Πρωτοχρονιάτικη πίτα που θα βρούμε στο Τραπέζι των Τρικαλινών
1 Ιανουαρίου 2022Το παραμυθένιο χωριό της Ελβετίας -Lauterbrunnen!!
2 Ιανουαρίου 2022Διερωτηθήκαμε ποτέ, από πότε γιορτάζεται η πρωτοχρονιά;
Ψάχνοντας μέσα στην ιστορία διαπιστώνουμε ότι ο γιορτασμός της πρωτοχρονιάς δεν είναι εφεύρεση του σύγχρονου ανθρώπου αλλά πηγαίνει πολλούς αιώνες πίσω.
Θα λέγαμε ότι φτάνει μέχρι τους πρώτους ανθρώπινους πολιτισμού, αλλά γιορταζόταν σε διαφορετικές περιόδους και με διαφορετικές μορφές.
Σύμφωνα με καταγραμμένα στοιχεία, η πρώτη αναφορά για τον γιορτασμό της Πρωτοχρονιάς βρίσκεται στη Βαβυλώνα
όπου γίνεται αναφορά στο φεστιβάλ του Ακίτου, το οποίο χρονολογείται γύρω στο 2.000 π .Χ
Το φεστιβάλ διαρκούσε δέκα ή έντεκα μέρες και γιορταζόταν την Πρωτοχρονιά κατά την πρώτη Νέα Σελήνη μετά την εαρινή ισημερία, η οποία συμβαίνει περίπου στις 21 Μαρτίου.
Ο ερχομός της άνοιξης αποτελεί μια λογική εξήγηση για την εκκίνηση του νέου έτους.
Η 1η Ιανουαρίου όμως φαντάζει εντελώς αυθαίρετη ημερομηνία, αφού δεν φαίνεται να έχει καμία γεωργική, αστρολογική ή άλλη σημασία.
Πώς καθιερώθηκε, λοιπόν;
Αρχικά θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες δεν γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά αφού για εκείνους ήταν πιο σημαντική
η αρχή κάθε μήνα, η οποία ονομαζόταν νουμηνία και γιορτάζονταν ανάλογα.
Ωστόσο ο καινούργιος χρόνος ξεκινούσε κατά τη φθινοπωρινή ισημερία και ήταν συνδεδεμένος
με την κίνηση του ήλιου και όχι της σελήνης όπως στη Μεσοποταμία.
Το ημερολόγιο των Ελλήνων διαδόθηκε με τις κατακτήσεις του Αλέξανδρου σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο.
Όταν όμως ο ελλαδικός χώρος πέρασε στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία, οι Έλληνες υιοθέτησαν (ίσως αναγκαστικά) την πρακτική εορτασμού της Πρωτοχρονιάς των Ρωμαίων.
Συγκεκριμένα το ρωμαϊκό ημερολόγιο ξεκινούσε από τον Μάρτιο και τελείωνε στον Δεκέμβριο με βάση τον σεληνιακό κύκλο.
Μάλιστα, τα ονόματα των σύγχρονων μηνών Σεπτέμβριος, Οκτώβριος, Νοέμβριος και Δεκέμβριος φανερώνουν,
μέχρι σήμερα, τη θέση τους σε εκείνο το ημερολόγιο, αφού στα λατινικά septem σημαίνει επτά, octo σημαίνει οχτώ, novem σημαίνει εννιά και decem σημαίνει δέκα.
Αργότερα, προστέθηκαν δύο ακόμα μήνες στο ημερολόγιο των Ρωμαίων, ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος
και το 153 π.Χ. η ρωμαϊκή σύγκλητος αποφάσισε το ρωμαϊκό πολιτικό έτος να αρχίζει την 1η Ιανουαρίου, όταν ορκίζονταν οι ετήσιοι ύπατοι.
Ως Πρωτοχρονιά όμως καθιερώνεται το 46 π.Χ., όπου ο Ιούλιος Καίσαρας δημιουργεί το Ιουλιανό Ημερολόγιο.
Για να καταφέρει μάλιστα να συγχρονίσει το νέο ημερολόγιο με τον ήλιο αντί με τη σελήνη, αναγκάστηκε να παρατείνει τη διάρκεια του προηγούμενου έτους στις 445 ημέρες.
Ο Ιανουάριος πιστεύεται ότι είχε πάρει το όνομά του από τον Ιανό, τον ρωμαϊκό θεό των ενάρξεων και των μεταβάσεων,
θεωρώντας ότι η πρώτη μέρα του μήνα αφιερωμένου σε αυτόν θα ήταν ιδανική για να σηματοδοτεί και την έναρξη του νέου έτους ,
μιας και ο Ιανός απεικονίζονταν με δύο πρόσωπα: το ένα κοιτούσε εμπρός στο μέλλον και το άλλο πίσω στο παρελθόν.
Τα πράγματα άλλαξαν ή επιχειρήθηκε να αλλάξουν με την επικράτηση του χριστιανισμού.
Η ιστορία δεν είχε πια απλώς ένα σημείο εκκίνησης, αλλά ένα κέντρο.
Όλα τα συμβάντα μπορούσαν να τοποθετηθούν ΠΡΙΝ ή ΜΕΤΑ από την εμφάνιση του Ιησού.
Μέχρι τότε στα περισσότερο γνωστά συστήματα οι χρονολογήσεις τοποθετούσαν τα γεγονότα μετά από μια αφετηρία:
Την άλωση της Τροίας, την πρώτη Ολυμπιάδα, την κτίση της Ρώμης, την άνοδο του Διοκλητιανού στην εξουσία, τη δημιουργία του κόσμου κλπ.
Στους επόμενους αιώνες οι παγανιστικές γιορτές καταργήθηκαν και η Πρωτοχρονιά μετατράπηκε σε ημέρα νηστείας και προσευχής.
Μέχρι τον Μεσαίωνα η Εκκλησία είχε μεταφέρει πάλι την Πρωτοχρονιά στις 25 Μαρτίου, ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Αυτό δημιούργησε πολλά προβλήματα, αφού δεν το ακολούθησαν όλοι, ακόμα και στα ίδια τα κράτη.
Κλασικό παράδειγμα υπήρξε η ιταλική χερσόνησος, όπου η χρονιά άρχιζε
αλλού την 1η Ιανουαρίου,
αλλού την 25η Μαρτίου
και αλλού την 1η Μαρτίου.
Αν το σκεφτούμε λίγο, θα δούμε ότι ένας ταξιδιώτης στην Ιταλία του Μεσαίωνα, κατά μία έννοια, μπορούσε να ταξιδέψει πίσω ή μπροστά στον χρόνο!
Οι Ρωμαίοι συνέχισαν να γιορτάζουν την έλευση της νέας χρονιάς και μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού,
παρόλο που η Εκκλησία καταδίκασε αυτές τις εορταστικές εκδηλώσεις ως παγανιστικές.
Η αλήθεια είναι ότι οι Ρωμαίοι δεν γιόρταζαν με τον πιο σεμνό τρόπο την Πρωτοχρονιά και επιδίδονταν σε όργια και μεθύσι, ξορκίζοντας έτσι το χάος το οποίο ήλπιζαν να μην τους ακολουθήσει στο νέο έτος.
Η 1η Ιανουαρίου επανήλθε ως επίσημη Πρωτοχρονιά πριν από μισή χιλιετία,
όταν ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ αποφάσισε να εγκαταλείψει εντελώς το Ιουλιανό Ημερολόγιο, αναζητώντας ένα πιο ακριβές σύστημα χρονολόγησης
και επιχειρώντας να δώσει ένα τέλος στα προβλήματα που γεννούσε η ύπαρξη διαφορετικών ημερολογιακών εκκινήσεων.
Με βάση το σύστημα μέτρησης του Ιουλιανού Ημερολογίου, το ηλιακό έτος αποτελούνταν από 365 μέρες και ένα τέταρτο της ημέρας.
Κάθε τέσσερα χρόνια, μία εμβόλιμη μέρα προστίθετο στον χρόνο, ώστε να διατηρείται η αντιστοίχιση του ημερολογίου με τις εποχές.
Ωστόσο, αν και αρκετά ακριβές, το Ιουλιανό Ημερολόγιο δεν ήταν τέλειο.
Στην πραγματικότητα, ένα ηλιακό έτος διαρκεί 365 μέρες, 5 ώρες, 48 λεπτά και 46 δευτερόλεπτα, δηλαδή 365,2422 μέρες.
Η απόκλιση από τις 365,25 μέρες του ημερολογίου του Ιουλίου Καίσαρα δεν φαντάζει μεγάλη,
αλλά, ακόμα και έτσι, είχε ως αποτέλεσμα το Ιουλιανό Ημερολόγιο να μένει πίσω από τις εποχές, κατά μία μέρα κάθε αιώνα.
Έτσι, ο Γρηγόριος πήρε την απόφαση να καθιερώσει ένα νέο ημερολογιακό σύστημα, το γνωστό και ισχύον μέχρι σήμερα στον δυτικό κόσμο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, με στόχο τη μεγαλύτερη ακρίβεια.
Η τελευταία ημέρα του Ιουλιανού Ημερολογίου ήταν η 4η Οκτωβρίου 1582
και η πρώτη του Γρηγοριανού ήταν η αμέσως επόμενη, αλλά όχι ως 5η αλλά ως 15η Οκτωβρίου 1582.
Ο Γρηγόριος με την καθιέρωση του νέου ημερολογίου κάλεσε τους Χριστιανούς, να θεωρούν ως πρώτη μέρα κάθε χρονιάς την 1η Ιανουαρίου.
Το νέο ημερολόγιο υιοθετήθηκε άμεσα από τους Καθολικούς και στη συνέχεια και από τους Προτεστάντες.
Σιγά και σταθερά, η 1η Ιανουαρίου αναγνωρίστηκε και γιορτάζεται από ολόκληρο τον κόσμο ως η Πρωτοχρονιά.
Ωστόσο, μέχρι και σήμερα υπάρχουν πολιτισμοί και θρησκευτικές ομάδες που γιορτάζουν άλλες Πρωτοχρονιές.
Πιο γνωστό σε εμάς είναι το παράδειγμα των Παλαιοημερολογιτών Χριστιανών, που ακολουθούν ακόμα το Ιουλιανό Ημερολόγιο με αποτέλεσμα να φτάνουν στη δική τους 1η Ιανουαρίου, όταν το δικό μας ημερολόγιο έχει φτάσει στις 14 Ιανουαρίου.
Άλλα παραδείγματα είναι η Κινέζικη και η Βιετναμέζικη Πρωτοχρονιά που γιορτάζονται τη μέρα της δεύτερης Νέας Σελήνης μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο.
Πρόκειται για κινητή γιορτή, η οποία μπορεί να πέσει οποιαδήποτε μέρα από τις 21 Ιανουαρίου έως τις 21 Φεβρουαρίου, με βάση το δικό μας ημερολόγιο.
Παρομοίως, γιορτάζεται και η Μογγολική Πρωτοχρονιά.
Στις μουσουλμανικές χώρες διαφέρει αφού διαθέτει 354 ημέρες, με αποτέλεσμα οι γιορτές να μετακινούνται.
Η Πρωτοχρονιά στις μουσουλμανικές χώρες πέφτει την πρώτη μέρα του μήνα Μουχαράμ, ο οποίος σύμφωνα με το δικό μας ημερολόγιο, είναι κινητός.
Ο Μουχαράμ αντιστοιχεί με τον Σεπτέμβριο και η πρώτη ημέρα του είναι η Πρωτοχρονιά των Μουσουλμάνων.
Η Θιβετιανή Πρωτοχρονιά επίσης δεν συμβαδίζει με τη δική μας. Γιορτάζεται για δεκαπέντε μέρες και είναι κινητή, με βάση το θιβετιανό σεληνιακό ημερολόγιο, σύμφωνα με το οποίο φέτος είναι το έτος 2144.
Ξεχωριστή Πρωτοχρονιά έχουν και οι Εβραίοι, η οποία γιορτάζεται τις δύο πρώτες μέρες του Τισρέι,
του πρώτου μήνα του πολιτικού έτους και έβδομου μήνα του εκκλησιαστικού έτους με βάση το εβραϊκό ημερολόγιο.
πηγή πληροοριών: https://www.alfavita.gr
Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook