Πήλιο: το βουνό των κενταύρων!!

Σύμφωνα με τους γεωλόγους, πριν από εκατόν σαράντα εκατομμύρια χρόνια, όταν ο πλανήτης γη είχε την μορφή μιας «πανθάλασσας», ανυψώθηκε μέσα απ’ το νερό η Πελαγονική οροσειρά.

Ήταν μια στενή ζώνη ξηράς που άρχιζε από τη βόρειο Μακεδονία περνούσε από τον Όλυμπο, την Όσσα και το Πήλιο και κατέληγε στη βόρειο Εύβοια.

Τα Ιμαλάια, οι Άλπεις, τα Πυρηναία και η οροσειρά της Πίνδου αναδύθηκαν μετά από εκατόν δέκα πέντε εκατομμύρια χρόνια!!

 Το Πήλιο είναι μια ξεχωριστή περίπτωση ανάμεσα στα ελληνικά βουνά.

Παρ`ότι δεν είναι ιδιαίτερα ψηλό (η ψηλότερη κορυφή του, ο Πουριανός Σταυρός, έχει υψόμετρο 1624 μέτρα) λόγω της γεωγραφικής του θέσης πιάνει πολλά χιόνια το χειμώνα.

Ως αποτέλεσμα, έχει πολλά νερά και άρα αυξημένες δυνατότητες για ανθρώπινη εγκατάσταση: είναι το πιο πυκνοκατοικημένο βουνό της Ελλάδας και ταυτόχρονα παραμένει κατάφυτο,

όπως ήταν και στην αρχαιότητα (ο Ησίοδος το ονομάζει υλήεν (δασωμένο) και ο Όμηρος εινοσίφυλλον (με φύλλα που σείονται). 

Καθώς η χερσόνησος του Πηλίου βρέχεται ταυτοχρόνως από τον Παγασητικό κόλπο και το Αιγαίο, βουνό και θάλασσα βρίσκονται πάντοτε πολύ κοντά

 O συνδυασμός βουνού και θάλασσας, ιστορίας και μυθολογίας, φυσικής ομορφιάς και παραδοσιακής αρχιτεκτονικής ,

μαζί με τις υποδομές για καλοκαιρινό και χειμερινό τουρισμό αλλά και την εγγύτητα με ένα μεγάλο σύγχρονο αστικό κέντρο (την πόλη του Βόλου), όλα αυτά είναι που κάνουν το Πήλιο μοναδικό.

Αν βρισκόταν σε κάποια πιο οργανωμένη χώρα της Ευρώπης, θα είχε από καιρό καθιερωθεί διεθνώς ως κορυφαίος προορισμός εναλλακτικού τουρισμού.

Μυθολογία :

    Τρεις κύριες μυθολογικές ιστορίες σχετίζονται με το Πήλιο:

ο μύθος των Κενταύρων,

του Ιάσονος με την Αργοναυτική εκστρατεία

και των γάμων του Πηλέως με την Θέτιδα.

 Οι Κένταυροι ήταν μυθολογικά όντα που ζούσαν στο Πήλιο, μισοί άνθρωποι από τη μέση και πάνω και μισοί άλογα. 

Ζούσαν σε σπηλιές και κυνηγούσαν άγρια ζώα οπλισμένοι με πέτρες και ξύλα.

Η Κενταυρομαχία, αγαπημένο θέμα παραστάσεων στους αρχαιοελληνικούς ναούς, αναφέρεται στη συμπλοκή και εξολόθρευση των Κενταύρων,

όταν στο γάμο του βασιλέως των Λαπιθών Πειρίθου με την Ιπποδάμεια, οι μεθυσμένοι Κένταυροι προσπάθησαν ν` αρπάξουν τη νύφη και τις άλλες γυναίκες για να τις βιάσουν.

Στην ιστορία αυτή οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν συμβολικά την επικράτηση του ανθρώπινου πολιτισμού επάνω στα πρωτόγονα, ζωώδη ένστικτα.

Όμως, δεν ήταν όλοι οι Κένταυροι ίδιοι.

Ο Κένταυρος Χείρων, γιος του Κρόνου και της νύμφης Φιλύρας, ήταν ειρηνικός, σοφός δάσκαλος και μύστης.

Γνώριζε τα μυστικά της φύσης και των τεχνών, της ιατρικής και των βοτάνων, της μουσικής, αστρολογίας και της μαντικής.

Στη σπηλιά όπου ζούσε στο Πήλιο έγινε παιδαγωγός-δάσκαλος πολλών ηρώων, ανάμεσά τους

οι Ασκληπιός, Αχιλλέας, Ιάσων και Πηλέας.

 Πατέρας του Ιάσονος ήταν ο Αίσων, βασιλεύς της Ιωλκού.

Όταν ο αδελφός του ο Πελίας του άρπαξε τη βασιλεία, ο Αίσων εμπιστεύθηκε τον ανήλικο γιό του στον Κένταυρο Χείρωνα για να τον προστατέψει και να τον διδάξει.

Μετά από χρόνια, ενήλικος πια, ο Ιάσων αποφάσισε να γυρίσει στην Ιωλκό για ν` αντιμετωπίσει τον σφετεριστή του θρόνου του πατέρα του.

Στο δρόμο, περνώντας τον ορμητικό ποταμό Άναυρο, έχασε το ένα του σανδάλι.

Ένας χρησμός προειδοποιούσε τον Πελία να φυλάγεται από τον ”μονοσάνδαλο”. Έτσι μόλις αντίκρισε τον Ιάσονα, δήλωσε ότι δεν είχε αντίρρηση να του παραδώσει το θρόνο, αρκεί να έφερνε πίσω το χρυσόμαλλο δέρας.

Αυτό, δώρο του Φρίξου στον βασιλιά Αιήτη, βρισκόταν στο βασίλειο της Κολχίδος στον Εύξεινο Πόντο,

όπου το φύλαγε ένας ακοίμητος δράκος στην ιερή βελανιδιά του Άρεως.

Ο Ιάσων δέχτηκε την πρόκληση και ανέθεσε στο ναυπηγό Άργο την κατασκευή του πλοίου για το μεγάλο ταξίδι.

 O τελευταίος μύθος έχει να κάνει με τον Πηλέα,

γιο του Αιακού και βασιλέα των Μυρμηδόνων, ο οποίος έδωσε και το όνομά του στο Πήλιο.

Αυτός με την προτροπή του Διός παντρεύτηκε μια θαλάσσια θεότητα, τη Νηρηίδα Θέτιδα. 

Ο Ζευς είχε τον χρησμό ότι ο γιος της Θέτιδος θα γινόταν δυνατότερος από τον πατέρα του και ήθελε οπωσδήποτε να την παντρέψει με θνητό,

για να μην τυχόν απειληθεί η εξουσία του.

Με τη συμβουλή λοιπόν του θεού Πρωτέως, ο Πηλεύς πήγε και την παραμόνεψε σε μια θαλασσοσπηλιά και, όταν αυτή ανύποπτη βγήκε από τη θάλασσα, την άρπαξε σφιχτά.

Για να του ξεφύγει αυτή μεταμορφώθηκε σε λιοντάρι, φωτιά, φίδι και στο τέλος σε σουπιά και του τίναξε το μελάνι της.

Βλέποντας η Θέτις ότι με τίποτα δεν θα την άφηνε, τελικά του παραδόθηκε.

  Οι γάμοι τους έγιναν στο Πήλιο, στη σπηλιά του Κενταύρου Χείρωνος.

Όλοι οι θεοί ήταν καλεσμένοι, εκτός από την καβγατζού θεά Έριδα.

Αυτή, χολωμένη, για να εκδικηθεί έριξε ανάμεσα στους καλεσμένους ένα χρυσό μήλο, που είχε την επιγραφή ”τη καλλίστη” (”στην ομορφότερη”).

Όπως ήταν αναμενόμενο, Ήρα, Αθηνά και Αφροδίτη άρχισαν να μαλώνουν για το ποια δικαιούται να το πάρει και ζήτησαν από τον Δία ν` αποφασίσει.

Αυτός, φοβούμενος το θυμό των δυο χαμένων με την απόφαση που θα έπαιρνε, όρισε αντ`  αυτού κριτή στο διαγωνισμό θεϊκής ομορφιάς τον Πάρι, γιο του βασιλιά της Τροίας Πριάμου.

Οι τρεις θεές, αφού λούστηκαν στην πηγή της Ίδης στην Κρήτη, εμφανίστηκαν στολισμένες μπροστά στο νεαρό πρίγκηπα και παρουσίασαν η καθεμία τα δώρα της:

η Ήρα εξουσία και πλούτη,

η Αθηνά αρετή και σοφία.

Η Αφροδίτη όμως του προσέφερε τον έρωτα της Ωραίας Ελένης, συζύγου του Μενελάου,

της ωραιότερης γυναίκας πάνω στη γη.

Ο Πάρις φυσικά έδωσε το μήλο στην Αφροδίτη και η απόφαση αυτή έμελλε να προκαλέσει τον Τρωικό Πόλεμο.

Γιος του Πηλέως και της Θέτιδος ήταν ο μέγιστος των ηρώων, ο Αχιλλεύς.

Η μητέρα του, γνωρίζοντας από χρησμό ότι το παιδί της έμελλε να δοξαστεί πολύ μα και να πεθάνει πρόωρα,

για να τον κάνει άτρωτο τον βούτηξε στα νερά της Στυγός (του ποταμού του Άδη) κρατώντας τον από τη φτέρνα.

Σε άλλη παραλλαγή του μύθου, άλειψε τον Αχιλλέα με αμβροσία και μετά τον έβαλε στη φωτιά.

Ο Πηλεύς βλέποντας τη σκηνή τρόμαξε νομίζοντας ότι ήθελε να σκοτώσει το παιδί, τη σταμάτησε και την έδιωξε.

Έτσι, η φτέρνα παρέμεινε το μόνο τρωτό σημείο του Αχιλλέως,

την ανατροφή του οποίου ανέλαβε στη συνέχεια ο Κένταυρος Χείρων.

Ιστορία 

       Η ανθρώπινη παρουσία στις παρυφές του Πηλίου αρχίζει από την προϊστορική εποχή.

Οι ακροπόλεις του Σέσκλου και του Διμηνίου κατοικούνται συνεχώς από τη νεολιθική περίοδο (5η χιλιετία π.Χ.) μέχρι τα μυκηναϊκά χρόνια,

και μάλιστα ο μυκηναϊκός οικισμός του Διμηνίου ταυτίζεται με την αρχαία Ιωλκό.

Μεταξύ άλλων, αρχαίοι οικισμοί της περιοχής ήταν οι: Παγασαί, Γλαφυραί, Ολιζών, Νήλεια, Κορόπη, Σπάλαυθρα, Ορμίνιον, Κασθαναία, Αμφαναί.

 Το 294 π.Χ. ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, βασιλεύς της Μακεδονίας, ιδρύει την Δημητριάδα στην περιοχή Πευκάκια απέναντι από το σημερινό Βόλο,

από την οποία σήμερα σώζονται ερείπια του τείχους, του υδραγωγείου, του ανακτόρου και το αρχαίο θέατρο.

Η πόλη άκμασε στην αρχαιότητα, όντας πρωτεύουσα του Μακεδονικού βασιλείου και αργότερα του Κοινού των Μαγνήτων,

αλλά και έδρα επισκοπής από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Άρχισε να παρακμάζει τον 6ο αιώνα μ.Χ. και εγκαταλείφθηκε τελειωτικά κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο ή και νωρίτερα. 

Στη βυζαντινή εποχή, για καλύτερη προστασία από τις επιδρομές βαρβάρων και πειρατών, οι  κάτοικοι της Δημητριάδος μεταφέρονται στο Κάστρο,

ερείπια του οποίου σώζονται στο λόφο των Παλαιών Βόλου.

Εκείνη την εποχή έχουμε επιδρομές και εγκατάσταση Σλάβων στο Πήλιο, όπως μαρτυρούν τα αρκετά σλαβικά τοπωνύμια (Γορίτσα, Ζαγορά κλπ.).

 Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας (15ος-19ος αιώνας)

στο Κάστρο εγκαθίσταται τουρκική φρουρά από το 1423, οπότε οι χριστιανοί κάτοικοι εκδιώκονται και αναγκάζονται να μετακομίσουν ψηλότερα προς τον Άνω Βόλο.

Το όνομα Γκόλος (Kuluz στα τούρκικα), μετέπειτα Βόλος,

σλαβικής προελεύσεως εμφανίζεται για πρώτη φορά σε γραπτές πηγές στα τέλη του 13ου αιώνα.

Αναπτύσσονται και ακμάζουν τα χωριά του Πηλίου μέσα στην Τουρκοκρατία, ιδιαίτερα τον 18ο και 19ο αιώνα.

Τότε έρχονται από τα Ζαγοροχώρια και από το Ζουπάνι (σημερινό Πεντάλοφο Κοζάνης), συντροφιές από Ηπειρώτες τεχνίτες της πέτρας, οι οποίοι χτίζουν

τις εκκλησίες,

τα γεφύρια

και τα αρχοντικά που θαυμάζουμε σήμερα.  

Τα προϊόντα (κυρίως λάδι, ελιές, οπωρικά, κάστανα, μεταξωτά, ξυλεία) μεταφέρονταν με μουλάρια από τα χωριά στη θάλασσα,

καθώς κάθε χωριό είχε το δικό του επίνειο στην παραλία.

Εκεί φορτώνονταν σε πλοία (περίφημα ήταν τα Ζαγοριανά καράβια) και έφθαναν στα λιμάνια της Ευρώπης και της Ανατολής για να μεταπωληθούν.

Με τη χορηγία πλουσίων εμπόρων-ευεργετών ιδρύονται ανώτερες σχολές, όπως το Ελληνομουσείον στη Ζαγορά,

όπου σπούδασε και ο Ρήγας Βελεστινλής, και η Σχολή των Μηλεών, με δασκάλους τον Άνθιμο Γαζή, Γρηγόριο Κωνσταντά και Δανιήλ Φιλιππίδη.

 Το 1881 το Πήλιο μαζί με όλη τη Θεσσαλία ενσωματώνεται στο νεοελληνικό κράτος. 

 Στα τέλη του 19ου αιώνα αποφασίζεται η κατασκευή στενής σιδηροδρομικής γραμμής πλάτους 60 εκατοστών (τύπου Decauville) από το Βόλο προς τα χωριά του Πηλίου,

με προοπτική να φθάσει μέχρι τη Ζαγορά.

Υπεύθυνος αναλαμβάνει ο Ιταλός μηχανικός Εβαρίστο Ντε Κίρικο, πατέρας του υπερρεαλιστή ζωγράφου Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, ο οποίος γεννήθηκε στο Βόλο.

Τελικά το τραίνο έφθασε ως τις Μηλιές το 1903 και λειτούργησε κανονικά μέχρι το 1971, ενώ τα τελευταία χρόνια επαναλειτουργεί με επιτυχία ως τουριστικό αξιοθέατο 

Οι Μηλιές είναι ένα από τα πιο όμορφα και παραδοσιακά χωριά του Πηλίου.

Οι πρώτοι κάτοικοι λέγεται ότι έφυγαν κυνηγημένοι από το χωριό Μηλιές της Εύβοιας.

Ο φόβος των πειρατών τους οδήγησε στις δυσπρόσιτες πλαγιές του Πηλίου.

Εδώ μετέφεραν εκτός από τη ζωή τους και το όνομα του χωριού τους.

Για το λόγο αυτό και το χωριό δεν είναι ορατό από τη θάλασσα.

Από εδώ κατάγονται ο Γρηγόριος Κωνσταντάς και ο Άνθιμος Γαζής, οι οποίοι υπήρξαν ιδρυτές της σχολής ‘Ψυχής Άκος’.

Σήμερα αυτή η σχολή λειτουργεί ως βιβλιοθήκη, την περίφημη βιβλιοθήκη των Μηλέων, προικισμένη με σπάνιο ιστορικό υλικό της Ελληνικής Επανάστασης

και αποτελεί απαραίτητη στάση για τον ταξιδιώτη κάθε ηλικίας.

Σύντροφος στην διατήρηση της ιστορικής παράδοσης του χωριού αποτελεί και το Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο βρίσκεται λίγα μέτρα από την πλατεία του χωριού.

Πέρα από το Λαογραφικό Μουσείο και την Βιβλιοθήκη, αναπόσπαστο κομμάτι της αρχιτεκτονικής των Μηλέων αποτελεί η εκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών.

Χτίστηκε το 1741, επί Τουρκοκράτιας, μία περίοδο όπου ο Χριστιανισμός είχε απαγορευτεί.

Για αυτό το λόγο είναι εμφανής η έλλειψη θρησκευτικών συμβόλων, όπως σταυρού και καμπαναριού πράγμα που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη παρατηρώντας την πρόσοψη της εκκλησιάς.

Οι Μηλιές επίσης συνδέονται και με το γνωστό τραινάκι του Πηλίου.

Έτσι ο επισκέπτης μπορεί μέσα από μια υπέροχη διαδρομή να ταξιδέψει πίσω στο χρόνο και να βιώσει το παρελθόν, παρέα με πολλές μυρωδιές λουλουδιών και βοτάνων χαρακτηριστικών του Πηλίου.

Ο “Μουντζούρης” είναι στη διάθεση του επισκέπτη όλη τη θερινή περίοδο, μέχρι τέλη Οκτωβρίου, με ένα δρομολόγιο καθημερινά στις 11 π.μ. από τα Άνω Λεχώνια.

Ελάτε στην παρέα της ”Γωνιά Χαλάρωσης” στο Facebook

Ο επισκέπτης επίσης μπορεί όπως θα δούμε παρακάτω στο σύνδεσμο να επισκεφτεί το Εκκλησάκι του Αγίου Ταξιάρχη, τη γέφυρα Ντε Κίρικο και τέλος το Σπήλαιο του Κενταύρου Χείρωνα.

πηγή πληροφοριών : https://www.visit-pilio.gr/pilio, walking-pilion.