Ο φόρος των αγάμων

Η διαχρονική αγχώδης προσπάθεια των ελληνικών κυβερνήσεων για κάλυψη των ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού, είναι πολύ παλιά τακτική και με ανατρεπτικές ιδέες που προκαλούν αρκετές συζητήσεις.

Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες προτάσεις είναι εκείνη της φορολόγησης των αγάμων που θέτει τον ανδρικό πληθυσμό της εποχής μπροστά στην κοινωνικοοικονομική απειλή :γαμπρός ή φορολογούμενος…

Βέβαια θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο «φόρος των αγάμων» είχε πρωτοεφαρμοστεί στην Αγγλία από το Μάιο του 1695 έως τον Αύγουστο του 1706. Κατά την περίοδο εκείνη κάθε άγαμος πολίτης πλήρωνε φόρο ανάλογα με την κοινωνική του θέση και την οικονομική του κατάσταση. Για παράδειγμα ο Δούκας πλήρωνε 300 φράγκα, ενώ ο κοινός θνητός ένα σελίνι. Ο «φόρος των αγάμων» επανήλθε στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώνα, για να ενισχυθεί η αγγλική οικονομία και για να αυξηθεί ο πληθυσμός (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 5ης Απριλίου 1909).

Ο φόρος αυτός είχε επιβληθεί ακόμα στη Γερμανία, στη Βουλγαρία και αργότερα στην Ιταλία κατά την περίοδο διακυβέρνησής της από το Μουσολίνι .

Περισσότερο πρωτότυπος ήταν ο νόμος, τον οποίο ψήφισε η Βουλή της Αντίγκουας. Η κυβέρνηση της χώρας, ανησυχώντας για τη μείωση των γάμων, έφερε στη Βουλή νομοσχέδιο, το οποίο πρόβλεπε μεγάλες φορολογικές επιβαρύνσεις των αγάμων. Είναι χαρακτηριστικό ότι για κάθε εισιτήριο που θα έκοβαν για ένα ταξίδι στο εξωτερικό επιβαρύνονταν με πέντε σελίνια πέραν του ποσού που κατέβαλλαν οι έγγαμοι (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 17ης Μαΐου 1922).

Πίσω στα δικά μας τώρα , οι πρώτες αναφορές στο ζήτημα γίνονται το 1887 με πύρινα κατά των αγάμων άρθρα στην «Εφημερίς των Κυριών». Το έντυπο της Καλλιρρόης Παρέν τονίζει στους  βουλευτές ότι αν θέλουν να φανούν «…περισσότερον δίκαιοι και ολιγότερον εγωισταί, όφειλον να εισαγάγωσιν εν τη Βουλή νόμον, δι’ ου να φορολογώνται πάντες οι άγαμοι από του 30ου της ηλικίας των έτος».

Παρ’ ότι η πρόταση χλευάζεται από τις άλλες εφημερίδες , επανέρχεται τρία χρόνια μετά από τον βουλευτή Ευστάθιο Κοκκέβη, που ζητά φορολόγηση όχι μόνο των αγάμων, αλλά  και όσων συχνάζουν  σε οίκους ανοχής… Ο Κοκκέβης υποστηρίζει πως η φορολογική εξομοίωση εγγάμων- αγάμων αδικεί τους πρώτους, γιατί σε αυτούς αντιστοιχεί μεγαλύτερο οικονομικό και κοινωνικό βάρος, αφού συντηρούν σύζυγο και παιδιά ενώ οι δεύτεροι μόνο τον εαυτό τους. Όμως, η προσπάθεια του καινοτόμου βουλευτή να περάσει δύο φορές το επίμαχο νομοσχέδιο πέφτει στο κενό.

Τα επιχειρήματα

Δυο ήταν οι βασικές παράμετροι που έθιγε στα κείμενά του ο Κοκέβης.

Έλεγε πως με το αφορολόγητο των αγάμων ενθαρρυνόταν η αγαμία, οπότε ακυρωνόταν ο κύριος σκοπός του ανθρώπινου γένους.

Επίσης, ότι οι άγαμοι αποτελούσαν κίνδυνο για την οικογενειακή γαλήνη και πως λόγω της αποχής από το γάμο μαραινόταν πλήθος γυναικών που δεν έβρισκαν γαμπρούς!

Επομένως η φορολόγησή τους θα συντελούσε στην αύξηση των γάμων και του πληθυσμού και στον πολλαπλασιασμό των πόρων του κράτους προκειμένου να χρηματοδοτηθούν παραγωγικά κεφάλαια του Προϋπολογισμού.

Εξαιρούσε βεβαίως από τη φορολογία αυτή όσους η φύση είχε καταστήσει ανίκανους για την αύξηση του ανθρώπινου γένους. Στην εποχή του λοιπόν, από ηθική και οικονομική άποψη, οι θεωρίες του Κοκέβη εμφανίζονταν ακαταμάχητες.

Όσο για την ειδική φορολογία που ζητούσε να επιβληθεί σε όσους σύχναζαν στους οίκους ανοχής, υποστήριζε πως το κράτος θα χρησιμοποιούσε τις εισπράξεις για την οργάνωση και επιτήρησή τους προς όφελος της υγείας και την αποφυγή των μεταδοτικών νοσημάτων.

Στην εποχή του Πάγκαλου

Μπορεί να μην προωθήθηκε η ιδέα του Κοκέβη, αλλά το θέμα δεν ξεχάστηκε. Επανήλθε δριμύτερο στα χρόνια της δικτατορίας του Πάγκαλου. Όταν εφαρμοζόταν το μέτρο για την απαγόρευση της κοντής φούστας, συντασσόταν και το νομοσχέδιο για τη φορολόγηση των αγάμων. Τότε, έγιναν όλες οι απαραίτητες προεργασίες και διοικητικές πράξεις, αλλά και αυτή τη φορά οι πολιτικές εξελίξεις και η ανατροπή του Πάγκαλου δεν επέτρεψαν τη νομοθέτησή του.

Η πρόταση Δοξιάδη και το γερμανικό πρότυπο

Το θέμα επανήλθε με σοβαρότερη μορφή. Αυτή τη φορά εισηγητής της ιδέας ήταν ο υπουργός Υγιεινής Απόστολος Δοξιάδης, ο οποίος το 1928 κατέθεσε και τη σχετική εισήγηση, την οποία έκανε αποδεκτή και ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Σύμφωνα μάλιστα με όσα έγραψε ο Δοξιάδης, ο Βενιζέλος σε συζήτηση που έγινε στο Υπουργικό Συμβούλιο υποστήριξε πως «ουδεμίαν άλλην φορολογίαν εννοεί να επιβάλη εκτός της των αγάμων και των ατέκνων»!

Το σχετικό νομοσχέδιο καταρτίσθηκε, οι εφημερίδες δημοσίευαν συνεντεύξεις του Υπουργού και λεπτομέρειες για την εφαρμογή του νέου φόρου.

Συγκεκριμένα οι βασικές διατάξεις του ήταν οι ακόλουθες:

Φόρο θα πλήρωναν οι άγαμοι από 30 έως 55 χρονών. (Οι κάτω του 30ου έτους δεν είχαν ακόμα αποκατασταθεί επαγγελματικά και οι άνω του 55ου θα δυσκολεύονταν να βρουν νύφη.)

1. Το ποσοστό της φορολογίας θα ήταν αναλογικό, θα κυμαινόταν ανάλογα με την οικονομική κατάσταση των φορολογουμένων, με τα οικογενειακά τους βάρη και τον άμεσο φόρο που πλήρωναν.
2. Εξαιρούνταν από τη φορολογία: α. όλες ανεξαιρέτως οι γυναίκες, β. όσοι είχαν υπέρογκα οικογενειακά βάρη (συντήρηση οικογενειών, αδελφών, ορφανών κ.λπ.), γ. τα θύματα πολέμου και οι ανάπηροι και δ. οι αξιωματικοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι μέχρι κάποιου βαθμού.
3. Το χρηματικό ποσό που θα συγκεντρωνόταν από την παραπάνω φορολογία θα δινόταν  στο Πατριωτικό Ίδρυμα Περιθάλψεως (ανήκε στο υπουργείο Πρόνοιας) και θα διετίθετο αποκλειστικά για την ψυχαγωγία, την υγεία και τη μόρφωση των παιδιών.

Σκοπός του νομοσχεδίου δεν ήταν ο εξαναγκασμός των αγάμων να νυμφευθούν 

Αλλά η αποχώρηση του Δοξιάδη από το Υπουργείο προκάλεσε και τη ματαίωση ψήφισης του νομοσχεδίου. Ωστόσο, ο ίδιος επέμεινε, ιδιαίτερα στις αρχές της δεκαετίας 1930, όταν ξέσπασε η διεθνής οικονομική κρίση που έπληξε με σφοδρότητα και την Ευρώπη. Παρουσιάζοντας τα οικονομικά μέτρα που λαμβάνονταν στη Γερμανία για την αντιμετώπιση της κρίσης (μείωση δαπανών, ελάττωση μισθών κ.ά.), ο Δοξιάδης ζητούσε να επιβληθεί άμεσα ο φόρος, συνδυάζοντας πάντα το μέτρο με την πρόνοια και την κοινωνική ασφάλιση.

Οι σχετικές συζητήσεις συνεχίστηκαν μέχρι και το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά η φορολογία των αγάμων δεν ευδοκίμησε στη χώρα μας.

πηγή: https://chronontoulapo.wordpress.com/, https://www.taxheaven.gr/

Εδώ είναι η ομάδα μας στο Facebook και εδώ  η σελίδα μας!!