Ποιός ήταν ο δρόμος του μεταξιού (8ο μέρος)

Τουρκμενιστάν- Μέρβ

Η Μερβ ήταν μια μεγάλη πόλη στην κεντρική Ασία, στον ιστορικό δρόμο του μεταξιού, που βρίσκεται κοντά στη σημερινή πόλη Μαρία στο Τουρκμενιστάν.

Στην πρώιμη ισλαμική περίοδο, ήταν η πρωτεύουσα της επαρχίας Khorasan και τον 12ο αιώνα ήταν η μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο. 

Κάτω από τη δυναστεία των Αββασιδών, η Μερβ συνέχισε να είναι η πρωτεύουσα της Ανατολής. Η μεγάλη ευημερία της σημειώθηκε από τον 8ο έως τον 13ο αιώνα.

Μέχρι τον 11ο αιώνα, η Μερβ ήταν ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο Ανατολικού τύπου με παζάρι, καταστήματα για τεχνίτες, μεταφορείς χρημάτων, χρυσοχόους, υφαντουργούς, χαλυβουργούς και αγγειοπλάστες.

Ήταν ένα διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο, που περιείχε τζαμιά, ιεροδιδασκαλεία, παλάτια. 

Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων:

Ένα από τα εμπορικά σήματα της Μερβ ήταν τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα της. Η πόλη ήταν φημισμένη για το μετάξι της που παραγόταν σε αφθονία, καθώς και για το λεπτό βαμβάκι της.

Οι εξαγωγές ακατέργαστων και μεταποιημένων προϊόντων στέλνονταν απ’ άκρη σ’ άκρη. Η Μερβ ήταν μία από τις μεγάλες εμπορικές οδούς των καραβανιών μεταξύ δυτικής και ανατολικής Ασίας.

Όταν τα εμπορεύματα έφταναν στην όαση του Κασγκάρ, εκεί που το Ισλάμ διαπερνά τα σύνορα της Κίνας, άλλαζαν για άλλη μια φορά χέρια και περνούσαν σε τολμηρούς ορεσίβιους μεταπράτες.

Η πιο προτιμητέα διαδρομή, ήταν να περάσουν από το πέρασμα Τερέκ των βουνών Τιέν Σάν, για να βρεθούν στις στέπες της κεντρικής Ασίας, στα βασίλεια της φεργκάνα και Σογδιανής  στο σημερινό δηλαδή Ουζμπεκιστάν και από εκεί πέρα από τον ποταμό Ώξο στη Μέρβ.

Μετά από εδώ, ο δρόμος συνέχιζε στην παλιά πρωτεύουσα της Παρθίας, μέχρι το Βόρειο Ιράν και την Βαγδάτη στον ποταμό Τίγρη.

Βαγδάτη

Η πρωτεύουσα του Ιράκ. Είναι επίσης πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας στον ποταμό Τίγρη όπου περνούσε και ο δρόμος του μεταξιού όπως αναφέραμε παραπάνω.

 Εξαιτίας της κεντρικής της θέσης ήταν από παλιά το σημείο διασταύρωσης συγκοινωνιών στη Μέση Ανατολή.

και έγινε πιο σπουδαία με την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής από την  Τουρκία στο Ιράκ.

Ως τα μέσα του 8ου αιώνα, μόλις εκατό χρόνια μετά την εμφάνισή του, ο κόσμος του Ισλάμ είχε απλωθεί σε ένα τεράστιο γεωγραφικό χώρο.

Από την κεντρική Ασία ως τις ακτές του Ατλαντικού ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού ασπάζονταν το Ισλάμ,

προσευχόταν στραμμένο προς τη Μέκκα και αναγνώριζε τον Μωάμεθ ως τον Προφήτη του Θεού.

Το Κοράνι απαγγελλόταν και ερμηνευόταν, και η γλώσσα της θρησκείας ήταν η αραβική.

Παρά τις τοπικές ιδιαιτερότητες στον πολιτισμό, η πίστη στο Ισλάμ και η αραβική γλώσσα ήταν τα στοιχεία που συνιστούσαν την πολιτισμική ενότητα του χώρου και των ανθρώπων.

Η Μέκκα ήταν το θρησκευτικό κέντρο του ισλαμικού κόσμου και η Δαμασκός ήταν η πρωτεύουσα της πρώτης δυναστείας των Αράβων μουσουλμάνων, της δυναστείας των Ομαγιάδων.

Το 750 ανακηρύσσεται νέος Χαλίφης ο Αμπούλ Αμπάς, ο οποίος δίνει και το όνομά του στη νέα δυναστεία• τη δυναστεία των Αββασίδων.

Η νέα αυτοκρατορία δεν έχει κέντρο πλέον τη Συρία, αλλά το σημερινό Ιράκ.

Η Αββασιδική Αυτοκρατορία είναι ένα ισχυρό κράτος με τεράστια εδαφική έκταση και ανθηρή οικονομία.

Ο Χαλίφης αλ-Μανσούρ (κυβέρνησε : 754-775) οικοδομεί τη νέα πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, τη Βαγδάτη, και την καθιστά το κέντρο της.

Το Χαλιφάτο των Αββασίδων εκτείνεται αρχικά σε μια τεράστια γεωγραφική περιοχή. Με κέντρο τη Μεσοποταμία απλώνεται από την περιοχή της κεντρικής Ασίας στο σημερινό Πακιστάν, στα σύνορα με την Ινδία, στο Ιράν και μέχρι τον Καύκασο.

Η οροσειρά του Ταύρου στη Μικρά Ασία είναι το σύνορο με το Βυζάντιο, ένα σύνορο που διαρκώς μεταβάλλεται.

Στην επικράτεια του Χαλιφάτου βρίσκεται όλη η Μέση Ανατολή, η Αραβική Χερσόνησος και η ακτογραμμή της βορείου Αφρικής.

Από τον 9ο αιώνα  η περαιτέρω διάδοση του Ισλάμ και της αραβικής γλώσσας, η άνθιση των γραμμάτων και τεχνών είναι βασικά χαρακτηριστικά της εποχής των Αββασίδων.

Σ’ αυτό το πλαίσιο αναπτύχθηκε η πνευματική παραγωγή του μεσαιωνικού Ισλάμ.

Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, οι λόγιοι του Ισλάμ καλλιέργησαν νέες επιστήμες που συνδεόταν με την πίστη τους,

μελέτησαν και μετέφρασαν αρχαίους Έλληνες, έδωσαν νέα πνοή σε επιστήμες όπως η ιατρική, καλλιέργησαν τη φιλοσοφία,

πρωτοτύπησαν στα μαθηματικά, κατέγραψαν την ιστορία τους, εμπλούτισαν και διέδωσαν τη γλώσσα τους, μπόλιασαν την ποίηση τους με νέες ιδέες και νέα στοιχεία.

Η ανάπτυξη της φιλοσοφίας και η συγγραφική και πνευματική παραγωγή ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την ελληνική σκέψη και επηρεασμένη απ’ αυτήν.

Ο Πλάτωνας, ο Πλωτίνος και κυρίως ο Αριστοτέλης σαγήνευσαν τους μουσουλμάνους λογίους.

Δύο κόσμοι τελείως διαφορετικοί και χρονικά μακρινοί, ο αρχαίος ελληνικός και ο κόσμος του Ισλάμ, συνδέθηκαν μέσα στη σκέψη των φιλοσόφων.

Η ίδια η λέξη «φιλοσοφία» στα αραβικά αποδίδεται με τον ελληνογενή όρο falsafah.

οι πληροφοριές για τη Βαγδάτη είναι του κυρίου :

Κωνσταντίνος Φ. Μπατσιόλας

Υπ. Δρ Ιστορίας Α.Π.Θ.

Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook

Μπορούμε να δούμε παρακάτω μια 3D περιήγηση στην αρχαία Μέρβ . Δυστυχώς για τη Βαγδάτη υπάρχουν μόνο βίντεο από επιθέσεις…