Τσουκνίδα: Οφέλη και παρενέργειες
12 Μαΐου 2021
Βρούβες ή Σινάπι: Οι ιδιότητες του
13 Μαΐου 2021
Μάλτα, το σμαράγδι της Μεσογείου στο σταυροδρόμι Ευρώπης και Αφρικής
Η Μάλτα βρίσκεται ακριβώς νότια της Σικελίας, ανατολικά της Τυνησίας και βόρεια της Λιβύης. Στην ουσία είναι ένα αρχιπέλαγος στην κεντρική Μεσόγειο 93 χλμ. νότια της Σικελίας. Μόνο τα τρία μεγαλύτερα νησιά Μάλτα, Γκόζο και Κομίνο κατοικούνται.
Το Κανάλι της Μάλτας στα βόρεια χωρίζει τη Μάλτα από το νησί της Σικελίας, το μεγαλύτερο ιταλικό και μεσογειακό νησί. Αντίθετα από ό,τι πιστεύεται, το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης δεν βρίσκεται στη Μάλτα, αλλά στο ελληνικό νησί της Γαύδου. Οι επίσημες γλώσσες της χώρας είναι τα μαλτέζικα και τα αγγλικά. Ο Ρωμαιοκαθολικισμός είναι η πιο διαδεδομένη θρησκεία. Τα νησιά που αποτελούν τη Μάλτα είχαν διάφορους κατακτητές στο πέρασμα των αιώνων.
Η Μάλτα κατοικείται από το 5200 π.Χ. περίπου. Ένας σημαντικός προϊστορικός νεολιθικός πολιτισμός, χαρακτηριζόμενος από μεγαλιθικά κτίσματα άκμασε στα νησιά. Τα πρώτα κτίσματα χρονολογούνται από το 3500 π.Χ. και προηγούνται των πυραμίδων της Γκίζας κατά χίλια χρόνια.
Ο ναός του Άντζαρ Ιμ, ο οποίος χρονολογείται μεταξύ 3500 και 2500 π.Χ., βρίσκεται σε ένα λόφο στο νότιο άκρο του νησιού της Μάλτας. Κοντά στο Άντζαρ Ιμ βρίσκεται ακόμη ένας σημαντικός ναός, το Μνάιντρα. Ο λαός ή η κοινότητα που έκτισε αυτά τα οικοδομήματα πιθανολογείται ότι ήταν Ελληνικά Φύλα.
Οι Έλληνες αποίκισαν τα νησιά γύρω στο 1000 π.Χ. και τα χρησιμοποίησαν ως ορμητήριο, από το οποίο έκαναν εξερευνήσεις στη θάλασσα και διεξήγαγαν εμπόριο στη Μεσόγειο. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν εδραιωμένη κυριαρχία στο νησί και έδωσαν κατά πάσα πιθανότητα το όνομα σε αυτό, αφού την ονόμαζαν Μελίτα (Μάλτα), το οποίο συνδέεται με την λέξη “μέλι” (αυτή είναι η επίσημη εκδοχή της Μάλτας σήμερα).
Τα νησιά αργότερα κατακτήθηκαν από τους Καρχηδόνιους (400 π.Χ.) κι έπειτα από τους Ρωμαίους (218 π.Χ.). Η Μάλτα και τα υπόλοιπα νησιά ευημέρησαν υπό τη ρωμαϊκή κυριαρχία. Πολλές ρωμαϊκές αρχαιότητες εξακολουθούν να υπάρχουν, δείχνοντας τους στενούς δεσμούς που είχαν οι κάτοικοι της Μάλτας με τη Ρώμη.
Μετά από μια περίοδο βυζαντινής κυριαρχίας (4ος-9ος αιώνας) και πιθανής λεηλασίας από τους Βανδάλους, τα νησιά κατακτήθηκαν από τους Άραβες το 870 μ.Χ. Οι Άραβες, που σε γενικές γραμμές ανέχονταν τους Χριστιανούς, εισήγαγαν την καλλιέργεια εσπεριδοειδών και βαμβακιού, καθώς και συστήματα άρδευσης.
Η αραβική επίδραση είναι πιο εμφανής στα σύγχρονα μαλτέζικα, τα οποία έχουν επίσης πολλές επιδράσεις από τις ρουμανικές γλώσσες και γράφονται σε μια διασκευή του λατινικού αλφαβήτου.
Η αραβική κυριαρχία κράτησε μέχρι το 1091, όταν τα νησιά τα κατέλαβαν οι Νορμανδοί της Σικελίας Έπειτα η Μάλτα κατακτήθηκε από το Ανζού (Γαλλία), το Χοενστάουφεν (Γερμανία) και το Βασίλειο της Αραγωνίας(1283). Αυτή την περίοδο καθιερώθηκαν και οι Μαλτέζοι ευγενείς, με κάποιους να χρονολογούνται από το 1400.
Περίπου 32 τίτλοι ευγένειας χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα.
Το 1530 ο Άγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας Κάρολος Ε΄ της Ισπανίας έδωσε τα νησιά στο Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ.
Αυτοί οι ιππότες, ένα στρατιωτικό και θρησκευτικό τάγμα, που είναι σήμερα γνωστό ως οι ” ιππότες της Μάλτας” διώχθηκαν από τη Ρόδο από τους Οθωμανούς το 1552. Οι κάτοικοι της Μάλτας άντεξαν μεγάλη πολιορκία από τους Οθωμανούς το 1565, οι οποίοι την εποχή εκείνη είχαν πολύ μεγάλη δύναμη.
Μετά από αυτό αποφάσισαν να ενισχύσουν τις οχυρώσεις τους, ιδιαίτερα στην περιοχή του εσωτερικού λιμανιού όπου κτίστηκε η νέα πόλη Βαλέτα.
Η κυριαρχία των Ιπποτών τέλειωσε όταν ο Ναπολέων Βοναπάρτης κατέλαβε τη Μάλτα καθ’ οδόν για την Αίγυπτο το 1798. Ξεγελώντας τους, ο Ναπολέων ζήτησε από τους Ιππότες να αράξει στο λιμάνι για προμήθειες και μετά, αφού μπήκε μέσα στη Βαλέτα, έστρεψε τα όπλα του εναντίον των οικοδεσποτών του.
Ο διοικητής των Ιπποτών συνθηκολόγησε και ο Ναπολέων έμεινε στη Μάλτα για λίγες μέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων ρήμαξε συστηματικά την κινητή περιουσία του Τάγματος, και εγκαθίδρυσε δική του διοίκηση. Έπειτα έφυγε για την Αίγυπτο, αφήνοντας στη Μάλτα σημαντική στρατιωτική δύναμη.
Οι Γάλλοι κατακτητές δεν ήταν καθόλου δημοφιλείς, κυρίως λόγω της αρνητικής τους στάσης έναντι στη θρησκεία. Οι οικονομικές και θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις δεν άρεσαν στους πολίτες, οι οποίοι εξεγέρθηκαν, με αποτέλεσμα οι Γάλλοι να περιοριστούν στις οχυρώσεις.
Η Μεγάλη Βρετανία, μαζί με το Βασίλειο των δύο Σικελιών, έστειλε πολεμοφόδια και βοήθεια στους εξεγερθέντες. Η Βρετανία έστειλε επίσης ναυτικό για να αποκλείσει τα νησιά. Οι απομονωμένες γαλλικές δυνάμεις παραδόθηκαν το 1800 και το νησί έγινε βρετανικό προτεκτοράτο.
Το 1814, βάσει της Συνθήκης των Παρισίων, η Μάλτα έγινε επίσημα μέρος της Βρετανικής αυτοκρατορίας και χρησιμοποιήθηκε ως διαμετακομιστικός σταθμός και αρχηγείο του στόλου. Η θέση της Μάλτας, μεταξύ του Γιβραλτάρ και της Διώρυγας του Σουέζ, αποδείχτηκε στρατηγικής σημασίας και θεωρείτο σημαντικός σταθμός προς την Ινδία.
Η Βαλέτα αποτελεί την πρωτεύουσα της Μάλτας, γνωστή ως Il-Belt (Η Πόλη) στα Μαλτέζικα.
Η Βαλέτα, η οποία περιλαμβάνει κτιριακές κατασκευές που ανάγονται στον 16ο αιώνα, κατασκευάστηκε κατά την διάρκεια της κατοχής της Μάλτας από το Τάγμα των Ιωαννιτών Ιπποτών της Ιερουσαλήμ, τα μέλη του οποίου είναι γνωστά και με τον τίτλο των Οσπιταλιέρων. Η πόλη είναι κυρίως Μπαρόκ αρχιτεκτονικού ρυθμού, με στοιχεία Αναγεννησιακού, Νεοκλασσικού και Σύγχρονης αρχιτεκτονικής σε συγκεκριμένους χώρους, αν και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος άφησε τεράστια σημάδια στην πόλη. Η Πόλη της Βαλέτας αναγνωρίστηκε επίσημα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO το 1980.
!
