Σίφνος: η ήρεμη κυρία των Κυκλάδων!!

Μυθολογία-Ιστορία

Σύμφωνα με το μύθο, “Σίφνος” ονομαζόταν ο γιος του αττικού ήρωα Σουνίου του οποίου το όνομα δόθηκε στο νησί.

Κατά άλλη εκδοχή το όνομα Σίφνος προήλθε από το επίθετο “σιφνός” που σημαίνει κενός,

που παραπέμπει στο πλήθος των υπόγειων στοών των ορυχείων στο υπέδαφος του νησιού.

Αναφέρεται επίσης και με τις ονομασίες “Ακίς”, “Μερόπη”, “Σίφανος”, “Σίφανα” ή “Σιφάντο”.

Οι περισσότεροι από τους ιστορικούς αναφέρουν ότι η Σίφνος πρωτοκατοικήθηκε από τους Πελασγούς και κατόπιν από τους Φοίνικες,Κάρες και Λέλεγες.

Σύμφωνα με τους μύθους οι κάτοικοι αυτοί εκδιώχθηκαν από το βασιλιά της Κρήτης Μίνωα, ο οποίος και εγκατέστησε στις Κυκλάδες ηγεμόνες τους γιους του.

Αναφέρεται η πόλη ‘Μινώα’ καθώς και η Κρήνη ‘Μινώα’. Εκείνη την εποχή κατοικούσε στο Αιγαίο μία φυλή, οι Προέλληνες ή Αιγαίοι.

Αυτοί αργότερα αναμείχθηκαν με τους Κρήτες και τους Αχαιούς.

6ος αιώνας

 Την εποχή αυτή ιδρύεται σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, η αρχαία πρωτεύουσα της Σίφνου το “άστυ”,

στο κέντρο της ανατολικής πλευράς του νησιού, στο σημερινό Κάστρο.

 Η νέα πόλη, αρχίζει να επεκτείνεται και από τον 6ο π.Χ. αιώνα αρχίζει να περιβάλλεται με τείχος.

Οι ανασκαφές που έγιναν από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή 1934 – 1938 απέδωσαν λείψανα οικισμών και τάφους από τον 8ο αιώνα π.Χ. που μαρτυρούν τη συνεχή ζωή στο Κάστρο.

Τον 6ο αιώνα π.Χ. ο παλαιός λιθόκτιστος ναός γίνεται μαρμάρινος, ενώ παράλληλα ανοικοδομούνται νέες οικίες, αντιμετωπίζονται με έργα τα προβλήματα ύδρευσης και αποχέτευσης

και η πόλη εξωραΐζεται με μαρμάρινα κτίρια και δημόσια μέγαρα όπως Πρυτανείο, Αγορά και διάφορα ιερά.

Το νεκροταφείο που ανακαλύφθηκε έξω από την πόλη μαρτυρεί πως βρισκόταν σε συνεχή χρήση από τον 7ο αιώνα π.Χ. μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Αποκαλύφθηκαν μαρμάρινα υπολείμματα από διάφορα έργα όπως επιτύμβιες στήλες, κιονόκρανα, βάσεις κιόνων, λάρνακες και άλλα ευρήματα που πιστοποιούν την πλούσια καλλιτεχνική φυσιογνωμία του τόπου.

Στη Σίφνο λάτρευαν σαν ιδιαίτερες θεότητες

τον Απόλλωνα

τον Έναργο,

την Άρτεμη Εκβατηρία,

το Δία Επιβήμιο,

το Διόνυσο,

τον Πάνα,

την Αθηνά

και τις Νύμφες.

Οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων περιστρέφονταν γύρω από τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την κεραμική και κυρίως τη μεταλλουργία.

Ο 6ος αιώνας π.Χ. ήταν η εποχή της μεγάλης ακμής.

Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Σιφνιοί “νησιωτέων μάλιστα επλούτεον”, δηλαδή ότι ήταν οι πιο πλούσιοι από τους νησιώτες και αυτό γιατί στο νησί υπήρχαν μεταλλεύματα χρυσού και αργύρου.

Μέχρι σήμερα στη Σίφνο έχουν καταμετρηθεί 55 πύργοι και παρατηρητήρια και χρονολογούνται από τον 6ο έως τον 3ο π.Χ. αιώνα.

Ο Θησαυρός των Σιφνίων

Ενδεικτικό του ότι η Σίφνος ήταν πολύ πλούσια είναι ότι στη Σίφνο κόβονται νομίσματα

γύρω στο 600 π.Χ. μετά δηλαδή από την Αίγινα και πριν από την Αθήνα και την Κόρινθο.

Το σπουδαιότερο και γνωστότερο αρχιτεκτόνημα της σιφνιακής δημιουργίας, αδιαμφισβήτητος μάρτυρας αίγλης και ανθηρής οικονομίας είναι ο “ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΣΙΦΝΙΩΝ”,

τον οποίο ανοικοδόμησαν και αφιέρωσαν οι κάτοικοι του νησιού στο ιερό του Απόλλωνα στους Δελφούς.

Οικοδομήθηκε γύρω στο 525 π.Χ. και σύμφωνα με τον Παυσανία, κτίστηκε από τη δεκάτη που προέρχονταν από τα κέρδη των χρυσωρυχείων της Σίφνου.

Ήταν ένα πανέμορφο ιωνικό κτίριο που στην πρόσοψη αντί για κίονες είχε δύο Καρυάτιδες που υποβάσταζαν το θριγκό με πλούσια πλαστική διακόσμηση

και μία ζωοφόρο κοσμημένη με αριστουργηματικά ανάγλυφα που περιέτρεχε το θησαυρό και στις 4 πλευρές του συνολικού μήκους 29,63 μέτρα.

Όλο το οικοδόμημα είχε πολλά σπουδαία γλυπτά, τα οποία αποτελούν εξαίρετα δείγματα ώριμης αρχαϊκής πλαστικής, μερικά σώζονται εκτίθενται στο Μουσείο των Δελφών.

Το λαμπρό αυτό οικοδόμημα προξένησε τόση εντύπωση, ώστε οι ιερείς του δελφικού ιερού απέδωσαν στους Σιφνιούς ιδιαίτερες τιμές για την προσφορά τους.

Ήθη και έθιμα

Η Σίφνος,όπως και τα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων, είναι από τα νησιά που σέβεται τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα.

Οι σημερινοί κάτοικοι του νησιού τα κληρονόμησαν και τα τηρούν με πίστη βάζοντας και στοιχεία από το παρόν.

Οι τοπικές εκδηλώσεις στα νησιά, συνδέονται με τη θρησκευτική λατρεία του τόπου. Τα πανηγύρια της Σίφνου γίνονται την παραμονή ή ανήμερα της εορτής του Αγίου.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου μία ορισμένη οικογένεια οι λεγόμενοι “πανηγυράδες” κρατούν την εικόνα του αγίου στο σπίτι τους και κατά το πανηγύρι χρηματοδοτούν τα έξοδα της εορτής και του πανηγυριού.

Γίνεται η λιτανεία της εικόνας στους κεντρικούς δρόμους του νησιού και μετά μερικοί πανηγυράδες παραθέτουν γεύμα για τον κόσμο που παρακολούθησε τη λιτανεία.

Παραδοσιακό φαγητό που σερβίρεται κατά την εορτή αυτή είναι η ρεβιθάδα που συνοδεύεται με κρέας και κρασί.

Το φαγητό ακολουθείται με γλέντι με ντόπια παραδοσιακή μουσική.

Κάλαντα…

Τα κάλαντα παλαιότερα τραγουδιόνταν μόνο του Αγίου Βασιλείου και ήταν ξεχωριστές συνθέσεις

για κάθε φορά με περιεχόμενο επίκαιρο, δηλαδή για τα γεγονότα της εποχής ή για να ζητήσουν κάτι από τους Αγίους.

Ο Σιφνιός μελετητής και λαογράφος Αντ. Τρούλλος μας περιγράφει ένα όμορφο έθιμο σχετικό με το χορό που λέγεται

“Χορός του Κυρ – Βοριά”.

Είναι σε θρησκευτικά πλαίσια από την εποχή που οι άνθρωποι είχαν την ανάγκη να εξευμενίσουν τους θεούς και τα στοιχεία της φύσης.

Ο χορός αυτός εξευμενίζει τον άνεμο. Γίνεται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στο προαύλιο της εκκλησιάς και πρώτος έσερνε το χορό ο παπάς ενώ ακολουθούσαν οι υπόλοιποι μασκαρεμένοι.

Κεραμικά…

H αγγειοπλαστική κατείχε και συνεχίζει να κατέχει σημαντική θέση στην οικονομία της Σίφνου.

Υπήρχαν τα υλικά ως πρώτες ύλες και έτσι το 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου είχε μεγάλη άνθηση η τέχνη της αγγειοπλαστικής.

Με την πάροδο των ετών και με τις μεταβολές της αγοράς δημιουργήθηκαν ανάγκες και εκτός Σίφνου για την αγγειοπλαστική και έτσι οι Σιφνιοί αγγειοπλάστες μετοίκησαν σε πολλά νησιά και βέβαια πολλοί μετοίκησαν στην Αττική.

.

Μαγειρική…

Οι κάτοικοι της Σίφνου είναι εύθυμοι και καλοσυνάτοι και διατηρούν τις παραδόσεις και την παραδοσιακή μαγειρική.

Οι Σιφνιοί είναι γλεντζέδες και καλοφαγάδες και κατ’ επέκταση και καλοί μάγειρες.

Δεν είναι τυχαίο, ότι ο αρχιμάγειρας Νικόλαος Τσελεμεντές καταγόταν από τη Σίφνο και συγκεκριμένα από το χωριό Εξάμπελα.

Ξακουστά φαγητά και γλυκίσματα είναι οι

ρεβυθοκεφτέδες,

τα ρεβύθια στο τσουκάλι,

το παστέλι,

η μελόπιτα,

τα αμυγδαλωτά

και φυσικά το μαστέλο

Όμορφος προορισμός για όσους υέλουν ηρεμία, απέραντο γαλάζιο και..καλό φαγητό!!

Ελάτε να ανεβούμε μέχρι τον Προφήτη Ηλία και επίσης να γνωρίσουμε τον ”Θησαυρό των Σιφνίων” στους Δελφούς

Ελάτε στην παρέα της ”Γωνιά Χαλάρωσης” στο Facebook

πηγή πληροφοριών: http://www.insifnos.gr/ethima.html