Ο χαμένος κήπος του Λευκού Πύργου..

Η Πόλη που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε έχει πολλές ιστορίες και γεγονότα τα οποία οι παλαιότεροι τα θυμούνται , οι νεότεροι ίσως δεν τα έχουμε ακούσει ποτέ.

Δεν μιλάμε μόνο για ιστορικά γεγονότα που αυτά υπάρχουν καταγεγραμένα σε κάποιο βιβλίο ιστορίας αλλά μιλάμε για πράγματα τα οποία υπήρχαν

και έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία της πόλης , τα οποία απλά εξαφανίστηκαν και κανένας λόγος ξανά γι’αυτά…

Σήμερα θα μιλήσουμε για έναν κήπο στην καρδιά του οποίου χτυπούσε για πενήντα χρόνια ο πολιτισμός της πόλης…

Ο χαμένος Κήπος του Λευκού Πύργου και το θέατρό του

Αν γυρίσουμε στο 1907 και μέχρι το 1956 θα μάθουμε ότι λειτούργησε δίπλα στο σύμβολο της πόλης,

ο περίφημος Κήπος του Λευκού Πύργου με θέατρο, αίθουσες ψυχαγωγίας και «τραπεζάκια έξω». 

Το ιστορικό συγκρότημα, κτίσμα του σπουδαίου αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη, κατεδαφίστηκε για να επεκταθεί το πάρκο…

Η πλατεία ανάμεσα στο Λευκό Πύργο και το Βασιλικό Θέατρο επί πενήντα χρόνια, στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, ήταν διάσημος χώρος ψυχαγωγίας,

κοσμικών και πλουσίων Θεσσαλονικέων, επισκεπτών της πόλης και στρατών κατοχής που σύχναζαν στον «Κήπο», το αριστοκρατικό εστιατόριο και ζαχαροπλαστείο, και το «Θέατρο του Λευκού Πύργου».

Ο Κήπος του Λευκού Πύργου  με το κτιριακό συγκρότημα  απλώνονταν στο χώρο μεταξύ του  Πύργου και του σωζόμενου Βασιλικού θεάτρου που κατασκευάστηκε το 1939. 

Αρχιτεκτονικός πυρήνας του Κήπου, που χτίστηκε σε σχέδια του διακεκριμένου αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη, με αρχαία και βυζαντινά οικοδομικά υλικά του γειτονικού κατεδαφισθέντος βυζαντινού τείχους,

ήταν το νεοκλασικό διώροφο συγκρότημα που χτίστηκε το 1907 προς τιμήν του σουλτάνου Χαμίτ και περιλάμβανε

το θέατρο,

την αίθουσα του χορού

και δύο ακόμη ευρύχωρες αίθουσες για εστιατόριο, μπαρ και καφεζαχαροπλαστείο.

Στον όροφο λειτουργούσε καμπαρέ ευρωπαϊκών προδιαγραφών με αρτίστες από όλη την Ευρώπη,

καθώς και μια μεγάλη αίθουσα που κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκε από καλλιτεχνικά και εθνοτοπικά σωματεία.

Από το 1913 στον Κήπο του Λευκού Πύργου λειτούργησε και κινηματογράφος.

Ο Κήπος, που ήταν για πέντε σχεδόν δεκαετίες η καρδιά της κοσμικής, πολιτικής και καλλιτεχνικής ζωής της Θεσσαλονίκης,

δημιουργήθηκε από το μπάζωμα της θάλασσας ανατολικά του Λευκού Πύργου.

Το ψυχαγωγικό αυτό συγκρότημα νοικιαζόταν με δημοπρασία για εκμετάλλευση από το οθωμανικό δημόσιο,

στην αρχή από Εβραίους και αργότερα και για αρκετά χρόνια από τον Έλληνα επιχειρηματία Κωνσταντίνο Ρώμπαπα.

Οι επιχειρηματίες το διαφήμιζαν στον Τύπο ως «το μεγαλύτερον κοσμικόν κέντρον της Ανατολής» και «το αριστοκρατικότερον κέντρον της Θεσσαλονίκης».

Στις αίθουσες του Κήπου γίνονταν όλες σχεδόν οι κοσμικές εκδηλώσεις της πόλης, χοροεσπερίδες, ακόμη συναυλίες (όπως του Αιμίλιου Ριάδη το 1922), `

διαλέξεις, λογοτεχνικά βραδινά, ακόμη και εκθέσεις ζωγραφικής (όπως του ζωγράφου Σπύρου Παπαλουκά το 1924).

Μετά τον πρώτο πόλεμο ο Κήπος εξελίχτηκε σε κέντρο με πολυμελή ορχήστρα που προσείλκυε μεσοαστικά στρώματα για τους αποκριάτικους και τους σχολικούς χορούς.

Διάσημοι χοροί που γίνονταν στον Κήπο ήταν:

του Ασύλου του Παιδιού,

του ορφανοτροφείου «Μέλισσα»,

της Φιλοπτώχου Αδελφότητος,

του «Προσφυγικού Φοίνικος»,

της «Λευκής Άρκτου», δηλαδή των Ρώσων εμιγκρέδων που έφτασαν στη Θεσσαλονίκη μετά την οκτωβριανή επανάσταση του 1917,

της Ενώσεως Συντακτών κ.α.

Το ψυχαγωγικό συγκρότημα του Λευκού Πύργου ήταν περίφημο για το θέατρό του, όπου έπαιξαν οι καλύτεροι ηθοποιοί που εμφανίστηκαν προπολεμικά στη Θεσσαλονίκη.

Από τη σκηνή του ιστορικού θεάτρου του Λευκού Πύργου πέρασαν αξιόλογοι ελληνικοί και ξένοι θίασοι και ονομαστοί πρωταγωνιστές.

Το κτιριακό συγκρότημα του Θεάτρου του Λευκού Πύργου κατεδαφίστηκε αναιτιολόγητα το καλοκαίρι του 1956.

Ένα ιστορικό συγκρότημα που συνδέθηκε με την ιστορία της πόλης, ακολούθησε τη μοίρα άλλων σημαντικών κτηρίων της πόλης.

Η επίσημη δικαιολογία ήταν ότι τα κτήρια ήταν σαθρά και έπρεπε να κατεδαφιστούν προκειμένου να επεκταθεί η νέα παραλία

και να «καθαρίσει» η πλατεία γύρω από το μνημείο του Λευκού Πύργου.

Οι τοπικές εφημερίδες δημοσίευσαν φωτογραφίες από τις εργασίες κατεδάφισης τον Ιούνιο του 1956.

«Ένα ιστορικόν κέντρον της Θεσσαλονίκης που το εξαφανίζει η σκαπάνη του πολιτισμού», έγραφε σε λεζάντα φωτογραφίας με το κατεδαφιζόμενο συγκρότημα η εφημερίδα «Ελληνικός Βορράς» στις 17 Ιουνίου 1956.

Και μια άλλη, με ποιητική διάθεση, έδειχνε το υπό κατεδάφιση συγκρότημα του Κήπου και μιλούσε για το τέλος μιας εποχής:

«Όπως πεθαίνει στην αφάνεια ένας γέρος και ξεπεσμένος αριστοκράτης»…

πηγή πληροφοριών: https://thessmemory.wordpress.com

πηγή φωτογραφιών: https://thessmemory.wordpress.com , http://thessaloniki.photos.vagk.gr/

Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook