Πάμε τσάρκα στο Μπαξέ Τσιφλίκι με …τα καραβάκια!!

Με δυο δραχμές εισιτήριο πήγαινες Μπαξέ Τσιφλίκ (Νέοι Επιβάτες) – Θεσσαλονίκη…

Το πρώτο δρομολόγιο Μπαξέ Τσιφλίκ (Νέοι Επιβάτες) – Θεσσαλονίκη το έκανε με τη βάρκα του ο Μπαξετσιφλιώτης Κωνσταντίνος Παπάκης

Η ιστορία με τα «καραβάκια», δηλαδή τη θαλάσσια συγκοινωνία στο Θερμαϊκό κόλπο είναι πολύ παλιά, καθώς ξεπερνάει τον ένα αιώνα,

δεδομένου ότι το πρώτο πλεούμενο που έπλευσε από την παραλία της Θεσσαλονίκης προς την απέναντι ακτή, ήταν το καραβάκι, με το όνομα «Κασσάνδρα», στα 1907, επί οθωμανικής αρχής.

Τα καραβάκια είχαν τεθεί σε θαλάσσια συγκοινωνία,

παράλληλα με τα ιπποκίνητα τραμ που έκαναν από το 1893 το δρομολόγιο Τελωνείο-Μπουγιούκ Ντερέ (στάση Γεωργίου)

 και μικρά βαποράκια που από το Τελωνείο έφταναν μέχρι το Αλλατίνι.

 Η διαδρομή ήταν Μπεχ Τσινάρ – Καραμπουρνάκι, με ενδιάμεσες στάσεις την πλατεία Ελευθερίας, τον Λευκό Πύργο και το Φάληρο, το μεγάλο πάρκο αναψυχής στη συνοικία των εξοχών.

Υπεύθυνη ήταν η ίδια εταιρεία που εκτελούσε την ακτοπλοϊκή συγκοινωνία στον Βόσπορο.

Το πάρκο του Μπεχ Τσινάρ ήταν ο πιο δημοφιλής τόπος αναψυχής πλησίον της πόλης και στην ακρογιαλιά του διέθετε οργανωμένη πλαζ.

Δημιουργήθηκε το 1836 από τον Σαμπρή Πασά και μετά την απελευθέρωση ονομάστηκε Κήπος των Πριγκήπων.

Η «Κασσάνδρα»  γέμιζε ασφυκτικά και οι Θεσσαλονικείς το προτιμούσαν από το ιππήλατο τραμ που ήταν το μοναδικό άλλο μέσο συγκοινωνίας που έφτανε μέχρι το Μπεχ Τσινάρ.

 Στο ίδιο δρομολόγιο προστέθηκαν άλλα τρία πλοία από την ίδια εταιρία: τα «Βόσπορος 57», «Χαβέρ» και «Αχμέτ».

Ο ανταγωνισμός αυτός ζημίωσε πολύ τα ιππήλατα τραμ και ωφέλησε τα πλοιάρια. Γεγονός που ανάγκασε τη Βελγική Εταιρία Τροχιοδρόμων, που είχε αναλάβει την εκμετάλλευση της γραμμής, να μετατρέψει τα τραμ σε ηλεκτροκίνητα.

 Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε οικονομική κάμψη  στα βαποράκια, τα οποία πλέον εργάζονταν μόνο Κυριακές και γιορτές και σιγά-σιγά αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία.

Εκείνη την εποχή, οι Θεσσαλονικείς προτιμούσαν να κάνουν τα μπάνια τους επί πολλά χρόνια σε φημισμένες περιοχές εντός πόλης, όπως ήταν το Τάμαριξ, στην περιοχή του σημερινού Ποσειδωνίου,

 και αργότερα, στη δεκαετία του ‘70 η πλαζ του ΕΟΤ στην Αρετσού της Καλαμαριάς.

 Το Τάμαριξ βρισκόταν στην παραλία της Θεσσαλονίκης, στο τέρμα της σημερινής 25ης Μαρτίου, κι εκεί, έκαναν μπάνιο οι Θεσσαλονικείς, μεγάλοι και μικροί, πριν από την επιχωμάτωσή της.

Το Μπαξέ τσιφλίκι

Στις αρχές της δεκαετίας του 20 όμως, μια νέα ανάγκη προέκυψε και έφερε ξανά στο προσκήνιο την θαλάσσια συγκοινωνία.

Μέχρι και την Απελευθέρωση, το 1912, η περιοχή που καταλαμβάνει σήμερα ο Δήμος Θερμαϊκού ήταν φέουδο ενός τούρκου πασά και ονομαζόταν «Μπαξέ Τσιφλίκι».

Εκεί υπήρχε και η θερινή κατοικία του Πασά.  Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών, το 1923, συνολικά 159 προσφυγικές οικογένειες (631 άτομα), όλες προερχόμενες από την κωμόπολη Επιβάτες, προαστίου της Κωνσταντινούπολης,

εγκαταστάθηκαν εκεί και έδωσαν και το όνομα Νέοι Επιβάτες στον οικισμό.

Βέβαια το όνομα Μπαξέ τσιφλίκ δεν σταμάτησε ποτέ να χρησιμοποιείται και από τους πρόσφυγες και από τους Θεσσαλονικείς.

Δρόμοι δεν υπήρχαν και ο οικισμός είχε ανάγκη σύνδεσης με την πόλη.

Πρωτοπόρος στη μεταφορά επιβατών ήταν ο Κωνσταντίνος Παπάκης από το Μπαξέ Τσιφλίκ που έβαλε μηχανή στη βάρκα του και έκανε τρία δρομολόγια τη  βδομάδα μέχρι τη Θεσσαλονίκη.

 Η βάρκα του χωρούσε 10 ανθρώπους και το ναύλο ήταν 2 δραχμές. Η βάρκα του Παπάκη είχε άδοξο τέλος αφού βούλιαξε μια μέρα που ο Βαρδάρης σήκωσε κύμα φοβερό.

Λίγο αργότερα ο Παπάκης συνεργάστηκε με τους αδελφούς Αράπη και δρομολόγησαν το «Χελιδών», χωρητικότητας 40 θέσεων.

Η ιστορία με τα βαποράκια σε σταθερή βάση ξεκινά στα 1926 με το μοτοράκι «Άρης».

Ακολούθησαν ο «Αετός» και ο «Ποσειδών».

Εκτός αυτού, από το 1928 ο Μπαξές αποτελούσε τόπο παραθέρισης των Θεσσαλονικέων.

Οι προκομμένοι πρόσφυγες φρόντισαν να κάνουν πολύ γρήγορα ένα ξύλινο λιμένα και τα πρώτα καραβάκια ξαναβγήκαν στον Θερμαϊκό εκτελώντας την συγκοινωνία Λευκός Πύργος – Μπαξέ Τσιφλίκι.

 Για τους κατοίκους των νέων προσφυγικών οικισμών τα καραβάκια ήταν το μόνο μεταφορικό μέσο.

Τα πρώτα καΐκια ήταν η «Θράκη», ο «Άρης», η «Χελιδόνα» και ο «Αετός».

 Αργότερα κατά τη δεκαετία του 30 προστέθηκαν και δυο σύγχρονα επιβατικά που εκτελούσαν διαδρομές και τον χειμώνα.

Ήταν η «Αγία Βαρβάρα» και ο «Ποσειδών».

Εκείνες όμως που γνώριζαν δόξες, ιδιαίτερα τους μήνες του καλοκαιριού, ήταν οι ακτοπλοϊκές βόλτες με τα καραβάκια προς τις παραλίες της Περαίας, του Μπαξέ-Τσιφλίκι (Νέοι Επιβάτες) και Αγίας Τριάδας.

Κάθε πρωί και ειδικά τις Κυριακές, η παραλία του Λευκού Πύργου κατακλύζονταν από εκατοντάδες κόσμου που περίμενε για να επιβιβαστεί στη «Λευκή», την «Ευδοκία», τη «Φανούλα» και τα άλλα πλεούμενα της εποχής που εκτελούσαν αυτό το δρομολόγιο.

Τη δεκαετία του ’60, τα καραβάκια προς την απέναντι ακτή γνώρισαν ημέρες δόξες, καθώς πηγαινοέρχονταν κατάφορτα από επιβάτες κάθε ηλικίας και φύλου, με κόστος εισιτηρίου 4 δραχμές.

Τα μοτοράκια του Θερμαϊκού, συνέβαλαν ώστε να γνωρίσει ημέρες δόξας η πλαζ του κάμπινγκ  της Αγίας Τριάδας, με οργάνωση πρωτοφανή για τα δεδομένα της εποχής.

Ενώ βρέθηκαν στο απόγειό τους και τα περίφημα beach party, όπου πρωταγωνιστούσαν μεγάλα συγκροτήματα των 60s, όπως οι Olympians.

Κάποια στιγμή σταμάτησαν τα δρομολόγια με τα καραβάκια και έμειναν οι αναμνήσεις σε όσους τα έζησαν .

Τα τελευταία χρόνια όμως έκαναν πάλι την εμφάνιση τους προς μεγάλη χαρά μικρών και μεγάλων

και κάθε Κυριακή πλήθος κόσμου τα επιλέγει για να κάνει τσάρκα στο Μπαξέ Τσιφλίκι χωρίς να ταλαιπωρηθεί με κίνηση , φανάρια και που να παρκάρει!!

Εσείς που θα βρεθείτε επισκέπτες στη Θεσσαλονίκη την επόμενη φορά , κάντε μια τσάρκα στο Μπαξέ τσιφλίκι με το καραβάκι είναι ωραία εμπειρία..

πηγή πληροφοριών:  Λεωνίδας Ζησιάδης, Θεσσαλονίκη, όσα θυμάμαι, Θεσσαλονίκη 1991, Παρατηρητής, σ.33

Γεώργιος Σταμπουλής, Η ζωή των Θεσσαλονικέων πριν και μετά το 1912, Θεσσαλονίκη 1984, Διόσκουροι, σ.137

Ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook ή Την ομάδα μας στο Facebook