Σέριφος : Το νησί με την μυστήρια γοητεία!!

Μυθολογία της Σερίφου

Οι Κύκλωπες

Η Σέριφος καταλαμβάνει ένα αξιοσημείωτο τμήμα της ελληνικής μυθολογίας, αφού το όνομά της συνδέεται με δύο από τους σημαντικότερους ήρωες της μυθολογίας,

τον Οδυσσέα και τον Περσέα ενώ, εκτός των άλλων θεωρείται ότι οι Κύκλωπες κατοικούσαν στα σπήλαιά της.

Από εδώ πέρασε και ο Οδυσσέας, στο γυρισμό για την Ιθάκη, αλλά δεν καλοπέρασε στη σπηλιά του κύκλωπα Πολύφημου,

ο οποίος τον κατευόδωσε  σημαδεύοντας τον με το βράχο έξω από τον όρμο του Κουταλά.

Υπάρχουν μέχρι σήμερα απομεινάρια από Κυκλώπεια Τείχη στο σημείο αυτό.

Σήμερα λοιπόν θεωρείται ότι οι Κύκλωπες κατοικούσαν στη Σπηλιά του Κύκλωπα, ενώ απομεινάρια κυκλώπειων τοίχων που υπάρχουν στο νησί αποδίδονται επίσης σε αυτούς.

Ο μύθος του Περσέα

Ο σημαντικότερος μύθος που αναφέρεται στη Σέριφο είναι αυτός που τη σχετίζει με τον Περσέα.

Σύμφωνα με τον μύθο, ο Ακρίσιος, βασιλιάς του Άργους ζήτησε χρησμό από το μαντείο των Δελφών

θέλοντας να μάθει αν θα αποκτήσει απόγονο και το μαντείο του απάντησε ότι θα βρει τον θάνατο από το χέρι του εγγονού του

από την κόρη του Δανάη, ο οποίος και θα τον διαδεχτεί στο θρόνο.

Προκειμένου λοιπόν να προστατευτεί, ο Ακρίσιος φυλάκισε την Δανάη σε ένα υπόγειο κελί.

Δεν υπολόγισε όμως στον ξαφνικό έρωτα του Δία, ο οποίος “τρύπωσε” από την οροφή του κελιού μεταμορφωμένος σε χρυσή βροχή και χάρισε στην Δανάη ένα γιο, τον Περσέα.

 Ο Περσέας, ο μυθικός γιος του Δία και της Δανάης ο οποίος μόλις ανδρώθηκε, για να απαλλάξει τη μητέρα του από την ασφυκτική ερωτική πολιορκία του Πολυδέκτη, αποκεφάλισε τη Μέδουσα, το φοβερό τέρας.

Ιστορικά χρόνια

Από την Πρωτοκυκλαδική περίοδο (3η χιλιετία π.Χ.) υπάρχουν ίχνη εγκατάστασης στο νησί.

Οι Μυκηναίοι έφτασαν στην Σέριφο περίπου στα 1800π.Χ., ενώ είχαν προηγηθεί οι Κρητομινωίτες και οι Φοίνικες.

Σαν πρώτοι κάτοικοι της Σερίφου αναφέρονται Αιολείς από τη Θεσσαλία και Ίωνες από την Αττική (7ος αιώνας π.χ.).

Το νησί γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη τον 6ο αιώνα π.Χ. χάρη στα μεταλλεία.

Την περίοδο αυτή έγινε ιωνική αποικία υπό τον Ετεοκλή και υιοθέτησε το δημοκρατικό πολίτευμα, ενώ συμμετέχει στη Αμφικτιονία της Δήλου.

Η ανάπτυξη του νησιού είναι τόσο μεγάλη αυτή την περίοδο που διαθέτει και δικό του νόμισμα.

Περσικοί πόλεμοι

Κατά τη διάρκεια των Περσικών πολέμων η Σέριφος συμμετέχει αρχικά στο πλευρό των Περσών αργότερα όμως παίρνει το μέρος των ελληνικών δυνάμεων

και στη συνέχεια εντάσσεται στην Α’ Αθηναϊκή Συμμαχία αποδεχόμενη την ηγεμονική παρουσία της Αθήνας.

Το 377π.Χ. γίνεται μέλος και της Β’ Αθηναϊκής Συμμαχίας.

Το 363π.Χ. καταλαμβάνεται από τους Μακεδόνες και αργότερα από τους Πτολεμαίους του βασιλείου της Αιγύπτου (306π.Χ.) ως την ανακατάληψή της από τους Μακεδόνες το 266π.Χ.

Ελληνιστικοί χρόνοι

Το 146π.Χ. η Σέριφος μαζί με τα υπόλοιπα εδάφη της Ελλάδας πέφτει στα χέρια των Ρωμαίων.

Εξαιτίας της συμμαχίας της με τον Μιθριδάτη Στ’ εναντίον τους,

οι Ρωμαίοι την καταστρέφουν ολοσχερώς το 88π.Χ.

Το γεγονός αυτό υπήρξε η αρχή μιας μακράς περιόδου παρακμής. Την περίοδο αυτή το νησί χρησιμοποιείται ως τόπος εξορίας.

Η Ελληνιστική εποχή άφησε πίσω της πύργους και κάστρα, καθώς και ενδιαφέροντα ευρήματα

τα οποία χρησίμευαν ως προστασία από το πλήθος των πειρατικών επιδρομών από τις οποίες υπέφερε η Σέριφος την περίοδο αυτή.

Ενετοκρατία

Το 1204 – οπότε κατέφθασαν οι Φράγκοι – ξεκινά μία νέα περίοδος ακμής για τη Σέριφο κατά την οποία το νησί γνώρισε μεγάλη πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη,

καθώς στα χρόνια της διακυβέρνησής τους από τον ενετό άρχοντα Ερμόλαο Μινόττο άρχισαν να επαναλειτουργούν τα μεταλλεία του νησιού ύστερα από 1.000 χρόνια.

Το 1207 το νησί εντάσσεται στο δουκάτο του Αιγαίου υπό το Μάρκο Σανούδο και το ήμισύ του παραχωρείται στη διοίκηση της οικογένειας Γκίζι (1207-1334).

Τουρκοκρατία

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Σέριφος γίνεται φόρου υποτελής στο Σουλτάνο μέχρι την ένταξή της στο οθωμανικό κράτος το 1566

και την παραχώρηση της διοίκησής της στον Εβραίο Ιωσήφ Νάζι.

Στο διάστημα 1770 – 1774, στο πλαίσιο του Ρωσο – Οθωμανικού πολέμου καταλήφθηκε από την τσαρική Ρωσία

και επανακτήθηκε από τους Οθωμανούς μετά από την υπογραφή της συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζή.

Νεότεροι Χρόνοι

Μετά το 1830 και την ένταξη της Σερίφου στην ελληνική επικράτεια, οι κάτοικοί της αρχίζουν να μεταναστεύουν στην Αίγυπτο και σε άλλες περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η νεότερη ιστορία της Σερίφου είναι άμεσα συνδεδεμένη με τα μεταλλεία της.

Το 1867 δίνεται η πρώτη επίσημη άδεια εξόρυξης του μεταλλεύματος.

Το 1884 η γνωστή από το Λαύριο γαλλική εταιρεία “Σπηλιαζέζα” αναθέτει στον γερμανό μεταλλειολόγο Αιμίλιο Γκρόμαν

την διεύθυνση των εργασιών εξόρυξης μεταλλεύματος στη Σέριφο.

Το 1916 πραγματοποιείται απεργία λόγω των απάνθρωπων συνθηκών εργασίας και της έλλειψης μέτρων ασφαλείας στα ορυχεία.

Κατά τη διάρκεια της απεργίας προκαλούνται επεισόδια που θα στοιχίσουν την ζωή σε τέσσερις εργάτες και δύο χωροφύλακες.

Πρόκειται για την πρώτη αιματηρή εργατική εξέγερση στην Ελλάδα των νεότερων χρόνων.

Κάποια από τα έθιμα της Σερίφου

Καπετανία

Ένα από τα έθιμα που ξεχωρίζουν στο νησί είναι το έθιμο της Καπετανίας, που γίνεται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς και έχει τις ρίζες του στον απελευθερωτικό αγώνα.

Σύμφωνα με το έθιμο, οι κάτοικοι του νησιού χωρίζονται σε δύο ομάδες και η κάθε μία ορίζει από έναν αρχηγό, τον Καπετάνιο.

Ο Καπετάνιος της κάθε ομάδας οργανώνει τα μέλη της ομάδας του (συμπεριλαμβανομένων και των οργανοπαιχτών) και ουσιαστικά πολεμούν μεταξύ τους.

Η μία ομάδα αναπαριστά τους Έλληνες και η άλλη τους εκάστοτε κατακτητές.

Παλαιότερα το έθιμο διαδραματιζόταν έξω από το μοναστήρι των Ταξιαρχών, αλλά τα τελευταία χρόνια “οι καπετανίες” περνάνε από διάφορα μέρη αλλά και από το μοναστήρι των Ταξιαρχών.

Ξυλοπαναγιά

Σημαντική θέση καταλαμβάνει το πανηγύρι της Ξυλοπαναγιάς γύρω από τη γέρικη ελιά στην πλατεία, τον Δεκαπενταύγουστο στην αρχαιότερη εκκλησία του νησιού, στο χωριό Παναγιά.

Το όνομα Ξυλοπαναγιά προέρχεται από τα «τσακώματα» με ξύλινες ράβδους μεταξύ των ανδρών για την κατάκτηση της ομορφότερης γυναίκας.

Σύμφωνα με την παράδοση, όποιο ζευγάρι χόρευε πρώτο γύρω από την ελιά μπροστά στην εκκλησία θα παντρευότανε μέσα στον χρόνο.

Σήμερα το έθιμο έχει σταματήσει αλλά το πανηγύρι είναι από τα σημαντικότερα του νησιού, και εδώ συγκεντρώνονται σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του νησιού για γλέντι και χορό διάρκειας τριών ημερών…

Κούνιες

Πρόκειται για ένα πασχαλινό έθιμο το οποίο συναντάται σχεδόν σε όλα τα νησιά των Κυκλάδων.

Τα παλιά χρόνια στηνόταν μία μεγάλη ξύλινη κούνια σε ένα κεντρικό σημείο και οι ελεύθεροι άντρες κούναγαν την κοπέλα που επιθυμούσαν, δείχνοντάς της έτσι τον έρωτά τους.

Στις μέρες μας που αναβιώνει το έθιμο, μία μεγάλη ξύλινη κούνια στολισμένη με ανθισμένα αγριολούλουδα στήνεται στο σοκάκι κάποιου οικισμού.

Μετά το Χριστός Ανέστη της Δεύτερης Ανάστασης, ο επονομαζόμενος “κουνιστής” κουνάει τον κόσμο στην κούνια, ανά ζευγάρια. Το έθιμο συνοδεύεται από χορούς και τραγούδια από τους παρευρισκόμενους.

Αξιοθέατα

Σημεία που αξίζει να επισκεφθεί κάποιος είναι:

Ο «Θρόνος του Κύκλωπα»,

ο «Άσπρος Πύργος»,

 «Της Γριάς το Κάστρο»,

το σπήλαιο Κουταλά (ή Σταυρακόπουλου), με υπέροχους σταλακτίτες και σταλαγμίτες και αποκρυσταλλωμένα αρχαία πήλινα σκεύη,

  καθώς και το εντυπωσιακό σύστημα σιδηροτροχιών πάνω σε λιθόκτιστες οδούς

και ράμπες, απ’ όπου τα βαγονέτα μετέφεραν το μετάλλευμα απ’ τις πλαγιές των γύρω λόφων στις «Σκάλες» για φόρτωση.

Το Διοικητήριο στο Μέγα Λιβάδι, το κομψό νεοκλασικό μέγαρο, στέγαζε τα γραφεία, τα εργαστήρια, τις αποθήκες και τη πολυτελή κατοικία των Γρόμαν, ευρωπαίων επιχειρηματιών που εκμεταλλεύονταν τον ορυκτό πλούτο του νησιού μέχρι τον Μεσοπόλεμο.  

Το Ηρώο, ένα μαρμάρινο αφιέρωμα στους μεταλλωρύχους της εξέγερσης του 1916.

Τα Ιαματικά Λουτρά, μαζί με το ιδιωτικό εκθετήριο πετρωμάτων στη θέση του παλιού σχολείου.

Η υπόγεια στοά μέχρι τον Κουταλά, αποτελεί κληρονομιά των Γρόμαν. Την στοά δεν πρέπει να την διασχίσεται χωρίς συνοδεία έμπειρου ντόπιου οδηγού.

Η Σκάλα Φόρτωσης, είναι μία σιδηροκατασκευή των αρχών του 20ού αιώνα, η οποία πατά στη στεριά στο ένα άκρο και σε πυλώνα μέσα στη θάλασσα στο άλλο.

πηγή πληροφοριών: http://e-serifos.com/

Ελάτε στην παρέα της ”Γωνιά Χαλάρωσης” στο Facebook