Γη του Πυρός: Ταξίδι στην άκρη του κόσμου

Παταγωνία:

Παταγωνία ονομάζεται μια τεράστια περιοχή (6 φορές η Ελλάδα) που καταλαμβάνει το νότιο μέρος της Νοτίου Αμερικής.

Ξεκινά από τον ποταμό Ρίο Νέγρο στον Βορρά, γύρω δηλαδή στον τεσσαρακοστό παράλληλο νοτίου πλάτους, και φθάνει ως το στενό του Μαγγελάνου, που την χωρίζει από ένα μεγάλο νησί, την περίφημη «Γη του Πυρός».

Το όνομα Παταγώνες το έδωσε στους ιθαγενείς Τεχουέλτσες (που στη δική τους γλώσσα σημαίνει οι άνθρωποι που ήλθαν από τη θάλασσα) ο πορτογάλος θαλασσοπόρος Φερδινάνδος Μαγγελάνος,

ο οποίος για λογαριασμό του βασιλιά της Ισπανίας έκανε, πρώτος αυτός, τον γύρο του κόσμου και πρόσθεσε απέραντες εκτάσεις στο στέμμα της Καστίλλης.

Το ταξίδι του Μαγγελάνου το έχει περιγράψει ο γραμματικός του Αντώνιος Πιγκαφέτα, που ο δικός μας Φώτης Κόντογλου υποστηρίζει πως ήταν από τη Ρόδο.

Ο Μαγγελάνος το 1520

με τέσσερις καραβέλες, ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που αποφάσισε να παραπλεύσει τις αφιλόξενες και επικίνδυνες ακτές της Αργεντινής

ψάχνοντας απεγνωσμένα να βρει το πέρασμα από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Τον Οκτώβριο του 1520 οι καραβέλες βρέθηκαν σε ένα αραξοβόλι, εκεί όπου σήμερα είναι το παταγωνικό λιμάνι του Σαν Τζουλιάν.

Οι ισπανοί ναύτες έβγαιναν κάθε μέρα στην ακτή για να μαζέψουν ξύλα, να προμηθευτούν νερό, χόρτα κλπ., αλλά επί δύο μήνες δεν είχαν δει άνθρωπο!

Ομως… Σύμφωνα με την περιγραφή Πιγκαφέτα (και μετάφραση Κόντογλου στο βιβλίο «Οι αδάμαστες ψυχές»):

«Περάσανε δύο μήνες δίχως να δούμε άνθρωπο. Μια μέρα, εκεί που δεν το περιμέναμε, φανερώθηκε ένας άνθρωπος γίγαντας.

Στεκότανε στην αμμουδιά σχεδόν γυμνός και χόρευε τραγουδώντας και ρίχνοντας στο κεφάλι του κάποια σκόνη.

Ο καπετάνιος έστειλε στη στεριά έναν ναύτη, παραγγέλνοντάς του να κάνει τις ίδιες χειρονομίες, για να του δείξει πως είμαστε φίλοι του, και ο αγριάνθρωπος το κατάλαβε καλά και ήρθε σε ένα μικρό νησί που είχε ξεμπαρκάρει ο καπετάνιος…

Αυτός ο άνθρωπος ήτανε τόσο μεγαλόσωμος, που το κεφάλι μας έφτανε με το ζόρι ίσαμε τη μέση του.

Ο καπετάνιος τού έδωσε το όνομα Παταγκόν (σ.σ. από το ισπανικό pata που σημαίνει πόδι, δηλαδή Παταγώνας σημαίνει μακρυπόδαρος).

Αυτή η τεράστια περιοχή της Ν. Αμερικής που εκτείνεται κάτω από τον 40ό παράλληλο χωρίζεται ανάμεσα σε δύο κράτη.

Η Αργεντινή έχει τα 3/4, που είναι μια απέραντη στέπα, και η Χιλή το 1/4, που καταλαμβάνεται από τον επιβλητικό ορεινό όγκο των Ανδεων,

με κορυφές πάνω από 5.000 μ. και παγετώνες που εκτείνονται σε δεκάδες και εκατοντάδες χιλιόμετρα.

Η Παταγωνία έχει τους περισσότερους παγετώνες στον κόσμο, μετά την Ανταρκτική, και η Αλάσκα μοιάζει «θερμή χώρα» μπροστά της.

Στα σύνορα Αργεντινής και Χιλής και σε μήκος 350 χλμ. εκτείνεται ο επιβλητικός όγκος των Los Glaciares (των παγετώνων), τον οποίο ο επισκέπτης προσεγγίζει μέσα από τις λίμνες Αρχεντίνο, Βιέδμα και Σαρμιέντο.

Υπάρχουν πολυτελή Καταμαράν που φθάνουν δίπλαστους παγετώνες Παρίτο, Μορένο, Ουψάλα, κλπ.

Τον Φεβρουάριο, ο οποίος για το νότιο ημισφαίριο είναι Αύγουστος καθώς ανεβαίνει η θερμοκρασία του νερού στις λίμνες,

«τρώγεται» η βάση του παγετώνα και μέσα σε έναν εκκωφαντικό θόρυβο κατακρημνίζονται χιλιάδες τόνοι πάγου.

Είναι ένα θέαμα αξέχαστο!

Γη του Πυρός

Το συγκεκριμένο νησί γοήτευε τους ταξιδιώτες και τους εξερευνητές ήδη από την εποχή του Μαγγελάνου,ο οποίος ήταν αυτός που του χάρισε και την ονομασία .

Συγκεκριμένα, περνώντας από εκεί το 1520 αντίκρισε φωτιές που αιωρούνταν στην ομίχλη της θάλασσας,

τις οποίες είχαν ανάψει οι ιθαγενείς Yamana που κατοικούσαν εκεί, λόγω των αντίξοων καιρικών συνθηκών.

Έτσι, λοιπόν, ονόμασε το νησί Tierra del Fuego (που στα ισπανικά σημαίνει Γη του Πυρός).

Στην Ουσουάια, τη μεγαλύτερη πύλη της Γης του Πυρός και τη νοτιότερη πόλη του κόσμου (στις 55 μοίρες Ν.Π.),

τα πάντα, και όχι μόνο οι επιγραφές στα καταστήματα, έχουν σαν πρώτο συνθετικό το «Fin del Mundo» («Η άκρη του κόσμου»).

Από το τρενάκι del fin del Mundo, με το οποίο διασχίζεις το πανέμορφο εθνικό πάρκο της Γης του Πυρός, ως το Museo del Fin del Mundo μέσα στην πόλη·

από τα Τ-shirts ως τα καπελάκια του γκολφ, όλα πληροφορούν τον επισκέπτη ότι το μεγάλο ταξίδι έφθασε στο τέρμα,

ότι από εδώ και πέρα δεν υπάρχει παρά το χάος, η μυθική γη της Αντίχθονος, όπου ο Δάντης είχε τοποθετήσει τον λόφο του καθαρτηρίου.

 Οι κάτοικοι ζουν το καλοκαίρι από τον τουρισμό και την αλιεία (εδώ ψαρεύονται γιγαντιαία καβούρια),

ενώ τον χειμώνα εργάζονται στις λίγες βιομηχανίες, κυρίως ιαπωνικές, που έχουν επωφεληθεί του προνομιακού φορολογικού καθεστώτος,

και στις πετρελαιοπηγές που άνοιξαν τελευταία.

Το νησί χωρίζεται από την αμερικανική ήπειρο από τον πορθμό του Μαγγελάνου.

Οι φωτιές που είδε ο Μαγγελάνος είναι σήμερα σβηστές, αφού οι ιθαγενείς εξοντώθηκαν από τους κυνηγούς κεφαλών που είχαν μισθώσει οι άγγλοι κτηνοτρόφοι της περιοχής,

από τους χρυσοθήρες και από τον στρατό της Αργεντινής και της Χιλής.

Οι φυλές αυτές, που είχαν επιβιώσει για χιλιάδες χρόνια μέσα στις πιο δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες, υπέκυψαν στις επιδημίες,

έγιναν στόχοι των λευκών και σφαγιάσθηκαν από τους «κεφαλοκυνηγούς» των γαιοκτημόνων.

Σήμερα υπάρχουν μόνο δύο εξηντάρες αδελφές, απόγονοι της περήφανης φυλής των Γιαγκάνες που ζουν στην υπό χιλιανό έλεγχο Ναβαρίνο

και πλέκουν μικρά καλάθια με παράξενους κόμπους που καθένας τους αντιπροσωπεύει και ένα θρήνο για τα βάσανα της φυλής τους.

Τρεις ήταν οι κύριες φυλές των Ινδιάνων της περιοχής,

οι Ονα στο νησί, που ζούσαν από το κυνήγι,

οι Γιαγκάνες

και οι Αλακαλούφε στις ακτές, που ήταν ψαράδες.

Το 1830 διέπλευσε τις νότιες ακτές της Γης του Πυρός το βρετανικό πλοίο «Μπιγκλ» με καπετάνιο τον Ρόμπερτ Φιτζρόι και επιβάτη τον περίφημο Κάρολο Δαρβίνο,

ο οποίος επικεφαλής επιστημονικής αποστολής μετέβαινε στα νησιά Γκαλάπαγκος για να μελετήσει την «εξέλιξη των ειδών», το βιβλίο που στήριξε τη γνωστή δαρβινική θεωρία για την καταγωγή του ανθρώπου.

Ο Δαρβίνος θεώρησε τους ανθρώπους της Γης του Πυρός «τα κατώτερα και πιο άθλια πλάσματα» που είδε ποτέ του.

Περιφρόνησε τις πιρόγες τους, περιφρόνησε τη γλώσσα τους («μετά βίας αξίζει να ονομάζεται έναρθρη»)

και εξομολογήθηκε ότι δυσκολευόταν να πείσει τον εαυτό του ότι οι άνθρωποι αυτοί ήταν «συνάνθρωποι και κάτοικοι του ίδιου κόσμου»!

Την απάντηση στις ρατσιστικές αυτές θεωρίες του μεγάλου φυσιοδίφη την έδωσε ένας συμπατριώτης του,

ο ιεραπόστολος Τόμας Μπρίτζες που ως το 1898 είχε καταγράψει 32.000 λέξεις

από τη διάλεκτο των Γιαγκάνες, αποδεικνύοντας ότι αυτοί οι απομονωμένοι ψαράδες ήσαν ένας λαός πλούσιος σε εκφραστικά μέσα.

Στο ακρωτήριο Χορν που βρίσκεται στη Γη του Πυρός, στη Χιλή, συναντιούνται ο Ατλαντικός με τον Ειρηνικό ωκεανό .

Η εικόνα είναι πραγματικά εντυπωσιακή καθώς βλέπουμε δύο στρώματα νερού σε διαφορετικό χρωματισμό να προσεγγίζουν το ένα το άλλο και να μοιάζουν ότι δεν αναμειγνύονται.

Ωστόσο, η ανάμειξη των νερών συμβαίνει αλλά σε πολύ αργό χρόνο εξαιτίας της διαφοράς στην αλατότητα των νερών και της θερμοκρασίας. Η διαφορά στην πυκνότητα των νερών επιτρέπει να έρχονται κοντά αλλά να μην αναμειγνύονται αμέσως.

Εμείς σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε μια διαδρομή με το τρένο στο εθνικό πάρκο της Ουσουάια και στη συνέχεια να δούμε το εντυπωσιακό βίντεο που δείχνει το σημείο που συναντιούνται οι δυο ωκεανοί!!

Ελάτε στην παρέα της ”Γωνιά Χαλάρωσης” στο Facebook

πηγή πληροφοριών : https://glow.gr/