Το γεφύρι της Άρτας… ο θρύλος συναντάει την ιστορία!!

Στην σημερινή εποχή, όταν θέλουμε να αναφερθούμε σε κάτι που δεν ολοκληρώνεται ποτέ, χρησιμοποιούμε την έκφραση ”Σαν το γεφύρι της Άρτας”.

Ποιός δεν έχει ακούσει το τραγούδι για της Άρτας το γεφύρι που ολημερίς το έκτιζαν , το βράδυ γκρεμιζόταν..

Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες
γιοφύρι εθεμέλιωσαν στης Άρτας το ποτάμι.
Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν.
Μοιρολογιούν οι μάστοροι και κλαιν οι μαθητάδες:
“Αλοίμονο στούς κόπους μας, κρίμα στις δούλεψές μας,
ολημερίς να χτίζουμε το βράδυ να γκρεμιέται.”
Πουλάκι εδιάβη κι έκατσε αντίκρυ στό ποτάμι,
δεν εκελάηδε σαν πουλί, μηδέ σαν χελιδόνι,
παρά εκελάηδε κι έλεγε ανθρώπινη λαλίτσα:
“Αν δε στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δε στεριώνει,
και μη στοιχειώσετε ορφανό, μη ξένο, μη διαβάτη,
παρά του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα,
που έρχεται αργά τ’ αποταχύ και πάρωρα το γιόμα.”

Τ’ άκουσ’ ο πρωτομάστορας και του θανάτου πέφτει.
Πιάνει, μηνάει της λυγερής με το πουλί τ’ αηδόνι:
Αργά ντυθεί, αργά αλλαχτεί, αργά να πάει το γιόμα,
αργά να πάει και να διαβεί της Άρτας το γιοφύρι.
Και το πουλι παράκουσε κι αλλιώς επήγε κι είπε:
“Γοργά ντύσου, γοργά άλλαξε, γοργά να πας το γιόμα,
γοργά να πας και να διαβείς της ʼρτας το γιοφύρι.”

Ένας θρύλος συνοδεύει το γεφύρι που μιλάει για την θυσία του ενός για το καλό του συνόλου

Ο θρύλος αυτός έκρυβε για πολλά χρόνια μια ιστορική αλήθεια για την περιοχή της Άρτας αλλά και γενικά της Ηπείρου.

Οι Οθωμανοί ζήτησαν να μάθουν γιατί αργεί τόσο πολύ το χτίσιμο της γέφυρας. Τότε οι κάτοικοι υποστήριξαν πως η γέφυρα ήταν στοιχειωμένη πιστεύοντας έτσι ότι οι Οθωμανοί θα φοβηθούν και θα φύγουν.

Τότε όμως ο Τούρκος διοικητής διέταξε τη σύλληψη του Πρωτομάστορα και τη θανάτωση της γυναίκας του. Έτσι φοβούμενοι οι Έλληνες για την τύχη τους έσπευσαν να ολοκληρώσουν το χτίσιμο της γέφυρας συνοδευόμενες από κατάρες.

Μετά όμως την εθνεγερσία του 1821 και αναμένοντας την απελευθέρωσή τους από τον ελληνικό στρατό οι προηγούμενες κατάρες έγιναν ευχές.

Το γεφύρι της Άρτας είναι λιθόκτιστη γέφυρα του ποταμού Αράχθου.

Η αρχική κατασκευή του γεφυριού της Άρτας  τοποθετείται στα χρόνια της κλασικής Αμβρακίας επί βασιλέως Πύρρου Α΄. Αυτό είναι  προφανές διότι σε αυτά τα μέρη αναπτύχθηκε αξιόλογος πολιτισμός από τα προχριστιανικά ακόμη χρόνια.

Συνεπώς, οι αρχαίοι Αμβρακιώτες είχαν την ανάγκη να κατασκευάσουν ένα πέρασμα που ειδικά στα Ελληνιστικά χρόνια βελτιώθηκε κατά πολύ.

Τη σημερινή μορφή το γεφύρι της Άρτας την απέκτησε τον 17^ο αιώνα. Το μήκος του γεφυριού φτάνει στα 142μ. και το πλάτος του είναι 3,75μ. Αποτελείται από τέσσερις μεγάλες καμάρες και τρεις μικρότερες, οι τέσσερις ημικυκλικές καμάρες δεν έχουν καμία συμμετρία μεταξύ τους.

Τα βάθρα του είναι κτισμένα με μεγάλους κανονικούς λίθους κατά το ισοδομικό σύστημα, με επίστεψη, έτσι που θυμίζουν τοιχοποιία ελληνιστικών μεγάρων.

Το έτος 1881, όταν απελευθερώθηκε η Άρτα με συμφωνία , το γεφύρι ήταν το σύνορο της ελεύθερης  Ελλάδας με την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα.

Οι κάτοικοι διέρχονταν από την ανατολική ελληνική πλευρά στη δυτική οθωμανική με την  χρήση διαβατηρίου μέχρι το έτος 1912.

Δίπλα ακριβώς βρίσκεται το Λαογραφικό Μουσείο Άρτας που ήταν το παλιό Οθωμανικό Τελωνείο.

Το διώροφο νεοκλασικό κτίριο στο δυτικό άκρο του γεφυριού, που χτίστηκε το έτος 1864 από Αυστριακό αρχιτέκτονα και σήμερα στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο Άρτας,

αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως οθωμανικό φυλάκιο της γέφυρας και αργότερα μετά το έτος 1881 , ως μεθοριακός σταθμός , Τελωνείο των Οθωμανών.

Ένας ευαίσθητος βομβιστής…

Το 1944 όταν οι Γερμανοί Ναζί αποχώρησαν μαζί με τα στρατεύματά  τους. Διέταξαν να ανατιναχθεί το γεφύρι της Άρτας. 

Παρόλα αυτά ο Γερμανός βομβιστής εκτίμησε το μέγεθος του εγκλήματος και δεν υπάκουσε στις εντολές σώζοντας το γεφύρι από την καταστροφή.

πηγή πληροφοριών : http://www.peartas.gov.gr/

Ελάτε στην παρέα της ”Γωνιά Χαλάρωσης” στο Facebook

Από την Περιφέρεια Ηπείρου έχουμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε έναν βίντεο 3D animation για να γνωρίσουμε αυτό το ιστορικό γεφύρι. Και φυσικά μπορεί όποιος επιθυμεί να ακούσει και το γνωστό τραγούδι σε μια εκπληκτική ερμηνεία από την Μαρία Σουλτάτου σε μουσική Νίκου Παπακώστα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 14 Μάρτη 2009.