πηγή εξωτερικών φωτογραφιών του ναού: Δημήτρης Λιάρος
πηγή εσωτερικών φωτογραφιών: Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης
από τα ερείπια του οποίου είναι ευδιάκριτο ότι επρόκειτο για ένα από τα σημαντικότερα κτίρια της Θεσσαλονίκης.
Η λειτουργία του ανατολικού και βόρειου τμήματος του λουτρού φαίνεται να συνεχίστηκε κανονικά και μετά την ανέγερση του ναού.
Στο ναό ετιμάτο και ο Άγιος Δημήτριος, και γι’ αυτόν το λόγο η Αχειροποίητος αποτελούσε κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους
Το 1430 όταν η Θεσσαλονίκη κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς η εκκλησία της Αχειροποιήτου ήταν η πρώτη εκκλησία
που μετατράπηκε σε τζαμί από τον σουλτάνο Μουράτ.
Σε όλη της διάρκεια της λειτουργίας της Αχειροποιήτου ως τζαμί υπήρξε το επίσημο τέμενος των Οθωμανών
Το 1917 η Αχειροποίητος χρησιμοποιήθηκε ως καταυλισμός των πυροπλήκτων της πυρκαγιάς που κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της πόλης της Θεσσαλονίκης, ενώ το 1922 βρήκαν σε αυτήν καταφύγιο οικογένειες προσφύγων από τη Μικρά Ασία.
Ο ναός της Αχειροποιήτου λειτούργησε ως χριστιανική εκκλησία ξανά το 1930 και διατηρείται έως σήμερα στην ίδια μορφή
όπως όταν κατασκευάστηκε τον 5ο αιώνα ενώ στέγασε και το πρώτο Βυζαντινό Μουσείο της Θεσσαλονίκης.
Η Αχειροποίητος εντάσσεται στον τύπο της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής με υπερώα, η οποία καταλήγει στα ανατολικά σε ημικυκλική αψίδα.
Στα δυτικά υπάρχει νάρθηκας, ενώ διασώζονται και ίχνη του εξωνάρθηκα. Τρίβηλο τοξωτό άνοιγμα αποτελεί τη κύρια είσοδο από τον νάρθηκα προς τον κυρίως ναό.
Το βόρειο κλίτος απολήγει στην ανατολική πλευρά του στο μεσοβυζαντινό παρεκκλήσι της Αγίας Ειρήνης.
Στη βορειοδυτική γωνία της βασιλικής σώζεται το κλιμακοστάσιο που οδηγούσε στα υπερώα.
Στην νότια πλευρά του ναού υπάρχει ένα μνημειακό πρόπυλο, το οποίο συνέδεε πιθανώς τη βασιλική με την κεντρική αρτηρία της βυζαντινής πόλης, την Λεωφόρο.
που κατασκεύασαν εργαστήρια της Κωνσταντινούπολης σμιλεύοντας το περίφημο λευκό μάρμαρο Προκοννήσου.
Τέλος στις λιγοστές φθαρμένες τοιχογραφίες που κοσμούν το νότιο κλίτος του ναού (χρονολογούνται στο β’ τέταρτο του 13ου αιώνα)
Το μνημείο συγκαταλέγεται σήμερα ανάμεσα στα καλύτερα διατηρημένα και πιο σημαντικά παράδειγματα της τυπικής ξυλόστεγης βασιλικής με υπερώα της πρωτοβυζαντινής περιόδου.
πηγή πληροφοριών: Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης
Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook