Ο πρώτος ΚΟΚ ,τα διόδια & οι οδοφύλακες..

Στις 24 Ιανουαρίου 1837 στην Ελλάδα ψηφίστηκε ο πρώτος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας για τις μετακινήσεις με ζώα.

Λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, το νεοσύστατο κράτος με ειδικό Διάταγμα ρύθμιζε την κυκλοφορία της εποχής, καθώς τα ζώα ήταν το μοναδικό μεταφορικό μέσο.

Ομως, λίγο νωρίτερα είχαν εκδοθεί δύο άλλοι νόμοι, με τους οποίους διαμορφωνόταν η οδική τάξη στους δρόμους του κράτους.

Με το πρώτο Διάταγμα «περί επιτηρήσεως των δημοσίων οδών» …

γεννήθηκε η… Τροχαία, με βασικό ρόλο τη διατήρηση των δημοσίων δρόμων σε καλή κατάσταση και την αδιατάρακτη συγκοινωνία μεταξύ των πόλεων.

Μιλώντας με σημερινούς όρους θα λέγαμε ότι σε πρώτη φάση δημιουργήθηκαν δύο Τμήματα Τροχαίας, ένα για τον δρόμο από Αθήνα σε Πειραιά και το δεύτερο για τον δρόμο από Ναύπλιο σε Αργος.

Επικεφαλής σε κάθε Τμήμα ήταν ο «επιστάτης»

Το κάθε τμήμα επανδρωνόταν από τους «οδοφύλακες»,

οι οποίοι εντάχθηκαν στους υπαλλήλους της δημόσιας ασφάλειας και μπορούσαν να μηνύουν τον παραβάτη και ενίοτε να τον συλλαμβάνουν και να τον οδηγούν στον ειρηνοδίκη.

Ο «επιστάτης» είχε δικαίωμα να οπλοφορεί ενώ οι οδοφύλακες έφεραν στο αριστερό μπράτσο μια ταινία που έγραφε «Βασιλικός οδοφύλαξ».

Ο πρώτος Κώδικας:

Ο πρώτος Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας καθόριζε τα «περί των κατά τις οδούς συναντώμενων αμαξών και εφίππων» θέλοντας μ’ αυτόν τον τρόπο να αποφευχθούν οι συγκρούσεις.

Τι σήμαινε κάτι τέτοιο; 

αν συναντούσες άμαξες ή έφιππους στον δρόμο έπρεπε ο καθένας να υποχωρήσει προς τα δεξιά για να παραμείνει ο δρόμος ελεύθερος.

Επίσης, όταν περνούσαν ταχυδρόμοι, όλοι έπρεπε να παραμερίσουν στα δεξιά των ταχυδρομικών αμαξών ή των ίππων.

Το 1875, καθιερώθηκαν οι… πινακίδες με αριθμούς κυκλοφορίας.

Πολλοί αμαξάδες αντέδρασαν στο μέτρο και έσβηναν τους αριθμούς από τις άμαξες,

μέχρι που ένας Γερμανός τεχνίτης εισήγαγε μια ειδική χημική βαφή και οι αριθμοί γράφονταν πλέον ανεξίτηλα.

Την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα θεσμοθετήθηκε η διατίμηση του κόμιστρου για τις άμαξες και θα ξεκινήσει συζήτηση για τη καθιέρωση ορίου ταχύτητας.

Το τελευταίο θέμα θα απασχολήσει περισσότερο, με την άφιξη των πρώτων αυτοκινήτων και ειδικά μετά το πρώτο θανατηφόρο τροχαίο (Κυριακή 4 Μαρτίου 1907 και ώρα 11.30, επί της λεωφόρου Συγγρού, στο ύψος του εργοστασίου ΦΙΞ) με θύμα μια 25χρονη γυναίκα.

Μια από τις βασικές επισημάνσεις (άρθρο 5) ήταν ότι τα πεζοδρόμια είναι για τους πεζούς.

Εάν, όμως, κρίνουμε από το πόσοι σταθμεύουν ακόμα και σήμερα πάνω στα πεζοδρόμια φαίνεται ότι όχι μόνο τα πρώτα… 100 χρόνια,

αλλά και έπειτα από… 200 χρόνια είναι δύσκολο να εμπεδωθεί πως «τα παραπάτια (σ.σ. δηλαδή, τα πεζοδρόμια) είναι προσδιωρισμένα διά τους πεζούς».

«Επομένως απαγορεύεται να πηγαίνη έφιππος, με αμάξας και με χειραμάξας ή να διέρχεται τις εις τα παραπάτια, ή να περνά εκείθεν ζώα».

Συνεχίζοντας ανέφερε η διάταξη ότι στους πεζούς απαγορεύεται «να κατέρχονται εις τους χάνδακας (το οδόστρωμα, θα λέγαμε) της οδού».

Και εάν αυτό φαντάζει υπερβολικό, να πούμε ότι και ο ισχύων Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) προβλέπει (άρθρο 38) πρόστιμο μέχρι και 40 € για τους πεζούς που θα περάσουν με κόκκινο μια διάβαση.

Μια άλλη απαγόρευση με μεγάλη… επικαιρότητα αφορούσε την πρόκληση φθορών στα κάγκελα του δρόμου, τη χιλιομετρική σήμανση και άλλα δημόσια μνημεία.

Οι παραβάτες πλήρωναν πρόστιμο, που έφτανε κατά περίπτωση σε 20 ή 50 δραχμές.

Ταυτόχρονα ήταν υποχρεωμένοι να διορθώσουν με προσωπική εργασία τη βλάβη που έκαναν ή να πληρώσουν αποζημίωση στο Δημόσιο.

Τότε τοποθετήθηκαν και οι πρώτες πινακίδες στους δρόμους.

Ηταν μαύρου χρώματος και γράφονταν -συνοπτικά- με λευκά γράμματα οι παραπάνω οδηγίες.

Λίγες μέρες αργότερα εκδίδεται νέο Διάταγμα, που αφορά την τοποθέτηση πινακίδων με τις αποστάσεις μεταξύ των πόλεων σύμφωνα με το μετρικό σύστημα που ίσχυε στο κράτος (στάδια, σχοινίδες και λεύγες).

Ειδικά για τις αποστάσεις έπρεπε να χρησιμοποιούνται πέτρινες σκαλιστές πινακίδες.

Διόδια

Το 1868 θεσμοθετήθηκαν τα διόδια τα κόμιστρα των οποίων αυξάνονταν για τα οχήματα ανάλογα με τα άλογα ή τα άλλα ζώα που τα έσερναν.

Έτσι το δίτροχο ή τετράτροχο όχημα συρόμενο από ένα άλογο πλήρωνε διόδια 1,5 λεπτό ενώ αν το έσερναν δυο άλογα πλήρωνε 2 λεπτά.

Ομως, αντίθετα με το τι συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, τα διόδια επιβάλλονταν μετά την κατασκευή του δρόμου και όχι νωρίτερα…

Την ίδια χρονιά και με τον ίδιο νόμο κατατάχθηκαν και οι δρόμοι σε κατηγορίες, όπως εθνικοί, επαρχιακοί, δημοτικοί και αγροτικοί.

Πλήρωναν διόδια και οι κατσίκες

Τα διόδια καθορίστηκαν ως εξής:

Ενα λεπτό για κάθε άλογο και ημίονο (μουλάρι), φορτωμένο ή όχι και με αναβάτη ή όχι

Μισό λεπτό για κάθε γαϊδουράκι

Ενα λεπτό για κάθε βόδι

Ενα και ¼ του λεπτού για κάθε πρόβατο, κατσίκα, χοίρο και άλλα μικρά ζώα

Ενάμισι λεπτό για κάθε φορτηγό δίτροχο, άμαξα συρόμενη από ένα άλογο ή έναν ημίονο ή δύο βόδια εάν είναι κενή και σε 1,5 λεπτό εάν έχει φορτίο.

πηγή πληροφοριών: https://www.efsyn.gr/