Συνέντευξη:Άρτεμις Παπανδρέου- Ίσκιοι στο Φως

”Μια γυναίκα που έχει την αυτογνωσία του τι θέλει από τη ζωή δεν μπορεί να γίνει έρμαιο καταστάσεων.”

Σήμερα κοντά μας η συγγραφέας Άρτεμις Παπανδρέου, θα μιλήσουμε για το νέο της βιβλίο. Είναι το τρίτο βιβλίο της συγγραφέως. Έχουν προηγηθεί το  “Πηλιορείτικο γαιτανάκι” από τις εκδόσεις Μολύβι και “Ένα χαμόγελο στον ουρανό” από τις εκδόσεις Μ. Σιδέρη.

Χαιρόμαστε που σας έχουμε στην παρέα μας και να ευχηθούμε καλοτάξιδο το νέο σας βιβλίο « Ίσκιοι στο Φως» εκδόσεις Μ. Σιδέρης.

Σας ευχαριστώ πολύ για τις ευχές και το βήμα στην ομάδα σας!

Η ηρωίδα του βιβλίου, η Μελίνα βιώνει τη βία ψυχική και σωματική σε ένα γάμο κόλαση. Είναι η κάθε Μελίνα που βιώνει τέτοιες καταστάσεις;

Η απάντησή μου στο ερώτημά σας είναι όχι. Κάθετο όχι. Μια γυναίκα που έχει την αυτογνωσία του τι θέλει από τη ζωή δεν μπορεί να γίνει έρμαιο καταστάσεων. Και αυτό δεν έχει να κάνει με την μόρφωση και την οικονομική της ανεξαρτησία, αλλά με τον χαρακτήρα της. Οι γυναίκες που υφίστανται μακροχρόνια κακοποίηση, είτε αυτή είναι ψυχική είτε σωματική είναι συνήθως άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση. Δεν πιστεύουν στον εαυτό τους, όχι όμως γιατί το επέλεξαν οι ίδιες, αλλά γιατί έτσι χειραγωγήθηκαν να κάνουν. Οι άνδρες δυνάστες ασκούν εξουσία πάνω τους μπερδεύοντας το μυαλό τους μέσα από μια ψευδαίσθηση αγάπης που τους προσφέρουν αναμεμειγμένη όμως με φόβο και τις υποτάσσουν με τον χρόνο σε μια αρρωστημένη λογική, εκμηδενίζοντας κάθε διάθεση να πολεμήσουν για το αυτονόητο. Παράλληλα δε, χάνουν κάθε υπερηφάνεια αφού ανέχονται καταστάσεις. Αυτές οι γυναίκες είναι άνθρωποι χαμηλών τόνων, ευαίσθητες, δοτικές που μέσα από τον χειρισμό που υφίστανται θεωρούν πως αυτές τελικά έχουν το λάθος στη σχέση, αυτές φταίνε για τα δεινά τους και αφήνονται στο χρόνο να γίνει δεσμοφύλακας ενός γάμου φυλακής. Ο φόβος αποτελεί τον μεγαλύτερο σύμμαχο του άνδρα δυνάστη, το μεγαλύτερό του όπλο!

Ο φόβος και η καθημερινή μείωση της αξιοπρέπειας, το χάσιμο της αυτοεκτίμησης μπορούν να οδηγήσουν στην παράνοια;

Το σίγουρο είναι πως η καθημερινή αποδοχή της μείωσης της αξιοπρέπειας οδηγεί σε μια μοιρολατρική στάση, σε υποταγή και ανοχή των πάντων. Και όταν αυτό συμβαίνει για χρόνια κανείς ποτέ δεν μπορεί να γνωρίζει τα παιχνίδια που σκαρώνει το μυαλό για να ξεφύγει από μια τέτοια αρρωστημένη κατάσταση.

Για να ξαναβρεί τον εαυτό της μια γυναίκα που έχει πάψει να πιστεύει σ’ αυτόν θα πρέπει να κάνει στροφή στον εαυτό της, πόσο εύκολο είναι όμως αυτό; Μήπως χρειάζεται ο άνθρωπος «κλειδί» που θα την κάνει να πιστέψει πάλι στην ίδια τη ζωή;

Οι άνθρωποι δεν λειτουργούμε όλοι το ίδιο. Άλλοι είμαστε πολύ δυνατοί και παλεύουμε και άλλοι νομίζουμε πως είμαστε αδύναμοι και αφηνόμαστε με το χρόνο έρμαια καταστάσεων. Αυτό που θέλω να τονίσω μέσα από το κείμενο του βιβλίου είναι πως καμία γυναίκα δεν είναι αδύναμη, όσο και αν το νομίζει, ή την έχουν πείσει να το κάνει. Έχει δύναμη τεράστια που αν την γνώριζε ίσως και να τρόμαζε. Μόνο που τη μαθαίνει μέσα από τις δυσκολίες που αντιπαρέρχεται, μέσα από τις μάχες που δίνει καθημερινά και τις κερδίζει. Η γυναίκα που βιώνει καταστάσεις σκιώδεις μέσα σε μια σχέση πρέπει να μην σιωπήσει, να μην θάψει το πρόβλημα, αλλά να το βγάλει στην επιφάνεια. Να μιλήσει σε μια καλή φίλη. Αρκετές φορές ο φίλος λειτουργεί καλύτερα και από συγγενή. Έχοντας τη συμπαράστασή του θα μπορέσει να προχωρήσει ένα – ένα τα βήματα για την αυτογνωσία και την διεκδίκηση.

Γνωρίζω ότι είστε γραμματέας του Σωματείου «Ελληνική Μέριμνα Βόλου» και σίγουρα έχετε δει πολλές καταστάσεις. Σήμερα οι γυναίκες δεν είναι στη θέση που ήταν οι γυναίκες παλιά. Έχουν μόρφωση , εργάζονται, είναι ανεξάρτητες. Πώς επιτρέπουν κάποιον να τις ασκεί τέτοιο βιασμό στην ψυχή, δεδομένου ότι ξέρουμε πως οι ψυχικά βιασμένες γυναίκες μπορεί να έχουν και πτυχία;

Όπως αναφέρω και πιο πάνω οι γυναίκες υφίστανται ανάλογο χειρισμό από τους άνδρες δυνάστες και δεν έχει να κάνει αυτό με την μόρφωση ή την κοινωνική τους θέση. Το ότι είναι ανεξάρτητες οικονομικά είναι άξιο απορίας, αλλά εδώ έρχομαι να συμπληρώσω πως ο φόβος ή καλύτερα ο τρόμος που έχει εγκατασταθεί στην ψυχή τους λειτουργεί ανασταλτικά για την όποια «εξέγερση.»

Αυτός που γνωρίζει καταστάσεις βίας για κάποιον και δεν μιλάει για να μην «μπλέξει» γίνεται συνένοχος με τον βιαστή;

Η σύγχρονη κοινωνία μας μάς έχει κάνει απόμακρους. Δεν σκύβουμε στο πρόβλημα του δίπλα, όχι όλοι ευτυχώς. Αυτή η φράση « πού να μπλέκω τώρα;» λειτουργεί ανασταλτικά σε παρόμοιες καταστάσεις βίας. Γινόμαστε ακούσια λοιπόν συνένοχοι με κείνον που βιάζει ψυχές αλλά και σώματα.

«Γιατί ν’ αφήνω τη ζωή μου να παγώνει στο πούσι του νου μου, αφού έχω ήλιους που μου τη ζεσταίνουν…» Είναι μια φράση από το βιβλίο σας που δίνει κάτι αισιόδοξο. Το μήνυμα θέλετε να στείλετε μ’ αυτήν την πρόταση;

Όλοι μας έχουμε, τουλάχιστον, έναν ήλιο να φωτίζει και να ζεσταίνει τη ζωή μας. Μπορεί και περισσότερους. Ήλιος είναι ένα όραμα. Ένας στόχος. Ένας σκοπός. Ένα παιδί. Μια καριέρα. Κάτι που αγαπάμε και μας ομορφαίνει τη ζωή. Σκοπός είναι να μην αφήσουμε το πούσι του ανεκπλήρωτου να παγώσει τη ζωή μας. Να την γεμίσει στάλες θλίψης, να μας κάνει δυστυχισμένους. Να αντλούμε δύναμη από αυτό που αγαπάμε και να διεκδικούμε μέσα από αγώνα…

Η αγάπη έχει τη δύναμη να γιατρέψει πληγές και να επιτρέψει σε κάποιον να κάνει πάλι όνειρα;

Η δύναμη της αγάπης είναι τεράστια. Είναι το γιατρικό στη λαβωμένη από τον πόνο ψυχή. Είναι η συνέχεια στο πέταγμα των ονείρων στην ουράνια σφαίρα, που είχαν τσακιστεί στα βράχια. Είναι το βάλσαμο της ψυχής στον πόνο, η γαλήνη στην επιδερμίδα του προσώπου, το χαμένο χαμόγελο στα χείλη. Μέσα από την ομορφιά της αγάπης το θύμα ανοίγεται ξανά στη ζωή. Νιώθει πως υπάρχει πάλι συνέχεια, υπάρχει σκοπός, στόχος, αύριο. Το κορμί γίνεται ένα δεντρί που ανθίζει, μέσα από μια καρδιά που χτυπά και πάλι δυνατά στον ήχο της χαράς και της ευδαιμονίας. Γιατί η ζωή μέσα από την αγάπη είναι ωραία…

Τι θα λέγατε στην «Μελίνα» που ακόμα δεν έχει βρει ούτε τη δύναμη, ούτε τον άνθρωπο κλειδί, και μπορεί να διαβάζει αυτή τη συζήτηση που έχουμε τώρα.

Θα της έλεγα να κάνει μια μικρή ενδοσκόπηση. Να παραμερίσει τον φόβο και ν’ αφήσει το μυαλό να γυρίσει πίσω, στο παρελθόν. Να της θυμίσει τα όνειρα που έκανε ως παιδί, ως έφηβη. Να ρωτήσει τον εαυτό της εάν της αρέσει η ζωή που ζει. Εάν την ικανοποιεί. Από την απάντηση που θα δώσει θα εξαρτηθεί αν θα θελήσει να την αλλάξει αυτή τη ζωή. Πρέπει εδώ όμως να γνωρίζει πως αυτή είναι που επέτρεψε στον άνδρα δυνάστη να φερθεί όπως της φέρεται.

Πώς στο χέρι της και μόνο είναι να αντιστρέψει αυτή την κατάσταση. Εάν επιδέχεται αντιστροφής. Ο διάλογος με τον σύντροφο είναι η αρχή. Όταν υπάρχουν ακόμη γέφυρες επικοινωνίας η σχέση μπορεί να σωθεί, αν και κοινή πορεία χρόνων εγκαθίδρυσε διαφορετικά δεδομένα από τη μεριά του συντρόφου. Είναι κάτι δύσκολο και ψυχοφθόρο. Υπάρχει όμως μια ελπίδα να βρουν ξανά οι καρδιές τον τρόπο να συντονιστούν στον χτύπο τους.

Αν όμως το φαράγγι που δημιουργήθηκε ανάμεσά τους βάθυνε τόσο που κόπηκαν όλες οι γέφυρες, τότε η λύση καταντά μονόδρομος. Ιδιαίτερα όταν απειλείται η σωματική της ακεραιότητα. Η Γραμμή SOS 15900 είναι μια υπηρεσία εθνικής εμβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύματα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άμεσα μ’ ένα φορέα αντιμετώπισης έμφυλης βίας. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 μέρες το χρόνο. Εκτός από την τηλεφωνική υπάρχει και η δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών μέσω της διεύθυνσης e – mail: sos15900@isotita.gr

Η γυναίκα πρέπει να αποταθεί στην Αστυνομία, από εκεί στην Εισαγγελία και εν συνεχεία στις Δομές Φιλοξενίας των Δήμων. Επιμένω σ’ αυτό. Πρέπει, εάν θεωρεί πως απειλείται η ζωή της, να φιλοξενηθεί για όσο διάστημα χρειαστεί στις Δομές,( είναι κάτι που αποφασίζει ο Εισαγγελέας) όπου θα τις παρέχουν στήριξη, ηθική, νομική αλλά και επιβίωσης. Θα την βοηθήσουν να πάρει ξανά τη ζωή στα χέρια της. Οι διευθύνσεις των Δομών φιλοξενίας είναι μυστικές. Δεν τις γνωρίζει κανείς, ακριβώς για να προστατεύονται οι γυναίκες που κατέφυγαν σ’ αυτές. Είναι κάτι πολύ ψυχοφθόρο. Ιδιαίτερα δύσκολο, αλλά όχι πλέον ακατόρθωτο. Φτάνει η γυναίκα να το αποφασίσει. Και πρέπει να ξέρει πως έχει να δώσει μάχες. Θα ματώσει, αλλά από κάθε μάχη, από κάθε νίκη θα βγαίνει και πιο δυνατή.

Κυρία Άρτεμις σας ευχαριστούμε που σας έχουμε στην παρέα μας και ευχόμαστε πολύ σύντομα να μιλήσουμε για ένα νέο ταξίδι που θα μας ετοιμάσετε!!

Εγώ σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία και τις υπέροχες ερωτήσεις. Εύχομαι μόνο να βοήθησα με τον τρόπο μου κάποιες από εκείνες που βιώνουν σκιές…