Ελιά: Το δώρο της φύσης και τα οφέλη της..

Η ιστορία της ελιάς , ξεκινά πριν 7000 χρόνια και είναι συνδεδεμένη με τη ζωή των ανθρώπων της Μεσογείου , την καθημερινότητα και τις συνήθειές τους. 

 Η ελιά είναι ένα δέντρο που αγαπά τον μεσογειακό ήλιο και την θάλασσα , μεγαλώνει και σε άγονα εδάφη και έχει μεγάλη αντοχή στην ανομβρία .

Η ελιά συντρόφεψε τους Έλληνες τόσο σε εποχές ευμάρειας , όσο και σε εποχές στέρησης .

Οι καρποί της ελιάς , το λάδι της, αλλά και τα κλαδιά της , χρησιμοποιήθηκαν στο εμπόριο, έθρεψαν και μεγάλωσαν υγιεινά γενιές και γενιές, πρόσφεραν μακροζωία . 

Η Ελιά για τους Έλληνες είναι ένα ευλογημένο δέντρο , ένα πολύτιμο δώρο της φύσης που έχει συνδεθεί με την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδος.

Ο καρπός της ελιάς ήταν ιερός από την αρχαιότητα.

Σύμφωνα με την μυθολογία η ελιά ήταν το ιερό δέντρο της πόλης της Αθήνας διότι στην διαμάχη των θεών για το ποιος θα είναι ο προστάτης της πόλης των Αθηνών ,

η θεά της σοφίας , Αθηνά πρόσφερε στους κατοίκους των Αθηνών ένα δέντρο ελιάς το όποιο κρίθηκε από τους πολίτες της πόλης πολυτιμότερο για τη ζωή τους

σε σχέση με το άλογο , το δώρο του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα . 

Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τις ελιές ως σύμβολο καλοσύνης και ευγένειας, ενώ ακόμη και σήμερα, τα κλαδιά της ελιάς συμβολίζουν την ειρήνη.

Ο καρπός τους ήταν από τα αρχαία χρόνια ευλογημένος, σύμβολο γνώσης, σοφίας, αφθονίας, υγείας, δύναμης και ομορφιάς.

Σύμβολο ειρήνης, σοφίας, γονιμότητας, ευημερίας, ευφορίας, τύχης, νίκης. Κανένα καρποφόρο δέντρο στον τόπο μας δεν υμνήθηκε, δε ζωγραφίστηκε, δεν τραγουδήθηκε όσο το λιόδεντρο. 

Η συμβολική σημασία της ελιάς υπήρχε σε όλους τους τομείς της ζωής των Ελλήνων από την αρχαιότητα έως σήμερα .

Χαρακτηριστικά , από το 776 π.Χ. στους Ολυμπιακούς αγώνες ,

το μοναδικό βραβείο που έπαιρνε ο ολυμπιονίκης ήταν ο « κότινος » ένα στεφάνι φτιαγμένο από κλαδί ελιάς

και συμβόλιζε την ειρήνη και την υποχρεωτική ανακωχή στην αρχαιότητα, σε όλο τον κόσμο, κατά τη διάρκεια των Αγώνων.

Κατά την ελληνική παράδοση, με τη γέννηση ενός παιδιού φυτεύεται μια ελιά.

Η ελιά και το παιδί θα μεγαλώσουν ταυτόχρονα και όταν το παιδί θα γίνει 6 χρονών, η ελιά θα δώσει τους πρώτους της καρπούς.

Θα μεγαλώσει με την οικογένεια, θα επιζήσει και θα βρίσκεται εκεί πολλές γενιές αργότερα για να θυμίζει τη συνέχιση και την εξέλιξη της ζωής.

Η φυσιολογική διάρκεια ζωής ενός ελαιόδεντρου είναι 300 έως και 600 χρονιά, ενώ υπάρχουν και ελιές που ξεπερνούν τα 1000 χρονιά ζωής.

Η ιστορία της ελιάς ξεκίνησε πριν από περίπου 7000 χρόνια, στην περιοχή της Μεσογείου και κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πιθανολογείται από τις διάφορες παραστάσεις στ’ αγγεία και τους μύθους στην ιστορία των λαών που ζουν γύρω από την Μεσόγειο, ότι πρωτοεμφανίστηκε στη Συρία.

Στον ευρωπαϊκό όμως Μεσογειακό χώρο, ήρθε από την Ελλάδα, από Φοίνικες εμπόρους, από όπου και πέρασε στην Ιταλία, Γαλλία, Ισπανια, Πορτογαλία, Αμερική, Αυστραλία.

Άγριες ελιές στον ελλαδικό χώρο συλλέγονταν ήδη από τη Νεολιθική εποχή, το μέρος όμως από όπου ξεκίνησε η εξημέρωση του δέντρου πιθανολογείται πως είναι η Κρήτη.

Αρχαιολογικά δεδομένα και ιστορικά ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι κατά τη μινωική εποχή (3.000 – 1.000 πχ) η καλλιέργεια της ελιάς και το εμπόριο του ελαιολάδου ήταν διαδεδομένα στην Κρήτη,

γεγονός που αποτελεί και έναν από τους κύριους λόγους της οικονομικής άνθησης που παρουσιάστηκε στο νησί κατά την περίοδο αυτή.

Στο παλάτι της Κνωσού έχουν βρεθεί αγγεία (πιθάρια) και στέρνες από πέτρα, όπου φυλασσόταν το λάδι, ενώ στη Φαιστό συναντάμε τμήμα ελαιουργείου της εποχής εκείνης.

Οι αρχαίοι Έλληνες μετέφεραν την καλλιέργεια της ελιάς στις αποικίες τους: Σικελία, νότια Γαλλία, στη δυτική ακτή της Ισπανίας, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.

Αγάπησαν την ελιά και θεοποίησαν την καταγωγή της, προσδίδοντας της λατρευτικό και θρησκευτικό χαρακτήρα, καταδικάζοντας σε θάνατο όποιον κατέστρεφε ένα ελαιόδεντρο.

Με κλάδο ελιάς έρχονταν οι αγγελιοφόροι για σύναψη ειρήνης.

Πολλοί ήταν οι έλληνες φιλόσοφοι που μελέτησαν τις φαρμακευτικές ιδιότητες του ιερού αυτού δέντρου. Διοσκουρίδης, Διοκλής, Αναξαγόρας, Εμπεδοκλής, Ιπποκράτης.

Χαρακτηριστικά στον Ιπποκράτειο κώδικα αναφέρονται πάνω από 60 θεραπείες της ελιάς.

Αναγνωρίζοντας την αξία του ελαιολάδου οι Ρωμαίοι συνέβαλλαν στην εξάπλωση της ελιάς στα εδάφη της αυτοκρατορίας τους.

Το εμπόριο αναπτύσσεται ακόμη περισσότερο και τα ρωμαϊκά πλοία μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες λαδιού σε περιοχές όπου δεν εκαλλιεργείτο η ελιά ή σε περιοχές όπου το στερούνταν οι άνθρωποι λόγω μικρής παραγωγής.

Τι περιέχει:

Οι ελιές περιέχουν πολύ λίγους υδατάνθρακες και είναι πλούσια πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (ελαϊκό οξύ).

• Η περιεκτικότητα της ελιάς σε νάτριο είναι υψηλή.

• Είναι πλούσια πηγή βιταμίνης Ε, καθώς περιέχουν μικτές τοκοφερόλες.

• Οι ελιές είναι πλούσιες σε μέταλλα, όπως το ασβέστιο, ο σίδηρος, το μαγνήσιο, ο φώσφορος, το κάλιο, ο ψευδάργυρος, ο χαλκός και το σελήνιο.

• Το ελαιόλαδο περιέχει πολλές μοναδικές φαινολικές και αρωματικές ενώσεις, όπως η ολεουροπεΐνη και τα φλαβονοειδή.

Άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως

πρωτεΐνες,

βιταμίνη C,

βιταμίνη Κ,

ιστιδίνη,

ισολευκίνη, λευκίνη, φαινυλαλανίνη και η μεθειονίνη είναι παρόντα σε μικρές ποσότητες στο ελαιόλαδο.

Η διατροφική αξία της ελιάς

• Οι ελιές περιέχουν λινολεϊκό οξύ, που είναι πολύ ευεργετικό για τα βρέφη που θηλάζουν.

Η ανεπάρκειά του συνδέεται με ορισμένες ασθένειες του δέρματος και προβλήματα ανάπτυξης στα βρέφη.

Οι μητέρες που θηλάζουν, είναι καλό να περιλαμβάνουν τον καρπό της ελιάς στη διατροφή τους.

• Το χλώριο που περιέχουν, μπορεί να βελτιώσει τις λειτουργίες του ήπατος, βοηθώντας τον οργανισμό για την αποτελεσματική εξάλειψη των αποβλήτων από το σώμα.

• Οι βιταμίνες Α, D, E και K, που περιέχονται στις ελιές, βοηθούν την ανάπτυξη των οστών σε παιδιά και ενήλικες.

• Η χαρακτηριστική γεύση και το άρωμα της ελιάς, προέρχεται από την παρουσία των πολυφαινολών.

Οι πολυφαινόλες είναι ευεργετικές κατά του καρκίνου και επίσης διαθέτουν σημαντικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

• Η βιταμίνη Ε και άλλα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στις ελιές, μειώνουν τον κίνδυνο καταστροφής των κυττάρων και φλεγμονών.

Τα διατροφικά οφέλη του ελαιολάδου

• Εκτός από το ότι είναι αντιοξειδωτικό, το μονοακόρεστο λάδι έχει θετικά αποτελέσματα στα επίπεδα της χοληστερόλης.

Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο μειώνει την LDL (κακή χοληστερόλη) και αυξάνει την HDL (καλή χοληστερόλη).

• Το ελαϊκό οξύ -τα κύρια μονοακόρεστα λιπαρά που βρίσκονται στο ελαιόλαδο- επηρεάζει το γονίδιο που ευθύνεται για την ανάπτυξη των καρκινικών όγκων του μαστού.

• Το ελαιόλαδο έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που αποδεικνύονται ευεργετικές σε καταστάσεις όπως το άσθμα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Ειδικοί, έχουν διαπιστώσει ότι υπάρχουν κάποια συστατικά στο ελαιόλαδο που έχουν τα ίδια αποτελέσματα με τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

 Το ελαιόλαδο είναι ωφέλιμο για το τριχωτό της κεφαλής και τα μαλλιά.

Βοηθά στην επιδιόρθωση των κατεστραμμένων θυλάκων των τριχών και παρέχει υγρασία στα μαλλιά, κάνοντάς τα απαλά, μεταξένια και λαμπερά.

• Η εφαρμογή ελαιολάδου είναι κατάλληλη και για την φροντίδα των ποδιών. Κάνει τα πέλματα των ποδιών απαλά και λεία και τα νύχια πιο δυνατά.

• Το ελαιόλαδο προστίθεται σε πολλά προϊόντα φροντίδας του δέρματος,

διότι βελτιώνει την ελαστικότητά του και προλαμβάνει τις ρυτίδες και το ξηρό δέρμα.

Τα οφέλη των φύλλων της ελιάς

Τα φύλλα ελιάς έχουν πολλές ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία γενικά και για την καταπολέμηση ασθενειών.

• Η ολευρωπεΐνη, μία δραστική ένωση στα φύλλα της ελιάς, είναι ευεργετική στη μείωση των επιπέδων πίεσης του αίματος

και τη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, προκειμένου να βελτιώσει την κυκλοφορία του αίματος.

Τα φύλλα ελιάς έχουν

αντιβιοτικές,

αντιϊκές,

βακτηριοκτόνες

και αντιμυκητιακές ιδιότητες.

Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, η ελευρωπαΐνη που υπάρχει στα φύλλα ελιάς, βοηθά στην αδρανοποίηση των βακτηρίων με τη διάλυση της εξωτερικής επένδυσής τους.

Είναι ευεργετικά στη θεραπεία κρυολογημάτων και του πυρετού, ακόμα και για τη θεραπεία της ελονοσίας.

Τα φύλλα ελιάς έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες που βοηθούν στην καταπολέμηση των ελευθέρων ριζών, καθώς και στην πρόληψη ζημιών στα αιμοφόρα αγγεία.

Προσοχή: Τα άτομα που πρέπει να ακολουθούν διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο (ειδικά οι υπερτασικοί) θα πρέπει να είναι προσεκτικοί με τις ελιές,

καθώς έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο. Αποφύγετε τις ελιές τουρσί και ελέγξτε τις ετικέτες πριν την κατανάλωση.

πηγή πληροφοριών: https://www.ilida.gr/

Ελάτε στην παρέα της ”Γωνιά Χαλάρωσης” στο Facebook

Πάμε να κάνουμε μια επίσκεψη με 3D Αναπαράσταση Ελαιόμυλου

η οποία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της δράσης «Δημιουργία τρισδιάστατων αναπαραστάσεων και ψηφιακού υλικού

για τα παραδοσιακά επαγγέλματα που χάνονται από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Η δράση υλοποιήθηκε απο το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Βορείου Αιγαίου στο πλαίσιο του έργου Πέλαγος Πολιτισμού

το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το ΠΕΠ Κρήτης και Νήσων Αιγαίου 2007-2013