Γιατί τσουγκρίζουμε τα ποτήρια μας;

Από την αρχαιότητα ακόμα ο άνθρωπος έπινε κρασί

και έκανε πρόποση για την υγεία την ευημερία, την ευτυχία και την καλοτυχία

Ακόμη σήμερα, μας είναι άγνωστο που και πότε σηκώθηκε το πρώτο ποτήρι, προς τιμήν κάποιου αρχαίου θεού

ή για την υγεία συγγενών και  φίλων.

 Αυτό που ξέρουμε μόνο είναι ότι το έθιμο της πρόποσης για την υγεία χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Στην αρχαία Ελλάδα η σπονδή ήταν ένα είδος προσευχής συνδυασμένης με πρόποση,

κατά την οποία, ο ιερέας μοιραζόταν το κρασί με τους θεούς.

Σύμφωνα με το ομηρικό τελετουργικό για την πράξη αυτή, ο ιερέας στεκόταν όρθιος κρατώντας στο δεξί χέρι ένα κύπελλο γεμάτο κρασί, προσήλωνε το βλέμμα του ψηλά στον ουρανό,

έχυνε λίγες σταγόνες στο βωμό ή στο έδαφος, και με τα δύο χέρια με υψωμένα κρατώντας πάντα το κύπελλο προσευχόταν, στη συνέχεια έπινε ο ίδιος το υπόλοιπο.

 Ένα πανάρχαιο ελληνικό έθιμο αναφέρεται για πρόποση με τρία ποτήρια,

ένα αφιερωμένο στον Δία, ένα στον Ερμή, και ένα στις Χάριτες.

Με την πάροδο του χρόνου, η απλή πράξη της πρόποσης, εμπλουτίστηκε μ’ αρκετά πολλαπλά στοιχεία.

Υπάρχουν πολλές εκδοχές για το τι συμβολζει το τσούγκρισμα των ποτηριών..

Ορισμένες θεωρίες επικεντρώνονται στο χαρακτηριστικό ήχο που κάνουν τα ποτήρια όταν τα τσουγκρίζουμε.

Κάποιοι αναφέρουν ότι είναι ένα κατάλοιπο μεσαιωνικής δεισιδαιμονίας.

Στον Μεσαίωνα, πολλά φυσικά φαινόμενα, για τα οποία έχουμε τώρα επιστημονικές εξηγήσεις,

αποδόθηκαν σε μαγικά και υπερφυσικά όντα όπως οι άγγελοι, οι δαίμονες, οι νεράιδες και τα ξωτικά.

Για να κρατήσουν τα κακά πνεύματα μακριά, οι άνθρωποι την εποχή εκείνη τσούγκριζαν τα ποτήρια τους για να τα τρομάξουν με τον ήχο που δημιουργούταν.

Επίσης την εποχή του Μεσαίωνα,

δεν τσούγκριζαν τα ποτήρια απλά για να ακουστεί ο ήχος του γυαλιού,

αλλά για να αποφύγουν μια ενδεχόμενη απόπειρα δολοφονίας εναντίον τους.

Εκείνη την εποχή, λόγω των συχνών πολεμικών συγκρούσεων

 οι δολοφονίες «VIP» προσώπων της εποχής (βασιλιάδων, αυλικών, αξιωματικών κτλ.) αποτελούσε στρατηγική κίνηση.

Στρατηγική κίνηση, όχι μόνο από την μεριά των αντιπάλων τους, αλλά και από τους υποτιθέμενους φίλους τους.

Ένας ασφαλής τρόπος χωρίς να γίνουν αντιληπτοί ήταν να δηλητηριάσουν το κρασί τους. ..

Από εδώ ίσως εμπνεύστηκε και ο Δούκας Σεβαστός τόσες δηλητηριάσεις με κρασί στις ”Άγριες Μέλισσες”..

Από την άλλη μεριά, για να αποφύγουν οι υποψήφιοι τις δολοφονικές απόπειρες εναντίον τους,

σκέφτηκαν μεταξύ των άλλων και το εξής:

Να τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους με δύναμη, έτσι ώστε με το τσούγκρισμα να πέσει λίγο ποτό από το ένα ποτήρι στο άλλο.

Πρόκειται στην ουσία για μια ανταλλαγή οίνου. Με αυτόν τον τρόπο και οι δύο συν-πότες έπιναν και μία μικρή ποσότητα από το κρασί του ”φίλου” τους.

Έτσι, ο επίδοξος δολοφόνος δεν θα μπορούσε να τους δηλητηριάσει με αυτόν τον τρόπο, γιατί θα δηλητηριαζόταν και αυτός.

Μια εναλλακτική εξήγηση είναι ότι τσουγκρίζουμε για να αισθανόμαστε συνδεδεμένοι.

Και αυτή η θεωρία πάει πίσω στην Μεσαιωνική εποχή όπου, σε ειδικές περιπτώσεις, ένα κοινό μεγάλο κύπελλο έκανε το γύρο του τραπεζιού και όλοι οι συνδαιτυμόνες έπιναν από μια γουλιά.

Για λόγους υγιεινής, αυτό αντικαταστάθηκε αργότερα από μεμονωμένα ποτήρια.  

Από τότε, αντί να πίνουν από το ίδιο κύπελλο, οι άνθρωποι τσούγκριζαν τα ποτήρια τους και έπιναν ταυτόχρονα ως ένδειξη ενότητας και φιλίας.

 Επίσης το τσούγκρισμα θεωρούταν ότι ήταν και ένας τρόπος συμφιλίωσης.

Δηλαδή, μπορούσε σε κάποιο τραπέζι να παρευρίσκονταν άτομα που είχαν εχθρικές σχέσεις μεταξύ τους.

Έτσι το τσούγκρισμα του ποτηριού, πολλές φορές τους έδινε την ευκαιρία να μιλήσουν να χαιρετίσουν και να συνευχηθούν και με αυτόν τον τρόπο «έσπαγε ο πάγος» μεταξύ τους.

Μια άλλη εκδοχή, εξηγεί ότι αυτός είναι ένας τρόπος για να συμπεριληφθούν όλες οι αισθήσεις όταν απολαμβάνουμε ένα καλό ποτό.

Αισθανόμαστε το ποτήρι στο χέρι μας, βλέπουμε το χρώμα του ποτού, μυρίζουμε το άρωμά του και το δοκιμάζουμε με το στόμα μας.

Με το τσούγκρισμα συμπεριλαμβάνουμε και την αίσθηση της ακοής σε αυτήν την εμπειρία. 

Oι κατασκευαστές ποτηριών παίρνουν σοβαρά υπόψη τους τον ήχο που παράγουν τα κρύσταλλα ο οποίος αποτελεί και ένα σημαντικό στοιχείο της σχεδίασης. 

Εμείς ας κρατήσουμε τούτο εδώ:

Ανεξάρτητα από το ποια είναι η πραγματική ιστορία πίσω από αυτή την παράδοση,

ας απολαμβάνουμε το συναίσθημα της χαράς και της ενότητας με τα αγαπημένα μας πρόσωπα κάθε φορά που μας δίνετε η ευκαιρία.

Ελάτε στην παρέα της ”Γωνιά Χαλάρωσης” στο Facebook