Από την Ορεστιάδα στην Νέα Ορεστιάδα!!

Ένα οδοιπορικό στη Νέα Ορεστιάδα και τις γύρω περιοχές με τη βοήθεια του Κου Δημοσθένη Δεληδήμου

Η Ορεστιάδα αποτελεί το βορειότερο αστικό κέντρο της Ελλάδας ενώ αποτελεί μια από τις νεότερες πόλεις της, καθώς ιδρύθηκε από 6000 περίπου Έλληνες.

Είναι μια σύγχρονη πόλη με 23.000 κατοίκους και είναι η δεύτερη σε πληθυσμό του νομού Έβρου μετά την Αλεξανδρούπολη.

Βρίσκεται στο μέσο μια εύφορης αγροτικής περιοχής με ένα εκατομμύριο καλλιεργήσιμα στρέμματα και άφθονα νερά από τους ποταμούς Έβρο, Άρδα και Ερυθροπόταμο.

Ιστορικά στοιχεία

Η Νέα Ορεστιάδα ιδρύθηκε από 6000 περίπου Έλληνες, που αναγκάστηκαν το 1923 μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης

να εγκαταλείψουν την πόλη τους, την Αδριανούπολη και κυρίως το προάστιό της το Καραγάτς και να αναζητήσουν μια νέα περιοχή για να στεγάσουν τις ζωές και τα όνειρά τους.

Η περιοχή που επέλεξαν και ίδρυσαν τη Νέα Ορεστιάδα απέχει μόλις 18 χιλιόμετρα από τη γενέτειρά τους και κατέχει μια μοναδικότητα στην ιστορία της ελληνικής προσφυγιάς

πρόκειται για μια απέραντη έκταση πεδιάδας από την οποία απουσίαζε κάθε ίχνος προηγούμενου οικισμού.

Η Νέα Ορεστιάδα είναι μια καινούρια πόλη, αλλά η ιστορία των προ-προπαππούδων  των σημερινών κατοίκων της  φθάνει στα βάθη των αιώνων.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ορέστης, γιος του Αγαμέμνονα βασιλιά των Μυκηνών της αρχαίας Ελλάδας και της Κλυταιμνήστρας,

μετά από υπόδειξη του Μαντείου των Δελφών κατευθύνθηκε προς την περιοχή που βρίσκεται σήμερα η Αδριανούπολη,

για να λουστεί στη συμβολή τριών ποταμών κι έτσι να ξεπλυθεί από το φόνο της μητέρας του, που διέπραξε και να γλιτώσει από τις Ερινύες που γι’ αυτό το λόγο τον καταδίωκαν.

Βοηθούμενος από τους φίλους του πατέρα του έφθασε στην Αίνο, παραλιακή πόλη του Αιγαίου στις εκβολές του Έβρου ποταμού.

Από εκεί, με αυτοσχέδια βάρκα και αντίθετα με τη ροή του ποταμού έπλευσε βόρεια, έως ότου συνάντησε τη συμβολή τριών ποταμών :

του Έβρου, του Άρδα και του Τόντζου.

Εκεί, αφού λούστηκε και θεραπεύτηκε από το αμάρτημα που τον καταδίωκε, έχτισε ναούς και ίδρυσε μια πόλη, στην οποία έδωσε το όνομά του: Ορεστιάδα.

Το 127 π.Χ., στα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας, επισκέφτηκε την Ορεστιάδα ο αυτοκράτορας της Ρώμης Αδριανός, κι αφού την εξωράισε και την τείχισε, τη μετονόμασε σε Αδριανούπολη.

Από τότε καθιερώθηκε η ονομασία αυτή και διατηρείται ως τις μέρες μας ακόμη κι από τους Τούρκους, στους οποίους ανήκει από το 1361, έστω κάπως παραλλαγμένη ,Edirne.

Η Αδριανούπολη ήταν το στρατιωτικό προπύργιο αλλά και ορμητήριο της Κωνσταντινούπολης.

Στα ισχυρότατα τείχη της εξανεμίζονταν οι επιθέσεις των εκ Δυσμών εχθρών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, στο δε κάμπο της έλαβαν χώρα αιματηρότατες μάχες και πάντα εύκολα ή δύσκολα οι Έλληνες κάτοικοί της κατάφερναν να νικήσουν.

Το 1361, όμως, δεν άντεξε στην πίεση των Οθωμανών Τούρκων, καταλήφθηκε και αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα  των Οθωμανών στην Ευρώπη.

Από τότε μέχρι σήμερα βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή.

Ο ελληνισμός της Αδριανούπολης και της γύρω περιοχής θρήνησε για την πτώση της, έχοντας, όμως, ως στηρίγματα τη θύμηση του ένδοξου παρελθόντος,

τη χριστιανική πίστη, τις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, τους θρύλους και τα παραδοσιακά τραγούδια άντεξε την τουρκική καταπίεση και κατάφερε στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς να διατηρήσει το εθνικό φρόνημά του.

Το 1920 τα δίκαια ελληνικά αιτήματα υπερισχύουν και ο ελληνικός στρατός με την άδεια των Συμμάχων ελευθερώνει όλη τη δυτική Θράκη και τελικά και την Αδριανούπολη,

η οποία και αποδόθηκε στους Έλληνες με τη Συνθήκη των Σεβρών (10-8-1920), όπως και όλη η Ανατολική Θράκη πλην της Κωνσταντινούπολης που έμεινε υπό Συμμαχική επίβλεψη.

Αμέσως άρχισε και η ελληνική διοίκηση της Αδριανούπολης και της γύρω περιοχής με τη δημιουργία ενός διοικητικού οργανισμού βασισμένου στην ελληνική νομοθεσία.

Μ’ αυτόν τον τρόπο άρχισε και η άσκηση της πολιτικής ελευθερίας στην Αδριανούπολη και σ’ όλη την ελεύθερη Θράκη.

Η λευτεριά, όμως, στην Αδριανούπολη και σ’ ολόκληρη την Ανατολική Θράκη κράτησε μόνο δυο χρόνια και τρεις μήνες.

Τα κύματα της Μικρασιατικής στο μεταξύ Καταστροφής (1920-1922) έφθασαν μέχρι την Ανατολική Θράκη και παρέσυραν και τον εκεί ελληνισμό

Μετά την ήττα του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία υπογράφτηκε η ανακωχή των Μουδανιών (29-9-1922) και εν συνεχεία η Συνθήκη της Λωζάνης και μέσα στο πλαίσιό της ξεχωριστή ελληνοτουρκική συμφωνία,

σύμφωνα με την οποία καθορίστηκε η ανταλλαγή των αιχμαλώτων στρατιωτών αλλά και η ανταλλαγή του άμαχου πληθυσμού εκατέρωθεν :

των Ελλήνων χριστιανών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και των Μουσουλμάνων της Ελλάδας.

Εξαιρέθηκαν οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου και οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης.

Η Μικρασιατική καταστροφή του 1922 έφερε στη Θράκη τον όλεθρο.

Οι Δυτικές Δυνάμεις έδωσαν την Ανατολική Θράκη στην Τουρκία και ο ελληνικός στρατός υποχρεώθηκε να την εγκαταλείψει μέσα σε 15 μέρες.

Ως σύνορο μεταξύ της  Ελλάδας και της Τουρκίας ορίστηκε αρχικά ο ποταμός Έβρος.

Έτσι η Αδριανούπολη ανήκε πλέον στους Τούρκους, το Καραγάτς, όμως, παρέμενε στην Ελλάδα.

Σε εκείνο το χρονικό σημείο και για ένα εξάμηνο περίπου πολλοί από τους Έλληνες της Αδριανούπολης κατέφυγαν στο Καραγάτς με την ελπίδα πως κάτι θα άλλαζε και θα επέστρεφαν στον τόπο τους..

Κατά το εξάμηνο εκείνο το Καραγάτς ονομάστηκε Ορεστιάδα εις ανάμνηση της περιπέτειας του μυθικού Ορέστη

και οι οδοί του έλαβαν ελληνικές ονομασίες, οι ορθόδοξοι ναοί του λειτουργούσαν κανονικά και τα ελληνικά σχολειά του γέμισαν από ελληνόπουλα.

Οι διαβουλεύσεις, όμως, στη Λωζάννη συνεχίζονταν για την τελική υπογραφή της ομώνυμης συνθήκης

και ο Ελευθέριος Βενιζέλος πληρεξούσιος εκπρόσωπος της ελληνικής πλευράς, παραχωρεί στην Τουρκία και την τριγωνική περιοχή που ορίζεται από το προάστιο της Αδριανούπολης Καραγάτς και τα χωριά της Ντεμερντές και Μπόσνα.

Μ’ αυτόν τον άδοξο τρόπο ολοκληρώθηκε η εγκατάλειψη της Αδριανούπολης και του Καραγάτς και πολλών άλλων χωριών ελληνικών επί αιώνες· ολόκληρος ο ελληνικός πληθυσμός ξεριζώθηκε.

Τη συμφωνία για την παραχώρηση του Καραγάτς την πληροφορήθηκαν οι κάτοικοί του προσωρινοί και μόνιμοι, Έλληνες στο σύνολό τους, το βράδυ της 27ης Μαΐου 1923.

Οι ξεριζωμένοι, αφού πήραν μαζί τους όλες τις μνήμες τους αλλά ελάχιστα από τα περιουσιακά τους στοιχεία, άλλοι με άμαξες κι άλλοι με το τρένο κατέφθασαν 18 χιλιόμετρα νότια της Αδριανούπολης,

σε μια περιοχή, την οποία είχε ήδη επιλέξει μια επιτροπή των κατοίκων του Καραγάτς, στο Κουμ Τσιφλίκι, όπου και ίδρυσαν τη Νέα Ορεστιάδα.

Ο αγιασμός των εγκαινίων της νέας πόλης έγινε τον Αύγουστο του 1923 από τον Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως Πολύκαρπο με την παρουσία του Γενικού Διοικητή της Θράκης Σπύρου Δάσιου.

Κέντρο της κοινωνικής ζωής της Ορεστιάδας, είναι η κεντρική πλατεία, που της δόθηκε το όνομα του Γενικού Διοικητή της Θράκης Σπύρου Δάσιου, ο οποίος συντόνιζε τις πρώτες προσπάθειες της ανέγερσης και διαμόρφωσής της. 

Η Μητρόπολη της Ορεστιάδας είναι οι Άγιοι Θεόδωροι όπως και η παλιά εκκλησία στο Καραγάτς και στη γιορτή των πολιούχων της,

όλη η πόλη αργεί και τους τιμά με σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων και την επωνυμία «Θεοδώρεια».

Στην Ορεστιάδα αξίζει να κάνετε μια στάση στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της πόλης, όπου εκτίθεται η προσφυγική ιστορία των κατοίκων της με εκατοντάδες παραδοσιακά εκθέματα.

Στην Ορεστιάδα μπορείτε να βρείτε πολλά μαγαζιά για φαγητό , ποτό και προπάντων για καλό ουζάκι.

Αυτό που σίγουρα όμως θα σας συγκινήσει και αξίζει να το ζήσετε είναι Κυριακή πρωί η έπαρση της σημαίας από τον στρατό μας στην κεντρική πλατεία της πόλης…

Κάτι τέτοιες στιγμές είναι που μας κάνουν να νιώθουμε υπερηφάνεια.. απολαύστε παρακάτω από το Thrakinea. gr.

Το οδοιπορικό έχει συνέχεια σε λίγες ημέρες και ευχαριστούμε τον Κο Δεληδήμου για τις πολύτιμες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες που μας δίνει!!

πηγή πληροφοριών: https://www.orestiada.gr/, https://greece.terrabook.com/

Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook