«Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ» ΠΟΛ. ΣΥΛ. ΝΕΟΧΩΡΟΥΔΑΣ

ΝΕΟΧΩΡΟΥΔΑ

Το 1430 η Θεσσαλονίκη και οι γύρω περιοχές καταλείφθηκαν από τους
Τούρκους. Η ζωή ξεκίνησε µε δυσκολίες για τους Έλληνες καθώς τα πάντα
βρίσκονταν στην διάθεση του τούρκου κατακτητή. Έτσι πολλοί κάτοικοι άρχισαν να
εγκαταλείπουν ότι έχουν, αναζητώντας απρόσιτες τοποθεσίες µε περισσότερη
ασφάλεια και µακριά από την κακοδιαχείριση και βαριά φορολογία των Οθωµανών.
Χτίστηκαν λοιπόν µικρά χωριά σε µέρη δύσβατα συνήθως πάνω σε βουνά
και µέσα σε χαράδρες. Έτσι σε πολλές περιπτώσεις σε περιοχές που κατακτούσαν οι
Οθωµανοί οι κάτοικοι άλλαζαν τόπο ψάχνοντας πιο αποµονωµένες περιοχές που
βρίσκονταν µακριά από τον νέο κατακτητή.
Ακολουθώντας µία παρόµοια διαδικασία µετακίνησης για την εύρεση
ασφαλέστερης διαβίωσης ήρθαν στα µέσα του 17ου αιώνα οι πρώτοι κάτοικοι και
έχτισαν τον πυρήνα του σηµερινού χωριού της Νεοχωρούδας . ∆ύο χιλιόµετρα νοτιότερα του
σηµερινού χωριού της Νεοχωρούδας, χτίστηκαν τρεις συνοικίες. Αυτές αποτέλεσαν
και το πρώτο χωριό, το πρώτο συνοικισµό θα λέγαµε . Η κάθε γειτονιά είχε τη δική της ονοµασία και πιο συγκεκριµένα ηπρώτη ονοµαζόταν Άγιος Μάρκος, η δεύτερη Άγιος Γεώργιος και για την τρίτη, πουίσως ήταν η µικρότερη δεν γνωρίζουµε το όνοµά της.
Μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα, περίπου µέχρι το 1670 σύµφωνα µε µαρτυρίες
έµειναν οι κάτοικοι εκεί^1. Την περίοδο εκείνη λέγεται ότι από κάποια επιδηµητική
ασθένεια προσβλήθηκαν οι κάτοικοι του χωριού. Οι οικογένειες που µέχρι τότε ήταν
στον αριθµό εβδοµήντα δύο ελαττώθηκαν κατά πολύ, φτάνοντας ίσως τον αριθµό των
τριάντα οικογενειών. Πολλοί κάτοικοι χάθηκαν και αυτοί που απέµειναν αναζήτησαν
ένα πιο ασφαλές και υγιεινό περιβάλλον από αυτό που είχαν, στην περιοχή «Μάρκου
Βρύση».Σκέφτηκαν λοιπόν να ξαναφτιάξουν ένα καινούριο χωριό βορειότερα. Μια από τιςπρώτες βασικές προτεραιότητες των κατοίκων ήταν να χτίσουν την νέα τους
εκκλησία. Αυτή την φορά όµως µετά την θανατηφόρα επιδηµία που είχε προκαλέσει
βλάβες στα µάτια των κατοίκων, πίστεψαν ότι η Αγία Παρασκευή, ως προστάτιδα της
όρασης θα γιάτρευε όλες τις πληγές ονοµάζοντας το εκκλησάκι τους «Αγία
Παρασκευή».Μετά από τριάντα περίπου χρόνια και όταν οι συνθήκες το επέτρεψαν, βγήκαν
στο ξάγναντο ιδρύοντας το Νέο Χωριό, στους πρόποδες του βουνού.Το χωριό στην αρχή είχε τούρκικη ονοµασία «Κουρού Γενί Κιόι» που σηµαίνει ξηρό Νέο χωριό– Νεοχωρούδα²

Η τοποθεσία του χωριού επιλέχτηκε µε τον εξής τρόπο: Την
τρίτη ηµέρα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου, η 25η Απριλίου µε το παλιό ηµερολόγιο,
οι κάτοικοι του χωριού µε αντιπροσώπους των γύρω χωριών, βγήκαν µπροστά από το
βουνό, ανέβηκαν τον λόφο «τούµπα», δυτικά του σηµερινού χωριού, και από εκεί
πάνω είδαν µια µεγάλη άσπρη πέτρα. Ονόµασαν την τοποθεσία γύρω από την άσπρη
πέτρα «σηµάδι» και αποφάσισαν ότι εκεί θα χτιστεί το νέο χωριό. Σήµερα στο σηµείο
αυτό βρίσκεται το κεντρικό πάρκο του χωριού.

Οι πληροφορίες για την ιστορία του χωριού είναι απο το βιβλίο του Κου Παύλου Ράπτη, Νεοχωρούδα: Ιστορία- Ήθη και έθιμα του χωριού, Θεσσαλονίκη 1982 .

Τη συνέντευξη επιμελήθηκε η Κα Φούνταλη Ελένη

Συνεχίζοντας το αφιέρωμα ”γνωριμία με την παράδοση του τόπου μας” , σήμερα κάνουμε μια στάση στη Νεοχωρούδα του Δήμου Ωραιοκάστρου στο Νομό Θεσ/νικης, να γνωρίσουμε έναναπό τους παλαιότερους συλλόγους της ευρύτερης περιοχής της Μακεδονίας. Κοντά μας ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Νεοχωρούδας ”Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ” Κος Αρβανιτόπουλος Βασίλης.

Καλώς ήρθες Βασίλη στη ”Γωνιά Χαλάρωσης .Είμαστε πολύ χαρούμενοι που σε φιλοξενούμε.

• Καλώς σας βρήκαμε. Συγχαρητήρια για την όμορφη παρέα και για την δουλειά που κάνετε μέσω της ιστοσελίδας σας.

Βασίλη, πότε ιδρύθηκε ο Π.Σ.Ν. «Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ» και με ποιους σκοπούς;

Ο Σύλλογος μας ιδρύθηκε το 1975 από μια παρέα κατοίκων του χωριού, με όρεξη και μεράκι να διαφυλάξουν τις παραδόσεις αλλά και να αναπτύξουν το ίδιο το χωριό. Βασικός σκοπός του αποτελούσε και αποτελεί η προαγωγή της πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και η γενικότερη ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την πολιτιστική, πνευματική και καλλιτεχνική εξύψωση των μελών του τόπου, όπως και η προώθηση και εκτέλεση κοινωφελών έργων.

Τι σημαίνει για εσάς ο όρος «εθελοντισμός»;

– Ο εθελοντισμός είναι το Α και το Ω κάθε Συλλόγου, κατά την άποψη μου, από εκεί ξεκινάνε όλα. Από το να μάθεις να προσφέρεις χωρίς ανταλλάγματα, να αποτελείς μέρος μιας ομάδας και να συνεργάζεσαι με τα άτομα που την απαρτίζουν, να αφιερώνεις από τον προσωπικό σου χρόνο για να πετύχεις ένα κοινό στόχο και να νιώθεις την ηθική ικανοποίηση ότι έχεις βάλει και εσύ το λιθαράκι σου για το καλό αυτού του τόπου.

Έχουμε δει να κάνετε σαν Σύλλογος εθελοντικές αιμοδοσίες. Πείτε μας δύο λόγια για αυτό:

Ο Σύλλογος μας στα πλαίσια της κοινωνικής του δράσης διοργανώνει δύο φορές τον χρόνο εθελοντική αιμοδοσία σε συνεργασία με το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, παρέχοντας έτσι σημαντική βοήθεια στα μέλη του αλλά και στους κατοίκους του χωριού. Ο σύλλογος έχει βραβευθεί από το Ιπποκράτειο για την τράπεζα αίματος . Είναι μια καλή ευκαιρία μέσω της συζήτησή μας να παροτρύνουμε και άλλα άτομα του χωριού να αφιερώσουν 5’ από τον χρόνο τους για να γίνουν εθελοντές αιμοδότες.

Πόσα μέλη αριθμεί σήμερα ο Σύλλογος και ποια τα τμήματά του;

Ο Σύλλογος μας αριθμεί σήμερα περίπου 300 ενεργά μέλη. Πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζουν τα χορευτικά τμήματα που απαρτίζονται από δύο παιδικά τμήματα, τμήμα αρχαρίων και δύο τμήματα ενηλίκων, τα οποία εκπροσωπούν τον Σύλλογο στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Χοροδιδάσκαλοι του συλλόγου ο Νίκος Φωτόπουλος ο οποίος επιμελούνταν τα χορευτικά μας 15 χρόνια και τα τελευταία 4 χρόνια σε συνεργασία με την Κατερίνα Τριαντφυλλίδου.Επίσης, διαθέτει τμήμα μικτής χορωδίας ενηλίκων,έχοντας εκδόσει cd με τοπικά παραδοσιακά τραγούδια, ορειβατική ομάδα που έχει κατακτήσει τις ψηλότερες κορυφές του κόσμου, θεατρική ομάδα συνεχώς εξελισσόμενη με διακρίσεις, λαογραφικό μουσείο και πλούσια ιματιοθήκη με φορεσιές τόσο του χωριού όσο και από όλη την Ελλάδα.

Υπάρχει κάποιος ή κάποιοι χοροί αντιπροσωπευτικοί του χωριού;

Βεβαίως. Ο «Τρεχάτος», ο οποίος είναι γνωστός σε όλη την Ελλάδα ως «Τρεχάτος Νεοχωρούδας», όπως και οι «Πουσέτνιτσες»(όπως λέγονταν στο τοπικό ιδίωμα), ένας τελετουργικός χορός του γάμου που απαρτίζεται από 4 διαδοχικά μέρη.

Υπήρχαν τοπικά τραγούδια;

Φυσικά, η παράδοση είναι μισή χωρίς αυτά. Υπήρχαν τραγούδια για τον γάμο όπως το «Ελένη αμάν» και το «μάνα μου τι μου έκανες» που τραγουδιούνται μέχρι και σήμερα, αλλά και για όλες τις φάσεις της ζωής.

Ποια έθιμα αναβιώνει μέχρι και σήμερα ο Σύλλογος και ποιες οι καθιερωμένες εκδηλώσεις του;

Όλα όσα έχουμε βρει και όσα θα βρούμε μέσω της αδιάκοπης έρευνας που κάνουμε μέχρι και σήμερα. Τα κάλαντα την παραμονή την Πρωτοχρονιάς και του Λαζάρου (Λαζαρίνες), τις «χαραμίες» την παραμονή της Πρωτομαγίας, την «χελιδόνα» αλλά και ετήσιους χορούς, παιδικά φεστιβάλ-ανθοεκθέσεις, μανιταρογιορτή και φυσικά το καθιερωμένο πανηγύρι κάθε Ιούλιο με αφορμή τον εορτασμό της Αγίας Παρασκευής.

Μιλήστε μας λίγο παραπάνω για το έθιμο «Χαραμίες»

Η μέρα αυτή άνηκε περισσότερο στα παιδιά του χωριού. Κάθε παιδί το βράδυ της παραμονής της Πρωτομαγιάς (γιορτή προφήτη Ιερεμία) γύριζε τα δωμάτια του σπιτιού, τις αποθήκες και τους στάβλους με ένα κουδουνάκι στο χέρι και φώναζε για να φύγουν τα φίδια και τα ποντίκια. Στη συνέχεια τα παιδιά σχημάτιζαν ομάδες και έτρεχαν στο χωριό, κουδουνίζοντας και φωνάζοντας ξανά. Από κάθε αυλή συνήθιζαν να παίρνουν κλεφτά, πουρνάρια ή κληματόβεργες. Αυτά τα άναβαν σε τρεις άκρες του χωριού και πηδούσαν γύρω και πάνω από την φωτιά. Ανήμερα της εορτής, κάθε οικογένεια έκανε από ένα στεφάνι με λουλούδια και το κρεμούσε στην πόρτα, δίπλα στο στεφάνι του Αγίου Γεωργίου.

Πέρυσι εκδώσατε ημερολόγιο με αφορμή τα 45 χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας του Συλλόγου:

Ακριβώς. Ήταν μια πολύ σημαντική δουλεία η οποία αποτυπώθηκε σε ένα ημερολόγιο-λεύκωμα το οποίο περιέχει εικόνες από όλες τις στιγμές από το 1975 μέχρι και σήμερα. Είμαστε περήφανοι για αυτό το πόνημα.

Πιστεύετε ότι οι νέοι σήμερα είναι δίπλα στους Συλλόγους;

Είμαστε από τους τυχερούς γιατί πάντα είχαμε νέα άτομα στους κόλπους του Συλλόγου. Βέβαια μπορώ να πω ότι με τα χρόνια έχουν μειωθεί, όμως θεωρώ υποχρέωση μας να κάνουμε ότι μπορούμε για να στρέψουμε τους νέους στην παράδοση μας, στην κληρονομιά μας, να τους κάνουμε κομμάτι της.

Ο σύλλογος έχει και φιλανθρωπική δράση , μίλησε μας γι’ αυτό.

Ο σύλλογος πάντα ήταν και πάντα θα είναι κοντά σε όποιον έχει την ανάγκη. Εχουμε πολύ μεγάλη ανταπόκριση από όλους τους κατοίκους του χωριού όποτε και αν ζητήσουμε την εθελοντική τους προσφορά και μέσα από δω να πω άλλη μια φορά οτί τους ευχαριστούμε θερμά.

Αυτή την περίοδο λόγω της πανδημίας έχουν ανασταλεί οι λειτουργείς των Συλλόγων. Πιστεύετε ότι μετά το τέλος τα μέλη, οι χορευτές, θα επιστρέψουν εύκολα στις δραστηριότητες;

Σίγουρα ήταν και είναι ένα μεγάλο πλήγμα η αναστολή των λειτουργιών μας, όμως ο Σύλλογος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας στο χωριό και νιώθω την ανυπομονησία των ατόμων να πιαστούμε όλοι πάλι χέρι-χέρι.

Σας ευχαριστούμε θερμά για την συμμετοχή σας στην ομάδα μας και σας ευχόμαστε καλή δύναμη στο σημαντικό έργο σας.

Εμείς σας ευχαριστούμε για την πρόσκληση. Ήταν πολλή ευχάριστη η συζήτησή μας. Να είμαστε όλοι υγιείς και να συναντηθούμε σύντομα.