Από που προήλθαν οι φράσεις…

Στην καθημερινότητά μας χρησιμοποιούμε πολλές φράσεις, των οποίων δεν γνωρίζουμε καν την προέλευση ή έστω την αρχική τους σημασία .

Τέτοιες φράσεις μεταξύ άλλων είναι και το ”του τα έβγαλε στη φόρα” & ”θα σου κρεμάσουμε το κουτάλι”

”του τα έβγαλε στη φόρα”

Η φράση «τα έβγαλα στη φόρα» δηλώνει πως φανέρωσα κάτι αρνητικό για κάποιον με στόχο να τον εκθέσω.

Δεν σχετίζεται με τη φόρα δηλαδή την ώθηση αλλά με τις βυζαντινές αγορές – fora.

Τι ήταν τα fora

Η λέξη fora προέρχεται από τη λατινική λέξη forum που σημαίνει αγορά. Πρόκειται για έναν υπαίθριο χώρο με ποικίλες λειτουργίες όπως οικονομικές – εμπορικές, διοικητικές, κοινωνικές και πνευματικές.

Σε αυτήν συνήθιζαν να συγκεντρώνονται οι πολίτες για να συζητήσουν σχετικά με τις πολιτικές εξελίξεις ή ακόμη και να φιλοσοφήσουν.

Αγορές υπήρχαν τόσο στη Ρώμη όσο και στην Ελλάδα ενώ αργότερα εντοπίστηκαν και στο Βυζάντιο.

Στη Βυζαντινή εποχή οι κήρυκες, μεταξύ άλλων, έκαναν και μια πολύ περίεργη δουλειά…

Μια δουλειά, η οποία συνδέεται άμεσα με τη φράση που χρησιμοποιούμε σήμερα στην καθημερινότητά μας «του τα έβγαλε στη φόρα».

Όταν ο πολίτης κατηγορούσε κάποιον για κλοπή ή φόνο, χωρίς να έχει όμως αποδεικτικά στοιχεία,

ο κήρυκας αναλάμβανε να κατηγορήσει τον παρανομούντα δημόσια, παίρνοντας πάνω του την ευθύνη.

Πήγαινε σε μια κεντρική πλατεία, ανέβαινε σε ένα πεζούλι κι όταν το πλήθος συγκεντρωνόταν, άρχιζε να φωνάζει το κατηγορητήριο και ταυτόχρονα να εκφοβίζει το πλήθος.

«…Επειδή όμως δεν υπάρχουν στοιχεία ικανά εναντίον του, για να τον παραδώσουμε στο δικαστήριο, όσοι γνωρίζουν κάτι σχετικό με την υπόθεση, να ‘ρθουν να μας το πουν.

Αυτοί που δεν τολμούν να παρουσιαστούν μπροστά μας, να τον καταγγείλουν, θα είναι καταραμένοι στη ζωή και στο θάνατο.

Το κορμί τους να βγάλει τις πληγές του Φαραώ και τα παιδιά τους, όπως και τα παιδιά των παιδιών τους, θα διψούν και δε θα βρίσκουν νερό…»

Ύστερα από τέτοιες φοβέρες και κατάρες, οι κήρυκες είχαν καταντήσει ο φόβος και ο τρόμος του λαού.

Επόμενο ήταν, εκείνος που ήξερε κάτι για τον ένοχο, να τον καταγγείλει στην αγορά, δηλαδή να «του τα βγάλει στη φόρα», όπως κατάντησε να λέγεται τότε.

Έτσι, θα είχε ήσυχη η συνείδησή του και θα έμενε μακριά από τις κατάρες.

”Θα σου κρεμάσουμε το κουτάλι”

Κατά τη βυζαντινή περίοδο οι αυτοκράτορες στο παλάτι τους, αλλά και οι πλούσιοι στα αρχοντικά τους, έτρωγαν με χρυσά κουτάλια ή με κουτάλια από καθαρό ασήμι,

τα οποία είχαν μια μικρή τρύπα στο πάνω μέρος τους, για να κρεμιούνται ένα ένα με πολύτιμη μεταξωτή κλωστή σε ειδικές κατασκευές.

Κάθε φορά που επρόκειτο να φάνε οι κύριοι του σπιτιού, οι τραπεζοκόμοι ξεκρεμούσαν τα ανάλογα κουτάλια – απαραίτητα οπωσδήποτε σε κάθε γεύμα,

αφού ως πρώτο πιάτο σερβιριζόταν πάντοτε η σούπα  – και τα έβαζαν στη θέση του καθενός.

Όταν συνέβαινε ένα από τα μέλη της οικογένειας ή κάποιος καλεσμένος να αργήσει πολύ, τόσο που γινόταν φανερό πως δεν θα ερχόταν πια,

οι τραπεζοκόμοι, ύστερα από νόημα του αφέντη ή της οικοδέσποινας, έπαιρναν το κουτάλι του από τη θέση του,

μαζί με το υπόλοιπο σερβίτσιο και το ξανακρεμούσαν.

Το ίδιο έκαναν και οι φτωχοί Βυζαντινοί, οι οποίοι όμως χρησιμοποιούσαν ξύλινα κουτάλια.

Αν για οποιοδήποτε λόγο αργούσε κάποιο από τα μέλη της οικογένειας στην ώρα του φαγητού, έπαιρναν το κουτάλι του και το κρεμούσαν από την τρύπα που είχε κι αυτό στην άκρη του.

Έτσι κι εμείς σήμερα λέμε για να προειδοποιήσουμε κάποιον να μην αργήσει στο φαγητό: “Μην αργήσεις, θα σου κρεμάσουμε το κουτάλι!”

”Του κρέμασαν κουδούνια”

Η φράση ”του κρέμασαν κουδούνια” χρησιμοποιείται για να δείξει ότι κάποιος διαπομπεύτηκε για κάτι.

Το ίδιο σήμαινε και στο Βυζάντιο, μόνο που είχε κυριολεκτική σημασία.

Η τιμωρία με δημόσιο εξευτελισμό ήταν συνηθισμένη πρακτική της εποχής και γινόταν με διάφορους τρόπους.

Ένας από αυτούς ήταν να κρεμάνε κουδούνια σε κάποιον που ήθελαν να τιμωρήσουν.

Μάλιστα όσο περισσότερα, τόσο μεγαλύτερη η τιμωρία, καθώς τράβαγε την προσοχή περισσότερου κόσμου,

άρα και ο εξευτελισμός ήταν χειρότερος….

πηγή πληροφοριών: https://toperiodikomas.blogspot.com/

Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook