Αγία Βαρβάρα : Ο βίος της και το έθιμο

Επιμέλεια άρθρου : Ιωάννα Μηλώση

Κατά το συναξάρι η Αγία Βαρβάρα γεννήθηκε κάπου στην Ανατολή γύρω στο 300 μ.Χ. και μαρτύρησε με τους τελευταίους διωγμούς των Χριστιανών.

Ο πατέρας της Διόσκουρος ήταν ένας πλούσιος Έλληνας, τοπάρχης της Ηλιουπόλεως του Ρωμαϊκού κράτους και φυσικά ειδωλολάτρης.

Η Αγία Βαρβάρα από μικρή ήταν πολύ όμορφη και ο πατέρας της, που την αγαπούσε πάρα πολύ, για να αποφύγει τους κινδύνους κάθε επικοινωνίας της με τον έξω κόσμο την έκλεισε σε έναν πύργο όπου της παρείχε όλα τα αγαθά.

Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού της διδάχτηκε το Χριστιανισμό από μια ευσεβή Χριστιανή, που ήταν στην υπηρεσία της.

Φεύγοντας ο πατέρας της άφησε εντολή να κατασκευαστεί ένα λουτρό στον πύργο και σε αυτόν να ανοιχτούν δύο παράθυρα.

Η Αγία Βαρβάρα έδωσε εντολή να ανοιχτεί και ένα τρίτο, θέλοντας έτσι να μαρτυρήσει την πίστη της στον τριαδικό Θεό.

Γυρνώντας από το ταξίδι ο πατέρας της, και βλέποντας το τρίτο παράθυρο, θύμωσε.

Τον θυμό του αύξησε η άρνηση της Αγίας

να δεχτεί τα συνοικέσια που είχε φέρει μαζί του ο πατέρας της,

η ομολογία ότι ήταν πλέον Χριστιανή και όχι ειδωλολάτρισσα,

καθώς και το ότι μπροστά του η Αγία Βαρβάρα έκανε το σταυρό της.

Στον θυμό του πάνω ο πατέρας της προσπάθησε να την αποκεφαλίσει και η Αγία τράπηκε σε φυγή.

Κατά τη διάρκεια της φυγής της βρέθηκε στο βουνό, όπου κρύφτηκε σε έναν βράχο, που άνοιξε θαυματουργικά στα δύο.

Ένας βοσκός που είδε το θαύμα, το ανέφερε στον πατέρα της, ο οποίος συνέλαβε τελικά την Αγία και την οδήγησε στον έπαρχο της περιοχής, Μαρκιανό.

Εκεί η Αγία ομολόγησε για μια ακόμη φορά την πίστη της και περιγέλασε τα είδωλα.

Ο Έπαρχος θαυμάζοντας την ομορφιά της προσπάθησε στην αρχή να την μεταπείσει, βλέποντας όμως ότι εκείνη ήταν ανένδοτη την υπέβαλε σε βασανιστήρια.

Ένα από αυτά ήταν και η περιφορά της στους δρόμους γυμνή.

Όταν το άκουσε αυτό η μάρτυς προσευχήθηκε στο Θεό και ο Θεός την άκουσε.

Τα φορέματά της αφαιρούνταν, αλλά κατά τρόπο θαυμαστό, άλλα ωραιότερα αντικαθιστούσαν τα αφαιρούμενα.

Μια γυναίκα, η Ιουλιανή, βλέποντας το θαύμα αυτό θέλησε να διακηρύξει και αυτή την πίστη της και να υπομείνει μαζί με την Αγία Βαρβάρα τα μαρτύρια.

Έτσι κι έγινε, έως ότου ο Έπαρχος διατάξει τον αποκεφαλισμό και των δύο γυναικών. Ο πατέρας της Αγίας Βαρβάρας θέλησε να εκτελέσει με τα ίδια του τα χέρια την εντολή του Έπαρχου

και έτσι η Αγία Βαρβάρα παρέδωσε το πνεύμα της στον Ιησού Χριστό, μετά τον αποκεφαλισμό της από τον ίδιο της τον πατέρα.

Η Ιουλιανή της Νικομήδειας μαρτύρησε μαζί με τη Βαρβάρα και τιμάται επίσης ως Αγία.

Το έθιμο της Βαρβάρας ή κολυβόζουμο

Η λατρεία της Αγίας Βαρβάρας είναι απλωμένη από παλιά σε ολόκληρη την Ελλάδα.Το έθιμο αυτό παρ’ όλο αυτά … αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της λαϊκής λατρευτικής παράδοσης της Θράκης κυρίως.

Η συνταγή ωστόσο έχει τις ρίζες της στη Μικρά Ασία, όπου εκεί το έφτιαχναν και για να έχουν καλή σοδειά και λεφτά όλο το χρόνο.

«Οσα σέρνει το αλέτρι, πρέπει να μπουν μέσα στην κατσαρόλα για να γίνει η «βαρβάρα» και η οικογένεια να απολαμβάνει το «μπερεκιέτ» της σοδειάς», έλεγαν οι γιαγιάδες Μικρασιάτισσες.

Τι είναι όμως η Βαρβάρα ..ή αλλιώςΚολυβόζουμο : χυλός ,σταρόζουμο ,πολυσπόρια ή ασουρές !!

Είναι ένα υπέροχο ,γευστικό και πλήρως θρεπτικό γλυκό που παρασκευάζεται την παραμονή της εορτής της Αγίας Βαρβάρας

και μοιράζεται ανήμερα της γιορτής της πρωί πρωί για να έχουν καλή υγεία όλα τα μέλη της οικογένειας και κυρίως τα παιδιά !!

Η Αγία Βαρβάρα είναι προστάτιδα των παιδιών και τα φυλάει από τις παιδικές αρρώστιες ,έτσι το γλυκό αυτό το έφτιαχναν παλιά στην Μικρά Ασία κυρίως για να την “γλυκάνουν “,να την ευχαριστήσουν !!!

Το έθιμο μας ταξιδεύει πολύ παλιά … στα χρόνια εκείνα που οι χριστιανοί έφτιαξαν πρώτη φορά την Βαρβάρα όταν ο Διόσκουρος (πατέρας της Αγίας Βαρβάρας και φανατικός διώκτης των Χριστιανών )

θέλοντας να εξοντώσει όλους τους Χριστιανούς έδωσε εντολή σε όλους τους αρτοποιούς και τους πωλητές τροφίμων να δηλητηριάσουν τα τρόφιμα ….

Η κόρη του όμως η Βαρβάρα όταν το έμαθε τους ειδοποίησε όλους

να μην φάνε τίποτε από τους αρτοποιούς και τους πωλητές αλλά να φτιάξουν φαγητό με ότι έχουν στο σπίτι τους !!

Και αυτά που είχαν δεν ήταν τίποτε άλλο από σιτάρι ,φασόλια ,κουκιά ,σταφίδες ,

Αφού σώθηκαν λοιπόν οι Χριστιανοί συνήθιζαν σε ανάμνηση του περιστατικού αυτού , να το μαγειρεύουν κάθε χρόνο στην γιορτή της !!

Ωστόσο με τα χρόνια ,το γλυκό αυτό γίνεται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα και έχει δεχτεί πολλές παραλλαγές στην παρασκευή της !!

Έτσι ανάλογα με την περιοχή διαμορφώνεται και η συνταγή και πολλές φορές και η ονομασία της !!

Η κλασική συνταγή που μας ήρθε από την Μικρά Ασία είναι :

σιτάρι ,σταφίδες ,καρύδια ,τρία ή εφτά στον αριθμό όσπρια (φασόλια ,ρεβύθια ,κουκιά εκτός από Φακή) καλαμπόκι ,καβουρδισμένο αλεύρι για να χυλωσει και σουσάμι !!

Καλή συνέχεια ……και θυμηθείτε …αυτό που έλεγαν οι γιαγιάδες μας

Ότι καιρό κάνει την ημέρα της Αγίας Βαρβάρας ….τον ίδιο καιρό θα έχουμε και τα Χριστούγεννα !!

πηγή πληροφοριών: https://www.ekklisiaonline.gr/, https://www.argiro.gr/

Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook