Τι σημαίνουν “θα το ρίξω δαγκωτό”, “τον μαύρισαν”;

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

Η λέξη «ψήφος» προέρχεται από το αρχαίο ρήμα «ψάω», που σημαίνει λειαίνω, ομαλύνω. Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν η φανερή, δια βοής, ψηφοφορία στην Σπάρτη

ενώ στη Αθήνα υπήρχαν και τα δυο είδη ψηφοφορίας, φανερή και κρυφή.

Η φανερή ψηφοφορία γινόταν με χειρονομία, δηλάδη με ανάταση των χεριών, ενώ η μυστική, που αφορούσε κυρίως πρόσωπα της δημόσιας ζωής, γινόταν με όστρακα που ρίπτονταν σε ένα αγγείο.

Οσον αφορά την νεότερη Ελλάδα, το χειρόγραφο ψηφοδέλτιο εμφανίσθηκε στη νεότερη Ελλάδα για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές του 1834 αλλά καταργήθηκε τριάντα χρόνια μετά.

Η αιτία ήταν η χειραγώγηση των αγράμματων ψηφοφόρων από τους υπεύθυνους των κομμάτων , που τους ξεγελούσαν δίνοντας τους λάθος ψηφοδέλτια.

Το χειρόγραφό ψηφοδέλτιο έδωσε την θέση του στο« σφαιρίδιο», μια μικρή σφαίρα από μολύβι.

Τα έντυπα ψηφοδέλτια χρησιμοποιήθηκαν ξανά στις Δημοτικές εκλογές του 1914.

Μέχρι τότε σε κάθε εκλογικό τμήμα υπήρχαν τόσες κάλπες όσοι υποψήφιοι. Η κάθε κάλπη χωριζόταν εσωτερικά σε δύο μέρη που αντιστοιχούσαν, εξωτερικά, σε δύο χρώματα, το άσπρο (θετική ψήφος) και το μαύρο (αρνητική ψήφος).

Απ εδώ και η φράση “τον μαύρισαν”.

Ο ψηφοφόρος έπρεπε να περάσει απ΄ όλες τις κάλπες και να πάρει από τον κάθε υπάλληλο, που στεκόταν μπροστά από κάθε κάλπη, το σφαιρίδιο.

Ο κάθε υπάλληλος φώναζε δυνατά το όνομα του υποψήφιου. Ο ψηφοφόρος καταψήφιζε ρίχνοντας σε όλες τις κάλπες την ψήφο στο μαύρο τμήμα , ενώ , μόνο, σε μία έριχνε το σφαιρίδιο στη λευκή.

Για να γνωρίζουν τον ακριβή αριθμό των “δικών τους” και να αποφύγουν λαθροχειρίες η θετική ψήφος ήταν, συνήθως, δαγκωμένη, για να αναγνωρίζεται στην καταμέτρηση.

Απ εδώ και η φράση “θα το ρίξω δαγκωτο”.

Σε κάθε εκλογικό τμήμα υπήρχαν τόσες κάλπες όσοι υποψήφιοι στην περιφέρεια. Η κάθε κάλπη ήταν φτιαγμένη από λευκοσίδηρο, χωριζόταν εσωτερικά σε δύο μέρη που αντιστοιχούσαν, εξωτερικά, σε δύο χρώματα, μαύρο και άσπρο.

Το δεξιό μέρος και στην εμπρόσθια πλευρά του είχε τη λέξη “ΝΑΙ” με κεφαλαία και ήταν άσπρο.

Το δεξιό μέρος είχε τη λέξη “ΟΧΙ” επίσης με κεφαλαία και ήταν μαύρο.

Στο πάνω μέρος της κάλπης ήταν τοποθετημένος σωλήνας σε γωνία 25 μοιρών, που είχε μάκρος 27 και διάμετρο 12 εκατοστά.

Ο ψηφοφόρος έπρεπε να περάσει από όλες τις κάλπες και να πάρει από τον υπάλληλο που στεκόταν μπροστά από την κάθε μία τη μικρή μολυβένια μπάλα, το σφαιρίδιο.

Ο Υπάλληλος που στεκόταν μπροστά στη κάλπη έπρεπε να φωνάζει ποιανού υποψήφιου ήταν η κάλπη.

Μόλις ο ψηφοφόρος έπαιρνε τη μολυβένια μπάλα το σήκωνε το χέρι κρατώντας τη ανάμεσα στο μεγάλο δάχτυλο και το δείχτη για να δείξει ότι κρατούσε μόνο μία

και κατόπιν έβαζε το χέρι του μέσα στο σωλήνα και το έριχνε στο χώρισμα που αντιστοιχούσε στο “Ναι ‘η το “Όχι”.

Το « καλό βόλι» ήταν, αρχικά, η ευχή που οι αγωνιστές κατά της Τουρκοκρατίας έδιναν (για εύστοχη βολή στον πόλεμο).

Με την επιλογή του σφαιριδίου ως μέσο ψηφοφορίας το , η έκφραση χρησιμοποιήθηκε, πλέον, ως ευχή για εύστοχη πολιτική επιλογή στην κάλπη των εκλογών.

πηγή: https://www.elethos.gr

Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook