Η Ιστορία του Θεάτρου..

Παγκόσμια ημέρα θεάτρου η σημερινή και θα κάνουμε μια αναδρομή στην αρχέγονη ιστορία του θεάτρου και στις καταβολές που μας έρχονται από αυτό χιλιάδες χρόνια πριν.

Έχει τις ρίζες της στην ελληνική ιστορία και τη φαντασία ανθρώπων που έψαχναν τρόπους έκφρασης και δημιουργίας και εξελίχθηκε σε μια από τις πιο γόνιμες και ζωντανές πηγές και μορφές Τέχνης.

Η λέξη θέατρο προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά και αρχικά αφορούσε το σύνολο των θεατών, ενώ μετά ταυτίστηκε με την παράσταση, αλλά και το μέρος που λάμβανε χώρα αυτή.

 Ο συνδυασμός του ύφους, της ιστορίας, των ηθοποιών, και του ακροατήριου έχει δει πολλές διαμορφώσεις σε όλο τον κόσμο εδώ και χιλιάδες χρόνια. Από τις πρώτες ελληνικές τραγωδίες σε αυτοσχέδιο θέατρο ως το σύγχρονο θέατρο, κάθε θεατρική παράσταση έκανε χρήση αυτών των στοιχείων, μερικές φορές σε επαναστατικούς τρόπους.

 Οι αρχαιότερες μορφές οργανωμένου θεάτρου διαπιστώνονται ιστορικά στην αρχαία Ελλάδα. Την προϊστορική εποχή η μορφή του θεάματος ήταν κυρίως οι τελετουργικές παραστάσεις που απείχαν φυσικά πολύ από τις τυπικές μορφές της κλασικής περιόδου.

Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο

Στην Ελλάδα το θέατρο έχει τις ρίζες του στις λατρευτικές γιορτές του θεού Διόνυσου.

Κατά τις διονυσιακές τελετές οι αρχαίοι Έλληνες τραγουδούσαν το διθύραμβο, ένα είδος ύμνου που βασιζόταν σε αυτοσχεδιασμούς. Η μορφή του συγκεκριμενοποιήθηκε με τον καιρό με την επέμβαση των λογίων της εποχής του και έτσι δημιουργούνται τα πρώτα δραματικά κείμενα στον κόσμο.

Η διθυραμβική ποίηση τραγουδιόταν από δύο χορωδίες. Η κάθε μια τραγουδούσε από μία στροφή. Ονομάστηκαν «χοροί» και ο αρχηγός τους «εξάρχοντας».

Τα μέλη του χορού απάγγελναν ντυμένοι με δέρματα τράγου και από αυτό καθιερώθηκε ο όρος τραγωδία. Ο κορυφαίος του χορού θεωρείται ο πρώτος ηθοποιός του κόσμου. Ο Θέσπις εισήγαγε την καινοτομία του υποκριτή.

Ένα πρόσθετο μέλος στο χορό υποκρινόταν (= αποκρινόταν) στους στίχους που απάγγελνε ο χορός.

Τον 6ο αιώνα π.Χ. δημιουργήθηκαν οι πρόδρομοι της αττικής τραγωδίας. Το είδος αυτό προήλθε από την ένωση δύο πολύ διαφορετικών μεταξύ τους ποιητικών ειδών.

Από τη χορική λυρική ποίηση, έτσι όπως είχε αναπτυχθεί στην Κόρινθο από τον ποιητή Αρίωνα, και τον ιωνικό ίαμβο τον οποίο χρησιμοποιούσε για την αφήγηση. 

Από τις εκατοντάδες των έργων που γράφτηκαν από τους Έλληνες τραγικούς, μόνο 32 έργα κατάφεραν να επιβιώσουν.

Η Ρώμη αργότερα ακολούθησε το ίδιο μοτίβο στο δικό της θέατρο, αν και πάντα τα θεατρικά έργα των Ρωμαίων είχαν θεματολογία που αφορούσε τις περιπέτειες της εποχής, ή την αρχαία Ελλάδα.

Η ιστορία του θεάτρου από το Μεσαίωνα και την Αναγέννηση μέχρι σήμερα

Το μεσαιωνικό δράμα όταν προέκυψε εκατοντάδες χρόνια αργότερα, ήταν μια νέα δημιουργία και όχι μια αναγέννηση, με το δράμα των παλαιότερων εποχών να μην έχει σχεδόν καμία επίδραση σε αυτό.

Ο λόγος για αυτή τη δημιουργία προήλθε από έναν φορέα που είχε παραδοσιακά αντιτίθεται σε κάθε μορφή θεάτρου: τη χριστιανική εκκλησία.

Στη λειτουργία του Πάσχα, και αργότερα των Χριστουγέννων, κομμάτια τραγουδιστών διαλόγων παρεμβάλλονταν στη λειτουργία.

Ιερείς, μεταμφιεσμένοι σε βιβλικές μορφές, λειτουργούσαν σε μικροσκοπικές σκηνές με ιστορίες από τις Γραφές.

Κοσμικά στοιχεία παρεισέφρησαν στις παραστάσεις αυτές, ενώ άρχισαν να εμφανίζονται σιγά σιγά και επαγγελματίες συγγραφείς, κυρίως στην Αγγλία και τη Γαλλία, που άρχισαν τη μαζική γραφή έργων

που ανέβαιναν σε αυτοσχέδιες σκηνές και συχνά προκαλούσαν τους θεατές λόγω της πρωτότυπης και τολμηρής θεματολογίας.

Από την εποχή της Αναγέννησης και μετά, το θέατρο έμοιαζε να προσπαθεί να αγγίξει το ρεαλισμό, ή, τουλάχιστον, να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση της πραγματικότητας.

Για να φτάσει αυτό το στόχο στα τέλη του 19ου αιώνα, ξεκίνησε μια σειρά από θεατρικά ρεύματα.

Το Avant-garde είχε τα πρώτα ψήγματα Μοντέρνου Θεάτρου και προσπάθησε να προτείνει εναλλακτικές λύσεις για το ρεαλιστικό δράμα και την παραγωγή.

Πλάι πλάι με σύγχρονα κινήματα της τέχνης, το θέατρο έγινε για πολλούς μια μορφή λύτρωσης από πάθη και έντονα συναισθήματα, γιατί όπως και στην αρχαιότητα προσέφερε την κάθαρση.

Σε όλες τις χώρες όπου ευδοκιμεί το θέατρο, ο μόνο σταθερός παράγοντας στην παγκόσμια ιστορία θεάτρου είναι πάντα η αλλαγή.

Οι πιο σημαντικοί συγγραφείς εξακολουθούν να είναι αυτοί που προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τις βασικές αρχές της τέχνης του θεάτρου και να του προσδώσουν νέα στοιχεία,

διατηρώντας ωστόσο την επαφή με την πρώτη έννοια του, όπως τη διαμόρφωσε ο Θέσπις και το ελληνικό δράμα.

 Το σύγχρονο ελληνικό θέατρο, στη σύγχρονη Ελλάδα ξεκινά μετά το 1821

Αν και γενέτειρα του θεάτρου, η Ελλάδα μετά την επανάσταση βίωνε δύσκολες ημέρες, και έτσι η μόνη θεατρική κίνηση που υπήρξε παρουσιάστηκε στην Κρήτη και τα Επτάνησα,

με νέους δημιουργούς να την εμφάνιση τους και να παρουσιάζουν έργα που ήταν επί το πλείστον κωμικά ή σατιρικά έργα.

Οι πιο σημαντικοί θεατρικοί συγγραφείς που παρουσιάστηκαν στα μέσα του 19ου αιώνα ήταν ο Ιωάννης Ζαμπέλιος με τα έργα του Τιμολέων και Ρήγας Θεσσαλός, και ο Ρίζος Νερουλός που έγραψε τα έργα Πολυξένη και Ασπασία.

Την ίδια περίπου περίοδο εμφανίστηκε ο Αλέξανδρος Σούτσος, που έγραψε διάσημα σατιρικά έργα, όπως ο “Πρωθυπουργός”, ο Άσωτος και ο «Ατίθασος ποιητής». Το σύγχρονο Ελληνικό θέατρο στις αρχές του 20ου αιώνα

Η καθοριστική αλλαγή στην ιστορία του θεάτρου στη σύγχρονη Ελλάδα έλαβε χώρα όταν έγινε η Αθήνα πρωτεύουσα της χώρας, και κυρίως με το πέρασμα στον 20ο αιώνα.

Την περίοδο αυτή άρχισαν να ιδρύονται οι πρώτες μεγάλες θεατρικές σκηνές, με το Βασιλικό θέατρο (Εθνικό θέατρο σήμερα) να θέτει τις βάσεις για την αλματώδη ανάπτυξη του θεάτρου στην Ελλάδα με νέα ρεύματα και πρακτικές.

Οι θεατρικές σκηνές της Αθήνας άρχισαν να επενδύουν σε ευρωπαϊκά έργα, και ρεπερτόριο που παρουσιαζόταν ήδη εδώ και χρόνια στις μεγάλες Ευρωπαϊκές σκηνές.

Η ανάπτυξη του θεάτρου αλλά και η μοντέρνα θεώρηση του έδωσαν την αφορμή για την εμφάνιση σπουδαίων καλλιτεχνών, όπως η Κυβέλη και η Κοτοπούλη, που συγκρότησαν ελεύθερα σχήματα για να παρουσιάσουν έργα του παγκόσμιου θεάτρου, και να προετοιμάσουν το έδαφος και το κοινό για την άνθιση του ελληνικού θεάτρου.

Αν και υπήρξε τάση παρουσίασης των διάσημων ελληνικών τραγωδιών και κωμωδιών της αρχαιότητας, έκανε την εμφάνιση του ένα είδος που έμελλε να εξελιχθεί σε ένα από τα πιο χαρακτηριστικά είδη στο ελληνικό θέατρο:

το κωμειδύλλιο, που αποτελεί την ελληνική εκδοχή της ρομαντικής κομεντί με έντονα όμως κωμικά στοιχεία.

Η Ελληνική επιθεώρηση

Αναφορά στην ιστορία του θεάτρου στη σύγχρονη Ελλάδα χωρίς αναφορά στην επιθεώρηση δε θα μπορούσε να υπάρξει.

Η επιθεώρηση γεννήθηκε στην Αθήνα ως σατιρική εκδοχή του κωμειδυλλίου, και ήρθε να αντικαταστήσει το είδος αυτό και να το εξελίξει.

Η σάτιρα πήρε μορφή μουσικού θεάτρου, και έτσι οι παραστάσεις είχαν τόσο πρόζα όσο και στοιχεία μιούζικαλ.

Το σύγχρονο ελληνικό θέατρο άρχισε με τον τρόπο αυτό να γίνεται πιο Ευρωπαικό, και να παίρνει σάρκα και οστά το όραμα όλων εκείνων των ηθοποιών, σκηνοθετών και θεατρικών παραγωγών που έκαναν την εμφάνιση τους λίγο πριν το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο για να ενισχύσουν το αστικό θέατρο που εξέφραζε τους προβληματισμούς της εποχής.

Κλείνοντας θα αναφέρουμε ότι η χώρα μας γέννησε μεγάλους και αξιόλογους ηθοποιούς. Ηθοποιούς που ”ζούσαν το ρόλο που ερμήνευαν . Δεν φοβόντουσαν να ”τσαλακωθούν και να κάνουν δικό τους τον ήρωα που υποδύονταν…. Γιατί άλλωστε τι σημαίνει ηθοποιός;;;

Όπως μας λέει και ο μεγάλος Δημήτρης Χόρν : Ηθοποιός σημαίνει Φως… Ας τον απολάυσουμε!!

πηγή: https://el.wikipedia.org/, https://www.mytheatro.gr/

Γωνιά Χαλάρωσης: Εδώ είναι η ομάδα μας στο Facebook και εδώ  η σελίδα μας!!