδη λογοτεχνίας;

Είναι γεγονός πως οι αναγνώστες διαβάζουν λιγότερο ποίηση από άλλα είδη λογοτεχνίας και για αυτό φυσικά τη μεγαλύτερη ευθύνη φέρει το εκπαιδευτικό μας σύστημα, το οποίο κατά την πρώτη επαφή μας με την ποίηση, η οποία φυσικά -καλώς ή κακώς- συμβαίνει μέσα στο πλαίσιό του, μας «εξαναγκάζει» να απαντάμε σε ερωτήσεις του τύπου «τι θέλει να πει ο ποιητής» και να εκλογικεύουμε τα ποιήματα.

Όμως, η ποίηση δε θέλει να την καταλάβουμε. Θέλει να την συναισθανθούμε. Οπότε, ήδη, υπάρχει ένας αποπροσανατολισμός για τον αναγνώστη που προσπαθεί να διαβάσει ποίηση. Προσπαθεί να την καταλάβει, τη στιγμή που θα έπρεπε να αφεθεί ελεύθερος να τη βιώσει και να την αισθανθεί. Επίσης, πρέπει να γίνει κατανοητό πως η ποίηση δεν είναι ένα σχολικό μάθημα. Είναι τέχνη, και όπως όλες οι τέχνες, προσφέρει απόλαυση.

Εξάλλου, η ποίηση είναι περιεκτική, ουσιαστική, σύντομη σε έκταση μα πυκνή σε νοήματα και χρειάζεται λιγότερο χρόνο ανάγνωσης από ένα μυθιστόρημα. Κάποιοι ισχυρίζονται πως η ποίηση θα γίνει το πιο πολυδιαβασμένο είδος λογοτεχνίας στο άμεσο μέλλον, ακριβώς λόγω της περιεκτικότητας της και του αποσπασματικού της χαρακτήρα που δεν απαιτεί πολύ χρόνο από τον σύγχρονο άνθρωπο,

του οποίου ο ελεύθερος χρόνος πραγματικά όλο και λιγοστεύει, αλλά δεν έχει και τη συγκέντρωση που χρειάζεται, με τα τόσα προβλήματα που τον ταλανίζουν, για να διαβάσει ένα ογκώδες μυθιστόρημα.

Οπότε, ίσως η κατάσταση ανατραπεί πράγματι. Ωστόσο, εγώ λέω πως η ποίηση είναι «ψυχή» και ο πεζός λόγος «ζωή» και αξίζει να αφιερώνει κανείς τον ελεύθερο χρόνο του και στα δύο, καθώς τα οφέλη που έχει να αποκομίσει είναι αμέτρητα.

Μελλοντικά σχέδια του Γιώργου;

Θα μιλήσω μονάχα για τα άμεσα, γιατί όταν κάνουμε σχέδια, ως γνωστόν, ο Θεός γελάει. Πολύ σύντομα, λοιπόν, θα δημοσιευθούν μερικές ηχογραφήσεις ποιημάτων μου που έχω κάνει ήδη, χάρη στη Νάνσυ Καλαμίδα, την οποία ευχαριστώ και για τις φωτογραφίες που συνοδεύουν τη συνέντευξη. Επίσης, δε σας κρύβω πως αυτόν τον καιρό, καθώς παίρνω απίστευτη ευχαρίστηση και ενθάρρυνση από φίλους και αναγνώστες που διαβάζουν τον «επιμένων έρωτα», ετοιμάζω σιγά-σιγά τη δεύτερη ποιητική συλλογή μου, η οποία μπορεί να θεωρηθεί συνέχεια της πρώτης. Εξού και το ερωτηματικό που πρόσθεσα όταν είπα πως πρόκειται για μια ποιητική ιστορία με αρχή, μέση και τέλος παραπάνω.

Σ’ ευχαριστώ που ήρθες στην παρέα μας Γιώργο, σου εύχομαι πάντα επιτυχίες, να υμνείς πάντα τον έρωτα, γιατί ο έρωτας κάνει τους ανθρώπους πιο ευαίσθητους, και θα ήθελα να κλείσεις εσύ αυτήν τη συζήτηση με λίγους στίχους από την ποιητική σου συλλογή… Γιατί ο «επιμένων έρωτας νικά»…

Εγώ ευχαριστώ! Ήταν χαρά και τιμή μου! Πραγματικά, ευχαριστώ για την ευχή! Μέσα από τα γραπτά μου αυτό ευελπιστώ να πετύχω. Να κάνω όσους με διαβάσουν έστω και λίγο πιο ευαίσθητους. Η κοινωνία μας έχει πραγματική ανάγκη από ανθρώπινους ανθρώπους για να ομορφύνει λίγο, και τα βιβλία, η παιδεία γενικότερα, είναι τα πιο αποτελεσματικά μέσα για να το πετύχουν αυτό. Αν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να κλείσω με ένα ολόκληρο ποίημα…

ΠΕΤΡΑ

Δύο γυμνά σώματα

με τα πόδια και τα χέρια του χορού τους,

με τα όμορφα σχηματισμένα και γερά νύχια του,

γδέρνουν και γρατζουνούν την επιτοίχια πέτρα.

Ματώνει κι ουρλιάζει απ’ τον πόνο,

πέφτουν κομμάτια σκόνης της κάτω,

γεμίζει σημάδια χαρακιών η επιφάνειά της

κι οδύρεται άψυχα, τραβώντας τις γωνίες της.

Δεν μπορεί να νιώσει λίγη απ’ την ηδονή της ζωής

των δύο γυμνών σωμάτων

με τα πόδια και τα χέρια του χορού τους,

με τα όμορφα σχηματισμένα και γερά νύχια του,

που τη γδέρνουν και τη γρατζουνούν επιδεικτικά,

νικώντας την τραχιά σκληρότητά της.