Όλες οι φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του Κου Δημήτρη Λιάρου
Θα ξεκινήσουμε ένα μικρό αφιέρωμα στη Θεσσαλονίκη μιας περασμένης εποχής, στην Περιοχή με τις ωραιότερες επαύλεις της πόλης!
Σήμερα την ξέρουμε ως οδό Βασιλίσσης Όλγας όμως, κάποτε υπήρξε η πιο πλούσια και εξευρωπαϊσμένη γειτονιά της Θεσσαλονίκης
με το όνομα Xαμηδιέ, προς τιμή του Σουλτάνου Aβδούλ Xαμίτ του B΄
Ήταν η πρώτη συνοικία «εκτός των τειχών» που αναπτύχθηκε οικιστικά, από τη δεκαετία του 1880.
Εδώ δεν υπήρχε διαχωρισµός ανά εθνικότητα, όπως στις συνοικίες των Χριστιανών, των Εβραίων και των Μουσουλµάνων,
αλλά τα κριτήρια ήταν καθαρά οικονοµικά και κοινωνικά.
Συνοικία των εξοχών
Η σύνθεση, δηλαδή, του πληθυσµού στην περιοχή αυτήν ήταν κοσµοπολίτικη και οι κατοικίες προσαρµοσµένες στον τρόπο ζωής της αστικής ευρωπαϊκής ελίτ.
Σήμερα αν παρατηρήσουμε ,
ανάμεσα σε δύο μεγάλες πολυκατοικίες ,στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας 20 στο Φάληρο και παρά τα εμφανή σημάδια του χρόνου
και της εγκατάλειψης, στέκεται αγέρωχη εδώ και 140 περίπου χρόνια, η Βίλα Τζεμποργά ή αλλιώς Σαλέμ.
Μέρος της «Οδού των Εξοχών», που αποτελούσε το πολυεθνικό προάστιο των προυχόντων της πόλης έξω από τα τείχη .
Σύμφωνα με στοιχεία της 4ης Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων, το κτίριο χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα.
Ο γαλλικής υπηκοότητας Εβραίος έμπορος, Τζεμποργά, αγόρασε το 1878 το παραλιακό οικόπεδο από τον Αλή Εφέντη, γιο του Ισμαήλ Αγά.
Η βίλα κατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη
Περίπου μία δεκαετία αργότερα, το σπίτι αλλά και το οικόπεδο πέρασαν στα χέρια της Ελβετίδας Άννας Εβελμαν ή Όλμαν.
Τον Οκτώβριο του 1894, το ακίνητο πωλήθηκε στον Ισραηλίτη δικηγόρο Εμμανουήλ Ραφαήλ Σαλέμ, (ο πατέρας του ήταν ραβίνος),
και για περίπου 30 χρόνια μένει στην κυριότητα της οικογένειας δίνοντας ένα από τα δύο ονόματα με τα οποία είναι γνωστό το οίκημα: «Οικία Σαλέμ»
και φυσικά λίγοι γνωρίζουν πως σ’αυτό το κτήριο γεννήθηκε ένας από του κορυφαίους μαθηματικούς του 20ού αιώνα, ο Ραφαέλ Σαλέμ..
Προξενείο Αυστροουγγαρίας
Προξενείο
Το 1915 στέγασε το προξενείο της Αυστροουγγαρίας και στη συνέχεια, στα χρόνια της κατοχής της πόλης
από τα γαλοβρετανικά στρατεύματα της Αντάντ, το στρατηγείο των Σέρβων.
Το κτήριο πουλήθηκε το 1924 στο ιταλικό κράτος και υπήρξε έως το 1978 στέγη του Ιταλικού Προξενείου Θεσσαλονίκης.
Πίσω από τους τοίχους της ‘’Βίλας Σαλέμ’’ στη διάρκεια της κατοχής ζωντάνευε καθημερινά το δράμα
χιλιάδων εβραικών οικογενειών που προσπαθούσαν να γλιτώσουν από τις ναζιστικές φρικαλεότητες.
Ο Ιταλός πρόξενος Γουέλφο Ζαμπόνι λειτουργούσε στο προξενείο ένα πραγματικό «εργαστήριο σωτηρίας» για αρκετούς Εβραίους της πόλης.
Ο πρόξενος Γουέλφο Ζαμπόνι, με τη βοήθεια της γραμματέας του της 19χρονης Ντρίτα Τζίομα,εξέδιδε πλαστά έγγραφα που εμφάνιζαν σαν ιταλικής καταγωγής Ελληνες Εβραίους.
Mε τα έγγραφα αυτά γλίτωναν τον εκτοπισμό τους στο Αουσβιτς.
Ιταλικό προξενείο
Μετά το σεισμό του 1978 εγκαταλείφθηκε
παρόλο που το κτίριο δεν παρουσίασε στατικές βλάβες.
Το προξενείο μεταφέρθηκε στο κτιριακό συγκρότημα των ιταλικών Monopoli di Stato και του Ιταλικού Ινστιτούτου,
που κατασκευάστηκε μετά την κατεδάφιση της Βίλας Ιντας επί της οδού Φλέμινγκ (πρώην Οδός Μιζραχή) με Ολγας.
Αρχιτεκτονική
Η έπαυλη χαρακτηρίζεται από την περίτεχνη πρόσοψη και τα πλούσια υλικά, ενώ θεωρείται χαρακτηριστικό παράδειγμα του νεομπαρόκ εκλεκτικισμού που κυριαρχεί τότε στην πόλη, (ιδιαίτερα τα μπαρόκ αετώματα της).
Το κτήριο με υπερυψωμένο κλιμακοστάσιο, είναι δείγμα «στυλιστικού πλουραλισμού» που αφομοιώνει αρχιτεκτονικά στοιχεία από τον κλασικισμό, την Αναγέννηση και το μπαρόκ.
Η βίλα στην έβδομη τέχνη
Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος χρησιμοποίησε τη βίλα για τις ανάγκες των γυρισμάτων της ταινίας «Μια αιωνιότητα και μια μέρα»
ενώ το 2014 η εντυπωσιακή πρόσοψη του εγκαταλειμμένου διατηρητέου έγινε poster promotion
για την τρίτη σεζόν της διάσημης σειράς American Horror story.
Μόνο που στο info του poster το στοιχειωμένο αρχοντικό υποτίθεται ότι βρισκόταν στη Νέα Ορλεάνη αφού εκεί διαδραματιζόταν η σειρά.
We use cookies on our website to give you the most relevant experience by remembering your preferences and repeat visits. By clicking “Accept”, you consent to the use of ALL the cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.